Sjómannadagsblaðið - 03.06.1951, Blaðsíða 35

Skip Marteins
sleit npp og rak
á land í ofviðrinu.
uðum, en litlu öðru. Aumkuðust landsmenn yfir
þá og veittu þeim ýmsa aðstoð. Presturinn lét
skipbrotsmenn fá kjötið, sem hann ætlaði Marteins
mönnum, einnig lét hann þá hafa fisk og fleira og
þáði ýmislegt strandgoz í staðinn.
En nú er að segja af Marteini þar sem skip
hans lá innst í firðinum. Þótt segja mætti, að það
Isegi þarna í lífhöfn, þá sleit það samt upp í rokinu
°g rak á land. Rambaði það í fjörugrjótinu þang-
að til að brotnaði á það gat svo inn féll sjór. Mönn-
^un var þó aldrei hætt í skipinu en mikið fát á
þeim og táragrátur. Öllu lauslegu var þó hægt
að bjarga úr skipinu, nema fallbyssum.
Þrátt fyrir missi skipa sinna, þá hafa þó Spán-
v®rjar haldið miklu af öðrum útbúnaði sínum,
svo sem fatnaði, áhöldum og sérstaklega hafa þeir
verið vel útbúnir af vopnum. Þar að auki, björguðu
t>eir átta af hvalabátum sínum, fjórum af skipi
Marteins og fjórum frá hinum skipunum, sem
virðast hafa verið settir upp á land, þó hér hafi
verið að ræða um smærri róðrar skip, þá er ekki
efa, að þetta hafa verið góðir og traustir bátar
°g aÖ þeir hafi ekki gefið eftir þeim beztu, sem
landsmenn áttu sjálfir, það sézt bezt á því, hvað
klakklaust þeim tókst að komast fyrir vestur fyrir
Horn, þótt í vondu veðri væri, það sýndi líka, að
panverjar þessir hafa verið duglegir og áræðnir
sjómenn. En þrátt fyrir þetta, er það óskiljanlegt,
að Spánverjar skuli heldur hafa valið, að reyna að
bjarga sér upp á eigin spýtur í trássi við lög og
rett, heldur en leita á náðir landsmanna og réttra
yfirvalda.
Mikið getur hér ráðið um, að þótt Strandamenn
væru reiðubúnir og byðust til að skjóta skjóls-
húsi yfir suma Spánverjana, þá voru aftur aðrir
af félögum þeirra svo illa þokkaðir, að enginn
Islendingur virðist hafa viljað hafa neitt saman
við þá að sælda. Þeir gripu því fegins hendi þeirri
frétt, er þeir heyrðu, að Gunnsteinn Grímsson,
bóndi á Dynjanda, ætti haffæra skútu. Strax 23.
september, tveimur dögum eftir að þeir brutu
skip sín, tóku þeir sig upp með allt er þeir gátu
flutt á hinum átta bátum og héldu til Jökulfjarða,
og komu til Dynjanda heilu og höldnu á þriðja
degi eftir að þeir fóru frá Reykjarfirði. Frá við-
skiptum Spánverja við bóndann að Dynjanda seg-
ir svo í Súðavíkurdómi: „Item hefur sama þjóð
rænt og stolið einu skipi af einum bónda Gunn-
steini Grímssyni, er virt var ixc, með öllu því fylg-
ir, þar með honum heimsókn veitt og hans fé kvik
og dauð með ráni og herfangi tekið.“
Spánverjum hefur víst fundist skútan lélegri
en þeir bjuggust við og niðurstaðan varð sú, að
skipshafnir þeirra Stefáns og Péturs, ásamt þeim,
fengu einar að sitja að skútunni, en Marteinn og
hans menn héldu á sínum fjórum bátum inn ísa-
fjarðardjúp, þar skiptu þeir sér í tvo flokka,
Marteinn sjálfur hélt til Æðeyjar á tveimur bátum
með 18 menn, en 14 Spánverjar fóru á hinum
tveimur bátunum til Bolungavíkur og voru þar
eina nótt, aðfaranótt 29. septembers. Þaðan héldu
þeir til Þingeyrar í Dýrafirði.
Flestar heimildir telja, að þeir hafi farið
með ófriði og ránum. Neituðu Dýrfirðingar
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 1 5