Sjómannadagsblaðið - 03.06.1951, Blaðsíða 58
Sœotur.
„BRIM"
Sönn frásögn úr íslenzku sjávarþorpi
Tröllauknar haföldur geistust í jötunmóði upp
í víkina. Það var ekki hálffallið að, og þó gekk
brimlöðrið langt upp fyrir stórstraums flóðborð í
fjörunni. Elztu menn mundu ekki eftir öðru eins,
hvað myndi verða um háflóð? Menn hugsuðu með
ugg og kvíða til þeirrar stundar. Hús víkurbúa
flestra stóðu á æfagömlum malarkambi, er hafði
myndazt smámsaman fyrir atbeina og átök gamla
Ægis. En fyrir ofan hafði myndast, í lægð sem
þar var, slímug og óhrein tjörn með hálf söltu
vatni morandi af alskyns skorkvikindum, man ég
ekki eftir að hafa séð fjölskrúðugra safn af alskyns
ormum, pöddum, bjöllum og ótölulegum aragrúa
af margskonar kvikindum, sem engin kunni að
skilgreina né nafn gefa. Húsin stóðu semsagt á
Kambinum og allar líkur bentu til, að hinar ógur-
legu hamfarir höfuðskepnanna, myndu færa mikið
af þessum húsum, verbúðum, beitningarskúrum,
skipum og fl. upp í þessa dásemdartjörn. Þetta var
seinni part vetrar, allir þeir vélbátar, sem ekki
höfðu verið settir upp á þurt land og legið höfðu
á legunni, höfðu vrið fluttir í öruggari höfn. En
hurð hafði skollið nærri hælum, menn höfðu með
harmkvælum og lífsháska loks komist fram í bát-
ana og náð að komast inn fyrir nesið áður en mestu
ósköpin dundu yfir. Það 'var aftaka norðan garð-
ur með hörkufrosti, en ekki samfelld hríð, menn
hömuðu sig í skjóli hvar sem skjól var að fá. Þeir
voru hættir að tala saman, aðeins horfðu og horfðu
út í svartann og hið óskaplega brimrót. Það var
eins og hinar ægilegu hamfarir hefðu eitthvað
seiðandi aðdráttarafl. Þetta var svo mikilfenglegt
og stórkostlegt, ólíkt öllu því sem þeir höfðu heyrt
og séð. Einhver hafði heyrt, að verið væri að safna
mönnum til að reyna að bjarga bátunum, löðrið
var þegar farið að sleikja í kringum suma þeirra.
Nýir hópar af mönnum komu á vettvang, þeir
stóðu við „vinduskansana,“, löðrið sleikti um fæt-
ur þeirra, nú hlupu þeir á vindurnar þrír og fjórir
á hverja álmu, 3 skinnklæddir menn hlupu niður
að einum bátnum. Einn lagði fyrir, hinir hlupu
hver að sinni skorðu og báturinn mjakaðist upp á
við, fet fyrir fet, alveg upp að vindunni. Síðan
var honum ráðið til og annar kom í hans stað.
Þetta var allstaðar gert þar sem því varð við
komið, ef hlunnar voru vel smurðir, gátu menn
hlaupið með vinduásana. Nú voru þrír og fjórir
bátar bundnir við hverja vindu eins og gripir við
jötu, en vindan var rambyggilega fest niður með
grjóti. Nam nú skutur bátanna lítið eitt framar en
gaflar húsa og verbúða, einstaka salthús og önnur
geymsluhús stóðu þó nær sjónum og voru þá oft-
ast nær smáuppfyllingar frammaf, sem kallaðar
voru „plön“. Klukkan var að verða 9, það var ekki
mjög dimmt, því að tungl var fullt þó þess gætti
ekki mikið í þessu veðri. Það hefir víst haft stöðu
næst jörðu, enda þótt menn gætu ekki með fullri
sanngirni kennt því um þessi ósköp. Fólk sem bjó í
húsum, sem talin voru í mikilli hættu, flutti úr
þeim. Eg var á 8. árinu er þetta gerðist, og fylgdist
af brennandi áhuga með öllum hernaðaraðgerðum,
ég átti sem sé heima í fremstu víglínu. Húsið sem
foreldrar mínir bjuggu í var afarlangt og mjótt,
náði yfir allann Kambinn þversum, þ. e. a. s„ snéri
öðrum stafni á haf út eða bátavörinni og hinum
að hinni frægu óþrifa tjörn. Það var stúkað í þrennt
og bjuggum við í þeim hlutanum sem næst vissi
að sjónum. Hús þetta var allt úr timbri, upphaf-
lega byggt sem verbúð og að öðrum þræði notað
sem slíkt, en stundum er húsnæðisvandræði voru,
sem raunar var alltaf, voru loftin upp yfir beitn-
ingaskúrunum leigð. Sjómönnum, er stundum
höfðu allstóra fjölskyldu í þessari fjögurra staf-
gólfa kytru. Foreldrar mínir bjuggu þama með
fjögur börn og var ég elstur. Ryndi ég nú af
fremsta megni að hlusta á mál manna og mynda
mér skoðun á ástandinu .Faðir minn kom inn
um klukkan 10 um kvöldið með heljarstórann járn-
38 sjomannadagsblaðið