Sjómannadagsblaðið - 07.06.1964, Blaðsíða 30

Það var farið að nálgast niður-
stöðu. Stjáni bróðir dró og beitti
jafnóðum með trönusíli og hringaði
lóðina niður í bjóð í austurrúminu.
Veðrið var gott, sólskin og kaldi af
norð-vestri. Þetta var tafsamt verk
og erfitt. Þarna á Leirnum er um 20
faðma dýpi, og til þess að geta hand-
fjallað þessa litlu lóðakróka og beitt
sílinu, varð hann að draga línuna
berhentur. Við höfðum byrjað að
draga frá grunnendanum, og ætluð-
um að leggja aftur frá niðurstöðu
til landsins. Upptaka austurfallsins
var byrjuð og mundi því ekki lenda
í lóðasárinu aftur. Reitingsafli var
á línuna. Skuturinn orðinn fullur
jafnt þóftu, og lá báturinn mikið
aftur. Nokkrar vænar ýsur og þorsk-
ar voru komnar framí, en tími ekki
unnist til að jafna hleðsluna á bátn-
um, og ætluðum við að gera það
þegar búið væri að leggja.
Eg streittist við eftir mætti á tvær
árar í fremra rúminu. Það þurfti að
halda sem mest upp í strauminn svo
að lóðin slæddi sem minnst um botn-
inn. Þó að botn sé yfirleitt góður á
Leirnum. þá verður stundum illfast
um einhverjar nibbur. En leikurinn
var næsta ójafn. Annars vegar strák-
ur innan við fermingu, mesti væsk-
ill bæði að vexti og afli, með tvær
árar á góðu þriggja manna fari. Jafn-
vel önnur árin var mér í rauninni
ofviða verkfæri. Hinsvegar breið-
firzkur fallstraumurinn. Þo að hann
væri enn ekki kominn í fullan ham.
Þeir einir sem fiski hafa stundað á
Breiðafirði, vita hve fallstraumarnir
þar eru erfiðir viðfangs. En ég gerði
mitt bezta, hafði viðspyrnu eins og
alvöruræðara sómdi, og inn potað-
ist lóðin. Það var farið að líða á dag-
inn og golan að aukast.
Er það algengt á Breiðafirði, eink-
um þegar sólskin hefir verið og góð-
16 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
viðri um sumar, þá setur inn með
hafrænu undir kvöldið, og getur
stundum orðið af all frísk gjóla,
sem oftast lægir þó aftur upp úr
miðnættinu. Segja veðurfræðingar
að þessu valdi loftuppstreymi, er
myndist þegar heiðskírt er og sól
skín óhindrað á landið og hitar það.
Eins og vatnið leitar jafnvægis er
það rennur niður hallann, svo er um
þrýstinginn í lofthjúpi jarðarinnar,
loftið streymir þangað sem lægðir
verða, þar af hafrænan okkar á
Breiðafirði sem stundum færir þráða
hvíld er menn geta sett upp segl
eftir daglangan róður.
Bólið okkar var nú komið fast að
bátnum, og við byrjuðum að leggja,
— þá skeði hið óvænta. Það var
rykkt í lóðina með feiknaafli. Línan
straukst upp úr bjóðinu svo að hvein
í borðstokknum. Krókarnir festust
í afturþóftunni og borðstokknum og
margir réttust þar upp. Stjáni var
berhentur en reyndi þó að ná taki á
línunni, en það var stórhættulegt
vegna önglanna sem slógust í allar
áttir. Loks tókst honum þó að ná
taki á lóðinni og sveigja hana aftur
að skutstefninu, og lagðist um leið
flatur ofan á fiskinn í skutnum og
stoppaði við hnífilinn. Höfðu þá
önglarnir rifið hold frá beini á fingr-
um beggja handa vði lófana, hrein-
lega réttst upp í greypum hans. En
lóðin hélt og báturinn tók nú á rás
aftur á bak móti golunni. Var sú
ferð með ólíkindum. Eins og áður er
sagt, var báturinn síginn mjög að
aftan, skuturinn fullur af fiski. Þeg-
ar nú manns þungi bættist við lækk-
aði enn það borð sem var fyrir báru,
enda fór fljótlega að gefa á, sjórinn
streymdi inn yfir fiskinn í skutnum
og fram í austurrúmið. Þegar Stjáni
sá hvað verða mundi — hér var um
líf eða dauða að tefla, kallaði hann
hátt og af mikilli geðshræringu:
„Hnífinn“. Allt hafði þetta gerzt svo
að segja í einni svipan. Eg var ný
búinn að renna inn árunum, sá að
róðurs var ekki lengur þörf, en ég
fylgdist með því sem var að gerast
án þess að geta neitt aðhafst til gagns.
Þegar kallið kom, brá ég skjótt við.
Eg skildi strax hvað gera þurfti. Svo
vildi til að ég hafði notað hnífinn
nokkru áður við að blóðga fisk og
lagt hann í austurtrog við fætur mér,
sem ég notaði til viðspyrnu við róð-
urinn. Varð því engin leit að hnífn-
um, sem hefði getað orðið örlagarík
eins og á stóð. Eg greip nú hnífinn,
hljóp með hann aftur eftir, seildist
aftur fyrir stefnið og skar á lóðina
við hendur Stjána sem klemmdar
voru í krampakendu taki við hnífil-
inn.
Oft er með réttu talað um alvöru-
eða örlagastundir í lífi manna, bera
þær að á ýmsa vegu. Jafnaðarlega
er það ekki fyrr en eftirá að menn
gera sér grein fyrir háskanum sem
þeir höfðu lent í, eigi heldur hvort
ósjálfráð handtök eða snarræði í
hugsun reið baggamuninn. Þarna
munaði harla mjóu um það, að við
bræður hefðum frá tíðindum að
segja. Þegar ég hljóp aftur í bátinn
var skuturinn í rauninni kominn í
kaf, meðfram af átakinu niður á við.
Þegar því létti og við flýttum okkur
fram í bátinn náði hann fljótt jafn-
vægi. En sjórinn sem í hann var
kcmin náði upp fyrir miðjar snæld-
ur. Má af því ráða að hér var alvara
á ferðum. Nú þurfti að láta hendur
standa fram úr ermum við austur-
inn. Tók hann nokkurn tíma því
ekki var nema lítið austurtrog fyrir
hendi. Mér var eftir nokkra stund
litið upp frá austrinum, sá þá að
bólið okkar var komið á þeytings-
ferð í hálfu kafi. Rétt á eftir sáum
við stórt bægsli koma upp úr sjón-
um og bakið á stórri skepnu. Þekkt-
um við fljótt að hér var beinhákarl
á ferð og hann í stærra lagi. Eru
þeir algengir á Breiðafirði á sumr-
um, einkum á grunnmiðum. Munu
ýmsar sögur vera til um það, að þeir
hafi gert litlum fiskibátum skráveif-
ur, og jafnvel grandað þeim, ef þeir
hafaflækst í lóðir.
Við fylgdumst með bólinu okkar
um stund. Fór það alllangan veg með
BEINHÁKARLINN
- Sönn saga -