Sjómannadagsblaðið - 26.05.1968, Qupperneq 35

Dularfullur heimur
Eiríkur Kristófersson skipherra, er löngu þjóSkunnur fyrir störf sín í Iand-
helgismólum þjóðar sinnar, en fœrri eru þeir sem hafa kynnzt þeim þœtti
í lífsstarfi hans, er skilgreina verður undir hina duldu tilveru í lífi manna. —
í viðtalsþóttum þeim, er Gunnar M. Magnúss ótti við Eirík um þetta og fleira
úr starfi hans ó sjónum, og út var gefin af bókaútgófunni Skuggsjó fyrir sl.
óramót, segir fró mörgum dulrœnum fyrirbœrum er hent hafa Eirík ó œvi-
ferli hans, og hefur Sjómannadagsblaðið fengið heimild til þess að birta
nokkur þeirra, sem hér fylgja.
Hver kallaði?
Það var á heimsstyrjaldarárunum síðari, þegar ég var á
varðskipinu Óðni, að dálítið undarlegt atvik kom einu sinni
fyrir í sambandi við björgun.
Við höfðum lent í vondu veðri og lögðumst undir Voga-
stapa. 'Ég lá á bekk og var að lesa í bók, en allt í einu datt
mér í hug að hlusta á síðdegisfréttir frá Englandi, sem ég var
annars ekki vanur að gera.
En skyndilega heyrði ég nefnt nafn á íslenzkum bát, sem
sé í nauðum staddur 8 mílur norðaustur af Garðskaga. Síðan
heyrði ég ekkert meir. Ég fór þegar að talstöðinni og reynt var
að kalla bádnn upp, en hann svaraði ekki. Þá var haft sam-
band við Reykjavík, og ég spurðist fyrir um það, hvort þessi
tiltekni bátur hefði kallað.
Ég fékk þau svör að enginn bátur hefði kallað á þeim tíma,
sem ég tiltók. En ég var ekki ánægður með þetta, svo greini-
lega hafði ég heyrt kallað. Ég vissi, að þessi umræddi bátur
var frá Keflavík, og reyndi því að ná sambandi við útgerðar-
manninn, hvort báturinn væri á sjó, og sagði hann svo vera.
En hvort hann viti til þess, að nokkuð sé að hjá bátnum, spyr
. Utgerðarmaðurinn fullyrti, að svo mundi ekki vera, þetta
sé traustur og góður bátur og ég megi vera alveg rólegur út af
honum.
En þrátt fyrir allar þessar upplýsingar var einhver órói í
mér, og ég vissi, að ég mundi ekki ánægður fyrr en ég hefði
fullvissað mig um, hvernig ástatt væri hjá bátnum. Lét ég því
hífa upp akkerið og sigla af stað. Skildu skipverjar mínir ekk-
ert í þessu tiltæki og heyrði ég, að stýrimaðurinn tautaði:
— Nú held ég að karlinn sé orðinn vitlaus!
En ég sinnti þessu engu og hélt mínu striki. Lét ég setja
stefnuna á þann stað, þar sem mér hafði heyrzt sagt, að bát-
urinn væri, eða 8 mílur norður af Garðskaga.
Og það stóð heima. Þegar við komum þangað, var báturinn
þar, Hafði stýrið farið úr lykkjunum og lagzt út á hlið utan
á skrúfuna og var því með öllu ógerlegt fyrir hann að komast
áfram af eigin rammleik.
Settum við því dráttartaug í bátinn og drógum hann tíl
Keflavíkur. Ég spurði skipstjórann, hvort hann hefði ekki
sent út neyðarkall. Hann svaraði:
— Nei, það var nú ekki því að heilsa, en það hefðum við
áreiðanlega gert, ef við hefðum getað. En mikið hugsuðum
við til ykkar. Talstöð bátsins var biluð og skildum við hana
eftir í landi til viðgerðar.
Þar með var það upplýst, að bátverjar höfðu ekki kallað. —
En hver var það þá, sem kallaði og gaf upp hina nákvæmu
staðarákvörðun bátsins, nafn hans og númer, og sagði, að þeir
væru í neyð?
• •
Onnur dularfull tilvísun
í annað skipti kom það fyrir, að ég fann bát fyrir dular-
fulla tilvísun, þótt með öðrum hætti væri — en það var á Þór
veturinn 1956.
Þann 9. janúar lágum við á Önundarfirði í norðan hvass-
viðri og blindbyl. Klukkan 9,50 um morguninn heyrðum við
neyðarkall frá norðlenzkum báti, er Gunnar hét og var frá
Akureyri. Taldi hann sig vera staddan 10 sjómílur norður af
Gelti. Eftir þetta heyrðum við ekki meira í bátnum, enda
kom síðar i ljós, að sendistöðin hafði bilað.
Brugðum við þegar við, og þrátt fyrir norðanrok og stór-
sjó vorum við komnir um klukkan 11 á þær slóðir, sem bát-
urinn hafði gefið upp. Leituðum við síðan á stóru svæði fram
og aftur í tvær klukkustundir, en fundum ekki neitt.
Eitt sinn, þegar ég var búinn að gefa manninum, sem var
við stýrið, upp stefnu, sem hann skyldi stýra, heyrði ég
sjálfan mig skyndilega segja honum þveröfuga stefnu við það,
sem ég var nýbúinn að gera. Veit ég enga skýringu á því,
hvað kom mér til þess arna, en fyrst ég hafði gefið mannin-
um þessi fyrirmæli, þótti mér rétt að láta við það sitja. Sigld-
um við svo einar fimm mínútur og komum þá allt í einu að
bátnum í kafaldshríðinni.
Reyndist hann vera allfjarri þeim stað, sem hann hafði
gefið upp, eða 12 mílur undan Stigahlíð í stað 10 mílur út
af Gelti.
Þegar við höfðum lokið við að koma dráttartaug í bátinn,
fórum við af stað með hann til Önundarfjarðar. En svo var
veðurofsinn mikill og hafrótið, að við urðum að dæla fimm
tonnum af olíu í sjóinn til þess að verja bátinn áföllum.
Meðan á leitinni stóð og eins á siglingunni inn á Önundar-
fjörð var veður og sjólag, sem hér segir, samkvæmt dagbók
Þórs:
Kl. 12—13 tíu til ellefu vindstig, hafrót. Kl. 13—15 ellefu
vindstig, hafrót. Kl. 15—16 sama. Kl. 16—17 tólf vindstig,
hafrót og kl. 17—-18 tíu vindstig, sjólítið, enda vorum við þá
komnir inn á Önundarfjörð í landvar. Mjög mikil snjókoma
var allan tímann og frost 7—9 stig.
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 21