Eimreiðin - 01.07.1951, Síða 25

EIMREIÐIN
VESTUR-ÍSLENZKT SKÁLD
137
drukknar. Svo stefna þau stafni vestur um liaf og hittast á skip-
IUu' Vestan hafsins eignast þau sumar og sólskin ástar og fram-
tíðarvona. En þá kemur heimsstyrjöldin fyrsta, þessi óáran í
fiRuinfólkinu, sem er verri verstu hamförum náttúrunnar. Hann
Ponr ekki að láta félaga sína kalla sig geit og fer í styrjöldina.
0 fellur hann ekki á vígvelli, lieldur verður hann erfðafjanda
sínum, Ægi, að bráð. Og stúlkan stendur eftir einmana í flæðar-
"'alinu. Þessi kvæðafJokkur er líka prýðilega kveðinn undir
óh'kuni bragarliáttum.
j ótt Gísli gæti seiglast og soltið fyrir gott málefni, eins og
ezt sést af þætti lians í Heimi, þá var liann tæplega bardaga-
ttRtður í innsta eðli sínu, og ber skáldskapur hans þess vott, því
honum er tiltölulega lítið af ádeilu og livöt. Er þetta því
merkilegra, þegar þess er gætt, að Gísli ólst upp í raunsæisstefn-
UlUu °g fylgdi henni trúlega að málum í árásum liennar á
Jaðnaðar kirkjur og kreddur. Auðvitað var hann liarðastur á
jtfunni á yngri árum. Kemur það Ijóst fram í kvæði lians,
erming“, sem gæti verið ort undir aldamót í tilefni af ferm-
nSU systur lians. Þetta kvæði ber mjög svip Þorsteins Erlings-
ouar, enda segir Gísli berum orðum hvað hann átti Þorsteini
^ bakka í kvæðinu „Mig liryggir svo margt“ og í broti því,
” lsi,r til skálds“, sem hann mun liafa ort, er Þorsteinn féll f
Valinn 1914.
Gísli á yngri árum væri líka fullur af framfara- og fram-
> 11 • rUraumum aldamótanna, þessara öfundsverðu manna, sem
vegir virtust færir, var sjálfsagt og kemur beint fram f
v®ðum eins og „Gilsárbrú“ (1906) og „Á aldamótum“. En
ebJr liann tók til starfa við Heimi, liefur lionum vafalaust
lzt, eins og var, að nú væri hann að býta draumagulli sínu
ptimynt veruleikans. 1 Heimi (þar sem liann birti um tylft
^'æða) á liann það til að lireyta kallsi, en lítið kveður að því.
J|msvegar yrkir liann þar „Ljóðlivöt“ (1906), einhverja hina
erkustu brýningu lians um það að setja ekki Ijós sitt undir
u'liker. Partur af hinu mikla kvæði lians til Islands (1908) á
k sýnilega rætur í bardagaliug Gísla, þótt aðrir hlutar þess
18 seu hrein náttúrulýrik eða útlagaást á landinu. Brýningu
^ lr kann líka til „Samherja“ á Islendingadegi í Winnipeg