Eimreiðin - 01.07.1951, Síða 137

eimreiðin
RITSJÁ
249
„Ég heyri kjörrin kveðast á
af kappi í lieiðarásnum
við felulæki, er læðast hjá
um laundyr allt í kring.
Ó, heiðavindur, viltu strá
á veg minn haustsins djásnum?
Lát kliða dátt
úr liverri átt
þín kvæði, söngvalyng".
Þetta kvæði er saknaðarljóð til
horfinna sumarlanda og ævintýra-
lu'ima frá æskuárunum, sein heilla
hugann, „er dyngir mjöll á drauma-
fjöll og dimma tekur senn“. Þessa
saknaðartrega gætir víðar í ljóðun-
um, og því er ekki að leyna, að
nokkuð er dimmt og dapurlegt yfir
liuga skáldsins í sumum þeirra. En
sá dapurleiki er hljóðlátur og laus
við beiskju gagnvart lífinu og sam-
forðamönnunum. Það er iniklu frem-
ur tómleikinn, sem er einkenni
skynheimsins og álög. Hann verður
niaðurinn að sætta sig við, meðan
liann er að leita að hinu sanna eðli
hlutanna. En það eðli er vorsins
®ttar, þrátt fyrir allt — og birtist,
þegar sunnanblærinn kemur með
»rsl sín og hlátur, syngur og þylur
ainn liagkveðlingahátt, eins og skáld-
ið lýsir í kvæðinu Sunnanátt:
„Að vitum mínum berðu barkar-
remmu,
blóðbergsþef og lyngsins anganföng.
Ó, kveddu vorsins vatnsdælinga-
stemmu,
verði drápan eilíflöng.
Af heiðum leystu martröð hvítra
mjalla,
lát mikil vötn í drottins nafni falla
til sævar fram með söng!“
Þó að tómleikinn og óttinn geri
utjög vart við sig í sumum þessum
kvæðum, svo sem í kvæðinu Svört
verða sólskin, sem bókin dregur nafn
af, þá túlkar ekki þetta heiti lífs-
skoðun liöfundarins nema til hálfs.
Þegar liann hefur fundið sjálfan sig
til fullnustu, mun liann aftur verða
glaður og færa okkur nýja ljóðabók
með bjartara heiti, því þá ætti lion-
um að hafa hlotnazt bænlieyrsla og
lækning gegn vetrarkvíðanum, sem
liann talar um í síðasta kvæði þess-
arar hókar, Sumarmálavísum, og
hefst á þessa leið:
„Að lijarta mínu lieitir straumar
berast,
um liylji geimsins ber minn þráða
gest.
I nótt mun kannske kraftaverkið
gerast
og koma vorsins dís, er ann ég mest“.
Flest eru kvæðin liuglægs efnis:
um þrár og vonir, geðhrif ýmiskonar,
glímur og átök í huga skáldsins sjálfs.
Af kvæðum hlutræns efnis, sem
greina frá mönnum og atburðum úr
umlieiminum, má nefna kvæði eins
og Síðustu dagar Smyrlabergs-Kobba,
Við gröf Péturs og Fiðlarinn í Vagn-
brekku. Þrjú þýdd kvæði eru þarna,
Dauðinn og jarðarför Fiðlu-Óla eftir
Dan Anderson og Áköllun eftir Bertil
Gripenherg. Annars þýðir ekki að
þylja nöfnin tóm á kvæðunum í þess-
ari bók. Sannleikurinn er sá, að
þau eru öll þess virði að vera lesin
með atliygli. Ekkert alónýtt kvæði
hefur höfundurinn látið fljóta með.
En til þess hættir mörgurn, — hugsa
of mikið um að fylla upp í eyð-
urnar, og skemma oft ineð því heild-
aráhrif verka sinna.
Guðmundur Frímann er dráttliagur
maður og liefur teiknað myndir með
sumum kvæðanna í þessari bók, eins