Eimreiðin - 01.01.1955, Page 36

24
SKÁLDIÐ FRÁ FAGRASKÖGI
EIMREIÐIN
vinsældmn, þegar tímar líða. Vinsælast er það þegar orðið hinna
fjögurra leikrita eftir Davíð Stefánsson, sem leikin hafa verið,
og hafa ekki hin tvö síðustu leikrit hans, Vopn guðanna (1944)
og Landið gleymda, megnað að hagga þar nokkru um, en það
síðamefnda var sýnt í fyrsta sinn 26. marz 1953 í Þjóðleik-
húsinu í Reykjavík.
Daðvið Stefánsson er orðinn þjóðskáld Islendinga vegna óð-
snilli sinnar. En hann er einnig leikritaskáld í fremstu röð.
Aðeins ein skáldsaga hefur komið út eftir hann, Sólon Islandus
I—II (1940), um „málarann og stórspekinginn Sölva Helga-
son“. Þetta er píslarsaga íslenzks öreiga og jafnframt sálgreining.
Með henni sýndi og sannaði höfundurinn, að hann er einnig
sagnaskáld í fremstu röð, þó að hann hafi gefið sig miima að
þeirri grein skáldskapar en hinum tveim. Má þó vel vera, að
þar sé meira til í fórum skáldsins en kunnugt er og á prent
komið.
Davíð frá Fagraskógi segir sjálfur í kvæði sínu, Vegamót:
Lýðsins lof og hylli
lokkar margar sálir.
Vegir þeirra verða
víða klakahálir.
Inn í glæpagildru
ginnir falsið marga.
Hreinskilni á hundrað
heillaráð til bjarga.
Lýðhylli sú, er hann nú nýtur og berlegast kom í ljós á sex-
tugsafmæli hans í vetur, mun þó ekki verða honum „vegir
klakahálir“. Til þess er falsið of máttvana, hyllin of falslaus og
hann sjálfur of hreinskilinn og sjálfstæður. Hann hefm- hlotið
varanlega frægð í íslenzkri bókmenntasögu fyrir skáldskap sinn.
Sú frægð, sem hertekur hjörtun, er margfalt dýrmætari þeirri,
er hertekur heilann. Og slík er skáldfrægðin. Hún leysir lindir
hjartans, svo augu fólksins fyllast tármn. Engum vöknar um
augu yfir snjallri reikningsþraut eða hugvitssamlegri fræðireglu.
En ljóð skáldsins hræra hjörtu fólksins, og það getur ekki að
sér gert að unna því. Verk annarra geta að vísu varað lengi,
en persónuleiki þeirra deyr með þeim, sem vann þau. Skáldið
endurskapar aftur á móti sál sína og persónuleika í verkum
sínum á öruggari hátt en öðrum er unnt að gera. Minningin
um skáldið varðveitist í ógleymanlegum ljóðum þess. Skáld-
frægðin getur því orðið ódauðleg og er aldrei bimdin við efnis-
magn heldur efnisgæði. Margir eru þeir ritliöfundar, sem samið