Eimreiðin - 01.07.1956, Blaðsíða 53

SVIPMYNDIR FRÁ ÍSLANDl
205
óhjákvæmilega að líta þetta umhverfi með nokkurri vanþókn-
un, jafnvel þegar hús hafa verið þar reist og nokkurt land
tekið til ræktunar. Landnámið hér hefur krafizt þess hug-
rekkis og þeirrar framsýni, sem getur komið þeim, er í suð-
lægari löndum búa, til að hugsa með nokkurri öfund, að
hinn norræni kynstofn hljóti að vera gæddur gáfum og dugn-
aði í ríkari mæli en þeir sjálfir.
Það er því augljóst, að íslendingar hljóta að vera óvenju
sjálfstæðir að eðli og uppruna. Hinir fyrstu landnámsmenn
voru raunverulega frjálsir flóttamenn, sem eins og pílagrím-
arnir, er fyrstir manna stofnuðu byggð vestan hafs, voru að
flýja kúgun og ofbeldi heima fyrir og lifnaðarháttu, sem
þeir ekki gátu fellt sig við. Þegar norska krúnan hóf að skerða
frelsi þegna sinna, ákváðu hinir sjálfstæðustu þeirra að yfir-
gefa land sitt og hverfa að nýju landnámi á hinu óbyggða
eylandi, íslandi.
Þeir voru af víkingum komnir og fluttu með sér til hins
nýja lands hugrekki og ævintýraþrá víkinganna. Það voru
þéssir eiginleikar þeirra, sem fljótlega komu því til leiðar,
að þeir lögðu upp í hinar miklu sjóferðir sínar og leiddu
úl þess, að þeir fundu bæði Grænland og meginland Ame-
ríku. Þessir sömu eiginleikar þeirra sköpuðu einnig hetju-
dáðir íslendingasagnanna og áttu á hinn bóginn sinn ríka
þátt í sköpun einstæðra bókmennta og eins hins elzta og
oierkilegasta stjórnlagaþings, sem um getur í sögunni. Al-
þingi íslendinga til foma virðist að vísu hafa verið skipað
höfðingjum og þeim ekki ýkja mörgum, en þar sem hinar
stærri ættir virðast hafa verið undirstaða hins forna íslenzka
lýðveldis, má telja, að Alþingi hafi haft umboð til þess að
fara með stjórn fyrir þjóðina alla. Og víst er það, að um
lögin, jafnt þau, er tóku til smærri atriða, sem hin, er voru
grundvöllur stjórnarfarsins, var rætt og ráðgazt í umboði
allra, áður en þau gætu tekið gildi. í landi, þar sem öfl mið-
Hótta virðast hafa verið miklu sterkari en öfl miðlöðunar,
eins og Grote sagði um Grikkland, hlýtur þetta að teljast
meiriháttar afrek. Á síðari helming þrettándu aldar missti
Álþingi hið raunverulega og upprunalega vald sitt og öðl-