Eimreiðin - 01.07.1956, Blaðsíða 14

166
EIMREIÐIN
á vötn samtíðarinnar og færari um að skilja hið gamla, seffl
hann tefldi fram gegn tíinu nýja í skáldskap sínum. Kannski
var honum þetta eins konar æfing sérstæðrar upplifunar til
að þjálfa stíl sinn og frásagnarhátt, þroska hugmyndaflugið
og nema þá sögu, sem flestum dylst nema fræðimönnum?
Þetta voru honum ekki vísindi, sem liann ætlaði öðrum, held-
ur iðkaði fyrir sjálfan sig og greindi frá til að átta sig í leit-
inni um undraheim liðinna alda. Tímamót heiðni og kristm
\oru honum kært umhugsunarefni af því að hann þurfti að
glöggva sig á trúarskoðunum sjálfs sín, kryfja spuminguna
um líf og dauða og finna við henni svar veraldarvitsins. Mat'-
tin A. Hansen tókst það víst aldrei, en leitin kann að hafa
orðið honum fullnæging, og hann var vís til að gera sér þess
betri grein en gagnrýnendurnir, sem varla gátu vitað með
sanni, hvað fyrir honum vakti.
VI.
Martin A. Hansen kom hingað til íslands sumarið 1952
þeirra erinda að skrifa bók um land og þjóð. Hann ferðaðist
víða um byggðir og öræfi í fylgd með vini sínum og sam-
starfsmanni, teiknaranum Sven Havsteen-Mikkelsen. Þeif
lágu úti í tjaldi, höfðu hastan fararskjóta og gerðu sér að góðu
súrt og sætt. íslandsdvölin varð Martin A. Hansen afdrifa-
rík, því að hér mun hann hafa kennt þess sjúkdóms, sem dró
hann til bana þremur árum síðar. En árangur hennar varð
sérstæð og skemmtileg ferðabók, „Rejse pá Island“. Mörgum
finnst hún torveld aflestrar, stíllinn raunar unaðslegur, en
byggingin einkennileg og frásagan tákngerð og dulræð. En
annars var ekki að vænta af Martin A. Hansen. Hann lýsl1
ekki aðeins íslandi eins og það kemur honum fyrir sjónn' 1
sól og suhnanþey, regni og stormi eða nótt og hríð, en fjaH'
ar um áhrifin, sem það hafði á hann í blíðu og stríðu, reynn
að nema af næmri skynjun sinni sögu landsins og þjóðarinn-
ar, fá hugboð um gott og illt og festa í andlegum skilning1
djúpar rætur á skammri dvöl. — Þetta mun honum hafa auðn-
azt. Nokkrar staðhæfingar orka tvímælis, þekkingin telst hét
og þar vafasöm við vandlega athugun, og danska hugmynda-