Eimreiðin - 01.07.1956, Qupperneq 80

Erlendar bókaíre^nir
r

v
j
NOREGUR.
Johan Borgen liefur látið frá
sér fara bók, sem á norsku heirir
Lillelord (Litli lávarðurinn), og í
Noregi ber mönnum saman um, að
þetta sé mesta bók Jolians Borgens
frarn að þessu, en hann er kunnur
í heimalandi sínu sem gagnrýnandi,
leikrita- og sagnaskáld og sem höf-
undur hugana, er þykja margar
mjög merkilegar. í hinni nýju
skáldsögu sinni virðist honum hafa
tekizt að sameina hin mjúku tök
greinahöfundarins liinni drama-
tísku skynjun skáldsagnaritarans á
atburðum daglegs lífs.
Bókin fjallar í raun og veru urn
ístöðuleysi ungs fólks, sem er að
komast á fullorðinsár, og baráttu
þá, sem það á í við þau áhrif, sem
það verður fyrir á þessum örlaga-
ríka aldri, bæði frá foreldrum sín-
um, umhverfi, samfélagi og vinum.
„Litli lávarðurinn“ elzt upp á
ríku heimili í Osló, einkasonur
ekkju, sem nærri kæfir hann í eftir-
læti og ástúð. í sögunni kemur
móðirin ávallt fram á mjög óljós-
an og þokukenndan hátt, en hins
vegar sér lesandinn frændur pilts-
ins með hans eigin augum af nærri
óhugnanlegri og illgjarnri ná-
kvæmni. Borgen gefur í skyn
hnignun og úrkynjun heimilisins,
sem á yfirborðinu virðist hið
traustasta, á einstaklega kænlegan,
en jafnframt skarpskyggnan hátt,
og hugarheimi unglingsins lýsir
hann af slíkum skilningi, að við
liggur, að ofsafengið atferli og kyn-
ferðislíf drengsins virðist eðlilegt.
„Litli lávarðurinn" stundar tvenns
konar líferni jafnt í reynd sem í
dagdraumum sínum. Þetta sam-
tvinnast hvort öðru þannig, að
hvergi er að finna skýr skil. Heima
hjá mömmu leikur hann hinn
dyggðuga son, sem lætur sér vel
líka að vera nefndur gælunöfnunt,
og í skólanum er liann hinn iðtn
og ástundunarsami nemandi. En
þegar hann flýr inn i skuggahverfi
Oslóarborgar, er hann foringi óald-
arflokksins og hinn ungi glæpa-
maður, sem fremur ofbeldisverk og
smám saman verður að íkveikju-
vitfirring. Það er einhver dýrsleg
ákefð í afbrotaferli drengsins. A
endanum króar lögreglan hann í
neti sínu, en jafnvel þar sem hann
berst um í skolpleðju árinnar, nýt*
ur hinn ógæfusami ungi maður enn
nokkurrar samúðar lesandans.
Meðal yngri rithöfunda norskra
nýtur Solveig Christov töluverðr-
ar sérstöðu. Fyrir þremur árum sið-
an vakti hún allmikla athygli fyrn
skáldsögu sína Torso, sem er hríf-
andi vel gerð dæmisaga um mann-
kynið, sem lifir á gjárbarminuni.
Einstaka manni tekst með hug*
rekki að klifrast upp klungrið og
öðlast frelsi og sáluhjálp, en flestir
kjósa þann kostinn að kasta sér
fyrir björg. Má vera, að það sé hið
draumkennda og ljóðræna, sem
gerir klettaveröld Solveigar Christ-
ovs svo raunverulega. Minnsta
kosti er óhætt að fullyrða, að hun
nær ekki þessum áhrifum með þv‘
að tína fram aukaatriðin, þvi
stíll hennar er mjög krappur og
linitmiðaður, jafnvel ber á stund-
um.