Eimreiðin - 01.09.1961, Side 58

EIMREIÐIN
242
stæða þjóð. — Ekki eru liðin nema
þrjátíu og sjö til þrjátíu og átta
ár, síðan ein dugmesta þjóð Ev-
rópu lenti í ríkisgjaldþroti, svo að
ekki er langt að leita að staðreynd-
um, eða lýsingum á atburðarás,
sem ekki er hægt að vefengja.
Hin örþreytta og gjaldþrota þjóð
Þýzkalands rétti sig þó fíjóllega úr
kútnum og var orðin efnalega sjálf-
stæð og athöfnasöm, er henni var
kastað út í aðra heimsstyrjöld. En
spurningarnar, sem ég tel að hag-
fræðingar og stjórnmálamenn eigi
að svara og útskýra með einföldum
dæmum fyrir þjóðinni eru þessar:
1. Hvað gerist, er riki verður
gjaldþrota?
2. Hve mikið má krónan lækka
án þess að ríkisgjaldþrot sé
óhjákvæmilegt?
Ég tel, að rétt væri að ræða þetta
alvarlega og af fullri einurð, en slá
því ekki einungis fram lítt rök-
stnddu í ræðum. — Það þarf að
segja þjóðinni sannleikann í þessu
máli og ekkert nema sannleikann.
Hvernig snertir algjört gengishrun
og ríkisgjaldþrot hvern einstakling
þjóðarinnar? — Hverjir verða harð-
ast úti og hvernig verkar það á at-
vinnuvegina og framkvæmdalífið?
Mér skilzt, að ekki velti alll á
því, hvort krónan er 4—5 eða 6
aurar að verðmæti miðað við gull,
heldur á því hvort atvinnulífið sé
í fullu fjöri og framkvæmdaþrek
þjóðarinnar óheft. Ræktun, húsa-
bætur, mannvirki, skip og fénað-
ur eru óskert verðmæti, hvað sem
genginu líður. Sama virðist hvort
ærin er metin á 500 eða 1000 krón-
ur, ef allt annað er í saniræt11' vl
það mat.
Vík ég þá aftur að Þýzkalanú1
ástandinu þar sumarið 1923-
Þá var svo komið, að gáfuðllS^
og valdamestu menn þjóðari11
sáu, að engin von var til að ie ^
fjárhaginn. Hrunið virtist veH
irvofandi og liver og einn ie) ^
að bjarga því, sem bjargað v
Þjóðin hagaði sér eins og
mannahópur, sem veit að o^e
er að skella á og reynir að hú*1
sem bezt undir að taka á J1j ,
óveðurshrynunni, í örugg11 11
það, að óveðrinu muni aftur s
Þannig beið þjóðin þess, sem h°u^
skyldi og fjármálamennirnir ullg_
irbjuggu nýtt fjárhagskerfi og PJ „j
felagið komst fljótlega á réttan J^.
eftir kollsiglinguna. —
neyðist íslenzka þjóðin al^1®1 j.u
að feta í fótspor hinnar þ)
þjóðar, en sjálfsagt er að gera
ljóst, hvað skeð getur, ef ógiftllSÍ
lega er á málum haldið. . j)V
Ég játa það, að ég er einn af
um fávísu þegnum þjóðfélags ^
þegar ræða skal þessi vandama •
get þó ekki lokað augunun1 }
ýmsum staðreyndum, sem vl® 3
um blasa. — Ef ég mætti leýfa \ ^
að gerast siðameistari, þá vllt ir
segja það, að okkar forystu:l1 ^
hefur lient það óhapp, a<') f. ;s-
höfuðvandamál og fjárhagsllia
ialde)'1
lenzku þjóðarinnar — gj
málin og utanríkisverzlunina
bitbeini milli flokka í stað l,eSS
standa einhuga að þeim hjaiS ^
um, er skynsamleg reyndust ^
forða þjóðfélaginu frá hruni °S
birgð.