Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1965, Síða 120

Eimreiðin - 01.01.1965, Síða 120
108 EIMREIÐIN ara minni, enda hefði liann lítið að virða annað cn konungsvaldið, seni honum bar að þjóna, og svo ber að athuga, að stuðningsmenn ntorðingja eru jafnan morðingjum verri. Eru jtessir atburðir allir eitthvert ömur- lcgasta dæmi um leppmennsku, sem til er í sögu nokkurs lands. Tilgáta Sigurðar um myndirnar á Grundarstólnum, að Jtær séu einmitt af biskupi og sonum hans, cr skarpleg og sennileg og gaman væri, ef unnt yrði að sanna hana. Greinin um Jrenn- an merka gri|> cr Jrörf liugvekja, og lokaorð hennar um ákvarðanir Dana í handritamálinu eru sönn og réttmæt viðurkenning á frjálslyndi og víðsýni Jjeirra inanna, sem nú móta menning- arlff hins forna santbandsríkis okkar. íslendingar ættu ckki að láta ])að' á sig fá, Jiótt fámennar klíkur sendi okkur napran tón út af Jressu máli, en hætt- an liggur í því, að Jjær verði af ókunn- ugum taldar fulltrúar Jjjóðarinnar, enda spara Jjær ekki að' láta líta svo út, og gæti Jjað |iá orðið til að' ala á óvild til dönsku Jjjóðarinnar, scnt er alsaklaus. í bókinni er víða farið' háðu- lega mcð suma ]>cssa háskóla- og safna- menn, en þess um leið vandlega gætt, að láta ekki Jjjóð Jjeirra gjalda Jjess, enda er Jjað sannast að segja einstætt, að nokkur J)jóð' komi Jjannig fram í skiptum við aðra, eins og Danir gera, er Jjeir afhenda okkur handritin, sem <"»11 líkindi cru til að vcrði bráðlega. Eða halda ntcnn að stóij) jóðirnar færu að beygja sig lyrir siðferðilegum eða sögulegum rétti? Einn af köflum bókarinnar nefnist „Dómsmorð á Öxarár|»ingi“. Er ]»ar fjallað um mál Þórdísar Halldórsdótt- ur frá Sólheimum í Sæmundarhlíð. Þetta mál er einstakt í réttarfarssög- unni, enda hafa fræðimenn fjallað um |»að, ]»eir dr. Einar Arnórsson, Guð- brandur próf Jónsson og nú síðast liöf. ]»essarar bókar. Ekki eru Jaeir á sama máli. Þess má og geta, að um sama leyti og bók Sigurðar kom út, birtist skáldsaga undirritaðs unt Jietta sania mál. Má J»ví segja, að liann sé nauni- ast réttur aðili til að dæma um rit- gerð Sigurðar um þetta efni. Þess ber |)ó að gæta, að „Dómsmorð á Oxarár- ])ingi“ er söguleg greinargerð, en „Jómfrú Þórdís" skáldsaga og virðist mér ])að gcra allan muninn. I upphafi ritgerðarinnar bendir höf- á, að réttarfar hér á landi í þá tíð hali verið sýnu fullkomnara en af er látið og þekktist erlendis. Höfundur þessara lína telur sig hafa komi/t að sömu niðurstöðu og ætlar, að sú skoð- un konti fram í fyrrnefndri skáldsögu. Titill ritgerðarinnar er svo sem lyrr var sagt „Dómsmorð". Það er víst óvefengjanlegt, að dómsvaldið var i höndum higréttu áður en konungur tók sér einveldi. En sýnir ekki einmitt bréf höfuðsmanns, að hann hafi talið sig knúðan til að grípa til „neyðar- ráðstafana", e. t. v. einmitt vcgna þcss að íslenzkt réttarfar var „slælegra" (])• e. mannúðlegra og réttlátara) en í Danntörku? Ég, sent leikmaður, ætla mér auðvtið ekki þá dul að skera úr um þctta: fyrir mér er hver sá dómur dómsmorð sem byggir á öðru en und- anbragðalausri viðleitni til að leiða sannleikann í ljós. En þótt þessi dóm- ur sé orðinn hátt á fjórða hundrað ára, virðist manni hann undarlega ná- lægur. Ekki eru liðin nema tuttugu ár síðan ýmsar útlagastjórnir gripu til óhugnanlega líkra ráðstafana, til að svala sér á andstæðingum sínum, jafn- vel svipta ])á lífi, sem ekki var heimih í lögum. Voru þá gcrð lög, scm vcrk- uðu aftur fyrir sig. Tiltæki, sem þessi, voru varin með því að ])að væru „neyðarráðstafanir" (sbr. rit J. b Hjorts: „Justitsmord" og „Dömt mcd rette?“). Það sýnir aðeins hvílík bölv-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136

x

Eimreiðin

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.