Eimreiðin - 01.04.1973, Page 12

EIMREIÐIN
bókmenntum og listum, sem ekki standa á neinn hátt að haki
þvi, sem stórþjóðamenn gera. í félagsskipan tekst smáþjóðum
mjög oft betur en stórþjóðum. Hins vegar verður því ekki
neitað, að í mörgum greinum náttúruvísinda er aðstaða stór-
þjóðanna betri, einkum á þeim sviðum, þar sem miklir fjár-
munir eru nauðsynlegir. Af þessu sprettur einn meginmunur,
sem er á smáþjóð og stórþjóð: Smáþjóðir eru oftast miklu
opnari og víðsýnni en stórþjóðir, sem einalt lifa í lokuðum
lieimi eigin menningar. Ein afleiðing þess er nánast ósjálfráð
viðleitni stórvelda lil þess að þröngva menningu sinni inn á
smáþjóðir. Bandaríkjamenn eru sjálfir einmitt ágætt dæmi um
þelta. Þeir eru alltaf að stofna félög til þess að kjmnast öðrum
þjóðum — en niðurstaðan verður þó oftar sú, að þetta verða
þeirra eigin útbreiðslufélög. En stórþjóðirnar mega ekki taka
markvísa þjóðernisstefnu smáþjóðanna sér til fyrirmyndar,
enda þurfa þær þess ekki. Alveg á sama hátt eiga smáþjóða-
menn að gjalda varliug við öilu tali stórþjóðamanna um al-
þjóðaliyggju. Sú ,,alþjóðahyggja“ er ekkert annað en viðleitni
stórþjóðanna — vitandi eða óafvitandi — til að mala undir
sig smáþjóðirnar. Þeir smáþjóðamenn, sem gerast talsmenn
slíkrar „alþjóðahyggju“, eru óneitanlega heldur aumkunar-
verðir. Þegar þetta er haft í huga, sést, hversu fráleit þau skrif
eru, sem hafa birzt i Morgunblaðinu og Vísi um mörg undan-
farin ár þess efnis, að íslenzk menning standi svo traustum
fótum, að ekkert megni að granda henni og því séu allar
áhyggjur út af framtið hennar óþarfar. Viðvaranir eru af-
grciddar sem einangrunarstefna og þröngsýni. Þessi blöð eru
beint að boða íslendingum andvaraleysi.
LANDVARNIR OG S.TÁLFSTÆÐI
— Er ísland í raun og veru sjálfstætt ríki, þar sem það hef-
ur ekki eigin landvarnir?
S. L.: Hlutverk landvarna er tvenns konar. Annars vegar
fellur það oft i lilut herja að halda uppi reglu innanlands
ásamt lögreglu. Hér á landi er þetta að sjálfsögðu eingöngu
lilutverk lögreglu. Annars liefur Island mikla sérstöðu að því
leyti, að æðstu embættismenn okkar og opinberar stofnanir
eru nánast óvarðar, gagnstætt því sem tíðkast erlendis. Þetta
er óneitanlega skemmtilegt séreinkenni, sem óeirðaseggjum
götunnar og málgögnum þeirra tekst vonandi ekki að eyði-
leggja. — Hins vegar sjá herir um varnir út á við. íslenzkur
her yrði heldur gagnslilill, ef til ófriðar drægi, og á það raun-
ar við um heri fjölda annarra ríkja. Líklega eru einungis Ráð-
100