Eimreiðin - 01.04.1973, Side 62

EIMREIÐIN
ÁRDlS ÞÖRÐARDOTTIR:
Um atvinnulýðræði
Margt hefur verið rætt og ritað að undanförnu um atvinnu-
lýðræði. Það hefur hæði verið i þeim skilningi að um félags-
legt lýðræði á vinnustað sé að ræða þ. e. hlutdeild starfsfólks
í ákvarðanatöku fyrirtækja og að um efnahagslegt lýðræði sé
að ræða þ. e. að starfsmenn geti keypt hlut i fyrirtækjum og
öðlast þannig áhrif og ábyrgð.
Menn hafa mismunandi skoðanir á þessu atvinnulýðræði.
Margir telja það tómt kjaftæði, fólkið hafi ekkert vit á eðli og
starfsemi fyrirtækjanna, en aðrir telja að breyta þurfi eignar-
aðildarformi fyrirtækj anna þannig að þau verði opnari og
hyggð upp á lýðræðislegri hátt.
I þessu sambandi er fróðlegt að iliuga sögulega þróun al-
vinnulifs i landinu siðastliðna öld. Allt til síðustu aldamóta
voru nær allir landsmenn starfandi i landbúnaði. Bændur voru
þá margir og vinnumenn þeirra gátu vænzt þess að geta farið
að búa sjálfir einn góðan veðurdag. 1 þessu bændaþjóðfélagi
má segja að fólk liafi getað látið lil sín taka og skapað eitthvað
fyrir sjálft sig. Siðan á fyrri hluta þessarar aldar liófst þróun
bæjanna. Þar sköpuðust möguleikar á fjölbreytilegri atvinnu-
rekstri. Þá var atvinnureksturinn í svo smáum einingum, að
margir einstaklingar höfðu möguleika á að gerast smáatvinnu-
rekendur annað hvort á sviði verzlunar eða iðnaðar og haft
þannig áhrif á umhverfi sitt. Ég er ekki að halda því fram að
150