Eimreiðin - 01.04.1974, Síða 33

EIMREIÐIN
mun óábyrgum stjórnvöldum veitast unnt að framfylgja ströng-
um verðlagsákvæðum í stað raunhæfra, en e.t.v. óvinsælla, að-
gerða gegn verðbólgu, þar til almennur skilningur er fenginn
á fánýti verðlagsákvæða.
Leggja ber því niður öll verðlagsákvæði. I byrjun myndi
afleiðing þessa verða nokkur verðlagshækkun, á meðan
tekjuskipting kemst í jafnvægi það, sem áður var varnað með
óraunhæfum verðlagsákvæðum. Ef ekki er um annan umlals-
verðan verðbólguþrýsting í hagkerfinu að ræða, þá mun smám
saman draga úr verðhækkunum, unz stöðugu verðlagi er náð.
Hitt er einnig nauðsynlegt, til að tryggja frjálsa verðmyndun,
að banna með lögum ýmsa verzlunarhætti, sem stríða þar á
móti. Samkeppni innflutnings er áhrifamesta leiðin, til að varna
einokunarverðmyndun innlendra framleiðenda annarra en
þeirra, sem starfa í þjónustugreinum eins og heildsölu og smá-
sölu, þar sem ekki er um að ræða erlenda samkeppni. Því
bæri að banna söluaðilum og samtökum þeirra að krefjast
þess, að ákveðið lágmarksverð sé á vöru þeirra í heildsölu og
smásölu, eða að gætl sé ákveðinnar lágmarkshlutfallstölu á-
lagningar. Einnig ætti að varða við lög að setja þau fyrirtæki
í viðskiptabann, sem byggja vilja starfsemi sína á lágu álagn-
ingarhlutfalli en hárri veltu.
6. Endurbót kjarasamninga og afnám vísitölubindingar.
Þeim aðferðum, sem tíðkast hafa hérlendis við gerð kjara-
samninga hefur mistekizt að takmarka nafnvirði launahækk-
ana við það, sem samrýmst gæti eðlilegum hagvexti, en bag-
vöxtur hlýtur ætíð að sníða bugsanlegri tekjuaukningu laun-
þega stakk. Síðustu kjarasamningar voru aðeins eitt dæmi
samninga, sem báðir aðilar viðurkenndu að væru mjög verð-
bólguaukandi. Að auki tryggir tenging kaupgjalds og visitölu
framfærslukostnaðar, að óhóflegar kaupkröfur, sem násl við
kjarasamninga hljóta að leiða til sífelldrar verðbólgu. Ef slík
tenging væri ekki til staðar, þá myndi óhófleg kauphækkun
orsaka hækkun vöruverðs, sem næmi því sem umsamin kaup-
hækkun væri umfram það, sem eðlilegt mætti teljast. Verð-
lag myndi síðan haldast stöðugt.
Áður liefur verið drepið á, að þjóðartekjur kunna nú að
vera e.t.v. 25% lægri en verið liefði, ef verðbólga og verkföll
hefðu ekki dregið úr hagvexti siðan 1950. Það er því augljós
hagur bæði launþega og vinnuveitenda, að gerð kjarasamninga
sé þannig háttað, að stöðugt verðlag sé ti’yggt og að mestu
verði komist hjá verkföllum. Tillögur þær, sem hér eru settar
125