Uppeldi og menntun - 01.01.1995, Síða 29

KRISTÍN INDRIÐADÓTTIR
stjómandi. „Við fyrstu sýn gat manni virzt dálítill losarabragur á nemendunum, en
ekki leið á löngu þar til maður sá, að þarna vann hver nemandi af áhuga og kappi,
gleðin ríkti í hverjum hug og allir lögðu sig fram, án ótta við boð og bann. Sam-
bandið milli kennarans og barnanna var svo frjálslegt og innilegt, að þau gáðu ekki
að sér, litlu skinnin, fyrr en þau höfðu kallað hann pabba í ógáti, þegar þau þurftu
hjálpar við" (Andrés Kristjánsson 1951).
Á fyrstu kennsluárunum var Steingrímur störfum hlaðinn. Fyrir utan sitt aðal-
star'f samdi hann flestar kennslubækur sínar um það leyti og reyndi að koma
sjónarmiðum sínum í kennslumálum á framfæri í blöðum og tímaritum; sumum
ritstýrði hann sjálfur. Þá vann hann að undirbúningi og stofnun SÍB og sat þar í
stjóm fimm fyrstu árin. Margsinnis lét hann til sín taka á kennaraþingum. Á þessu
sést að hann hefur verið ötull baráttumaður þó samferðamenn telji ljúfmennsku og
mildi hafa verið hans aðalsmerki. Fyrir utan þessi störf var hann einn aðalhvata-
maður að stofnun Bamavinafélagsins Sumargjafar sem stofnað var 1924 og sat í
stjórn þess í 15 ár.
Ekki ætlaði Steingrímur sér þó að vera æfingakennari til æviloka. Árið 1930
sótti hann um skólastjórastöðuna við hinn nýja Austurbæjarskóla. Þá stöðu fékk
hann ekki þó hann hlyti atkvæði meiri hluta skólanefndar (Austurbæjarskólinn ...
[1980]:3).
ÁRANGUR SEM ERFIÐI?
Spyrja má hverju einstaklingur, sem kemur til íslands að loknu löngu háskólanámi
í fjarlægri heimsálfu, fær áorkað til breytinga á félagslegri stofnun eins og skóla.
Hvemig viðtökur fá nýjar erlendar hugmyndir og hvemig aðlagar boðberinn þær
aðstæðum eigin þjóðfélags og umhverfi? Við hvaða skilyrði hefur hugsjónabarátta
einstaklings almenn áhrif, eða er yfirleitt hægt að meta slík áhrif?
Taka má undir það, sem haft er eftir nemendum Steingríms og samverkamönn-
um, að ýmsar af þeim nýjungum sem hann barðist fyrir náðu rótfestu, einkum
smábarnakennslan og skriflegu prófin. Þegar athugað er hverjir voru í Kennara-
skólanum á kennsluárum Steingríms kemur í ljós að margir þeirra urðu áhrifamenn
í íslenskum skólamálum og létu til sín taka í ræðu og riti. Nefna má þá sem tóku til
starfa í nýju Reykjavíkurskólunum, Austurbæjarskólanum frá 1930 og Laugarnes-
skólanum frá 1935. Margir þessara kennara lögðu sitt af mörkum til þess að vinna
áhugamálum Steingríms fylgi og ýmis nýbreytni þeirra þykir nú annaðhvort sjálf-
sögð í kennslu eða svipuð viðhorf hafa komið upp síðar. Margt af þessu fólki varð
líka samverkafólk Steingríms á vettvangi Sumargjafar.
Á sextugsafmæli Steingríms 1939 telur Jakob Kristinsson að flestar nýjungar
sem Steingrímur flutti heim séu „viðurkenndar og í hávegum hafðar" þó gleymst
hafi að geta upphafsmannsins. Pálmi Jósefsson (1969 og 1978), sem vann í 46 ár við
Miðbæjarskólann, telur í blaðaviðtölum að Steingrímur hafi haft „mjög mikil áhrif á
íslensk skóla- og kennslumál" og nefnir sérstaklega þátt hans í að skrifleg próf voru
tekin upp og að hann hafi verið brautryðjandi í byrjendakennslu. Hann telur leið-
beiningar hans sem kennara hafa verið „dýrmætt veganesti".
27