Uppeldi og menntun - 01.01.1995, Blaðsíða 99

HELGA MAGNEA STEINSSON
RÁÐGJÖF í SKÓLUM
Samanburður á námsráðgjöf
og sérkennsluráðgjöf
/ grein þessari er fjallað um störf námsráðgjafa og ráðgefandi sérkennara. Aukning á marg-
víslegri ráðgjöf er m.a. hluti af þeirri skólaþróun sem átt hefur sér stað á undanfórnum
árum. Samstarf þeirra sem tilheyra aðstoðarkerfi skóla er mjög mikilvægt jafnt á grunn- og
framhaldsskólastigi. Með því að skoða viðfangsefni ofangreindra starfshópa er varpað ljósi á
tengsl og skörun starfanna og einnig það hvernig starfshóparnir geta sem hest unnið saman.
Ég hef margra ára reynslu sem sérkennari í grunn- og framhaldsskóla og auk þess
nokkurra ára reynslu sem námsráðgjafi á báðum skólastigum. í starfi mínu hef ég
rekið mig á að skólastjórar og jafnvel sérkennarar átta sig ekki á hlutverki náms-
ráðgjafa í skólastarfinu. Menntun sérkennara hefur breyst hin síðari ár og er mikil
áhersla lögð á ráðgjafarþátt starfsins sem eykur líkur á að störf þeirra og námsráð-
gjafa skarist. Þess vegna tel ég afar brýnt að varpa ljósi á eðli og starfssvið náms-
ráðgjafar og sérkennsluráðgjafar til að skerpa það sem er mismunandi og það sem
er sameiginlegt.
Námsráðgjöf og sérkennsluráðgjöf byggja á sömu grundvallarkenningum
mannúðarsálfræðinnar. Hvortveggja er ráðgjöf fyrir hópa og eða einstaklinga þar
sem mikið er lagt upp úr tengslum og virkni ráðþega og ráðgjafa (Cormier og
Cormier 1991:19). í báðum tilvikum er tekið mið af sömu hugmyndum um það
hvemig ráðgjafarferlið eigi að vera en jafnframt lögð áhersla á að hver ráðgjafi finni
eigin leið með skjólstæðingi sínum. Aðalatriðið er að ráðgjöfin stuðli að betra skóla-
starfi og vellíðan allra sem í skólanum starfa.
Áherslur eru aftur á móti mismunandi eftir því hvort um er að ræða persónu-
lega ráðgjöf, námsráðgjöf eða kennslufræðilega ráðgjöf. Ekki stunda allir sérkenn-
arar ráðgjöf en sú ráðgjöf sem sérkennarar annast er yfirleitt af kennslufræðilegum
toga í takt við áherslur í námi sérkennara. í þessari grein er því annars vegar talað
um sérkennara og hins vegar ráðgefandi sérkennara.
Markmið þessarar umfjöllunar er að skoða tilurð og verkefni beggja starfanna,
námsráðgjafar og sérkennsluráðgjafar, og jafnframt skörun verkefna, í þeim tilgangi
að skoða hvernig starfshópamir geti betur starfað saman og notið góðs hvor af öðrum.
NÁMS- OG STARFSRÁÐGJÖF
Náms- og starfsráðgjöf (career counseling) er sprottin upp úr aukinni vitneskju um
tengsl milli þroska mannsins og athafna hans. Vitneskjan um að nám og störf hefðu
Uppeldi og menntun - Tímarit Kennaraháskóla íslands 4. árg. 1995
97