Uppeldi og menntun - 01.01.2003, Side 71

AUÐUR TORFADÓTTIR
Paul Nation (2001) bendir á að ef við höfum á valdi okkar 1000 algengustu orða-
fjölskyldurnar í ensku, þá skiljum við 65%-75% af orðum venjulegs texta, t.d. blaða-
eða tímaritstexta. Að þessu er komist með því að reikna hlutfall orðafjölskyldna á
1000 orða listanum af öllum orðum sem koma fyrir í tilteknum texta. Við komumst
ekki langt í lestrinum með þennan takmarkaða orðaforða. Ef við höfum vald á 1000
næstalgengustu orðunum til viðbótar, skiljum við 85% af orðaforða sams konar texta.
Með öðrum orðum sagt, þá er u. þ. b. eitt af hverjum fimm orðum nýtt fyrir lesand-
anum. Ef til viðbótar kemur orðaforðinn í The Uiuversity Word List eða The Academic
Word List, þá er skilningurinn kominn upp í 95%, sem þýðir að u. þ. b. eitt af hverj-
um tuttugu orðum er nýtt.
Þó að þessu marki sé náð er enn nokkuð langt í land, en ávinningurinn af því að
hafa á valdi sínu þennan orðaforða er augljós. Því má bæta við að 2000 algengustu
orðin eru einnig hvað virkust í því að mynda tengsl við önnur orð í orðastæðum
(collocations). Það er því augljós ávinningur að hafa vald á þeim.
AÐFERÐ
ÞáHtakendur
Könnun sú sem hér um ræðir var gerð vorið 1998 og tóku sjö framhaldsskólar þátt í
henni, fjórir skólar á höfuðborgarsvæðinu og þrír á landsbyggðinni. Þó að reynt hafi
verið að velja skóla sem eru ólíkir hvað stærð og staðsetningu varðar er aldrei vissa
fyrir því að rétt úrtak hafi náðst. Þó má ætla að úrtakið gefi nokkuð rétta mynd þar
sem svo margir nemendur tóku þátt í könnuninni. Sex þessara skóla eru skipulagðir
samkvæmt áfangakerfi en einn samkvæmt bekkjarkerfi. Nemendur sem tóku þátt í
könnuninni voru alls 736 og voru þeir í síðustu skylduáföngum í ensku og áföngum
sem teknir voru eftir það sem hluti af námi í máladeild eða sem val. Gera má ráð fyrir
að einhver hluti þeirra sem var að ljúka skylduáfanga og tók þátt í þessari könnun,
bæti við sig valáföngum í ensku.
Nemendur málabrautar í eina bekkjarskólanum í könnuninni hafa að baki fjögurra
ára nám í ensku en þeir sem eru á öðrum brautum þrjú ár. A málabrautum áfanga-
skólanna hafa nemendur að baki allt að átta anna nám í ensku en misjafnlega mikið
á öðrum brautum, í sumum tilvikum ekki nema þrjár annir.
Nokkrar úrlausnir voru ekki teknar með í lokaniðurstöðum, annars vegar vegna
þess að þær höfðu ekki verið unnar að fullu og hins vegar þegar um enskumælandi
nemendur var að ræða en þessi könnun er ekki miðuð við þá. Þegar að heildar-
úrvinnslu kom var einnig sleppt úrlausnum frá einum hópi sem var ekki í loka-
áfanga. Niðurstöður byggjast því á 715 úrlausnum.
Framkvæmd
1 könnuninni var notað orðaforðapróf sem er ættað er frá Centre for Applied
Language Studies, University of Wales, Swansea, endurbætt útgáfa (Meara 1992).
Prófið er til í nokkrum þyngdarstigum og hefur verið prófað á þátttakendum frá
69