Uppeldi og menntun - 01.01.2003, Page 135

JÓNÍNA SÆMUNDSDÓTTIR
þessar niðurstöður eru í samræmi við ummæli foreldranna í viðtölunum í forrann-
sókninni, þ. e. foreldrunum finnst upplýsingastreymi til viðeigandi aðila í skólakerf-
inu byggjast að töluverðu leyti á þeirra eigin frumkvæði.
Foreldrum var enn fremur gefinn kostur á opnum svarmöguleika til að tjá sig
nánar um skólann ef þeir vildu bæta við svör sín. Flokka má svör foreldranna í þrjú
þemu.
Fyrsta þemað nefni ég þekkingarleysi/skilningsleysi á ofvirkni og vanda/þörfum ofvirkra
barna. Nokkuð algengt er að foreldrar kvarti undan því að kennarar og annað starfs-
fólk skóla hafi ekki nægilega þekkingu á ofvirkni eða skilning á vanda barnanna.
Örfáir foreldrar nefna neikvætt viðhorf og fordóma.
Annað þemað nefni ég áhuga- og sinnuleysi. Foreldrar kvarta einnig yfir sinnuleysi,
litlum áhuga og að ekki sé tekið á málum. Tvennir foreldrar nefna til að mynda að
börn þeirra hafi orðið fyrir einelti sem ekki hafi verið brugðist við. Einnig koma fram
athugasemdir þess efnis að foreldrar telji sig þurfa að vera mjög vakandi gagnvart
skólanum, s.s. sjá um að starfsfólk fái upplýsingar.
Þriðja þemað kalla ég svo góð viðbrögð skólans. Talsverður hluti foreldranna notar
þennan svarmöguleika til að lýsa yfir ánægju sinni með skóla eða leikskóla. Dæmi
um athugasemdir í þessa veru eru eftirfarandi: „Leik- og grunnskóli hafa komið mjög
vel til móts við okkur á allan hátt" og „kennarar eru allir af vilja gerðir til að haga
kennslu á þann hátt að hún henti barninu". Tvennir foreldrar geta þess sérstaklega
að kennarar barnsins hafi lagt það á sig að afla sér þekkingar á ofvirkni.
UMRÆÐUR
Rannsóknin og takmarkanir hennar
Rannsókn þessi er að miklu leyti hugsuð sem frumrannsókn til að fá yfirlitsmynd af
líðan foreldra ofvirkra barna áður en valið er að skoða einstaka þætti nánar, en það
verður vonandi gert í frekari rannsóknum hér á landi.
Þó reynt sé að bera líðan foreldra samkvæmt niðurstöðum þessarar rannsóknar
saman við niðurstöður erlendra rannsókna verður að segjast að sá samanburður er
ekki að öllu leyti réttmætur. í mörgum erlendu rannsóknanna er streita foreldra og
trú þeirra á sjálfum sér í foreldrahlutverkinu metin á stöðluðum kvörðum (sbr.
„Parenting Stress Index" og „Parenting Sense of Competence Scale" hjá Mash og
Johnston 1983). í þessari rannsókn var aftur á móti ákveðið að semja lista sem bygg-
ist að talsverðu leyti á forrannsókninni en einnig á fræðilegu efni. Þess ber þó að geta
að áreiðanleiki undirkvarðanna sem notaðir eru til að meta líðan foreldra í þessari
rannsókn er nokkuð mikill ef frá eru taldir kvarðar sem meta áhyggjur. Samkvæmt
Pallant (2001: 85) þykir gott að Cronbachs alpha sé 0,70 eða hærra, en útreikningar á
Cronbachs alpha verða fyrir áhrifum af fjölda atriða í lista. Algengt er að sjá lægri
tölur þegar notaðir eru kvarðar með fáum atriðum eins og raunin er í þessari rann-
sókn. I ljósi þessa virðist mega draga þá ályktun að innra samræmi þessara undir-
kvarða sé þegar á heildina er litið, vel viðunandi og líklegt að sameiginlegur þáttur
133