Ægir - 01.01.1933, Blaðsíða 9

ÆGIR
3
hækkuðum sköttum og álögum, eftir að
lánstraust þraut, til þess að standa straum
af atvinnuleysingjunum.
Þrátt fyrir það, þó að alvinnuleysið sé
ekki orðið eins mikið’ hlutfallslega bjá
okkur eins og ýmsum stærri iðnaðar-
þjóðum, þá er þó ekki að neita þvi, að
það er orðið mjög áberandi, einkum að
vetrinum í stærri bæjunum. Að visu er
atvinnuleysi að vetri til, ekkert nýtt fyr-
irbrigði hjá okkur, því svo var þaðjafn-
an meðan kútteraveiðarnar voru stund-
aðar, og þá aðeins að sumrinu og fram
eftir hanstinu, að allur fjöldi sjómanna
gekk að mestu iðjulaus allan veturinn,
en þó var ekkí atvinnuleysið þá eins á-
berandi og nú, bæði höfðu ávallt nokkr-
ir menn töluverða atvinnu fram eftir
hausti við að hreinsa skipin og ganga
frá þeim undir veturinn, auk þess var
vinnuskiptingin í stærri kaupstöðum ekki
keyrð í eins fastar skorður og nú, eða
kröfur þær, sem gerðar voru til húsa-
bygginga í bæjunum, svo að margir sjó-
manna unnu að miklu leyti að koma
húsum sínum upp í félagi að vetrinum,
eða að minnsta kosti undirbúa það eins
og hægt var að vetrinum. Þeir sluppu
því flestir við að þurfa að borga þá háu
húsaleigu, sem nú iþyngir svo mjög hin-
um lægst launuðu stéttum bæjanna.
Með núverandi fyrirkomulagi sjávar-
útvegsins, er það því auðséð, að
atvinnule3rsi að vetrinum er ekki neitt
stundarfyrirbrigði hjá okkur, jafnvel
þó að svo rætist úr atvinnuvegunum
°g framleiðslunni, að nægileg atvinna
v*ri að sumrinu — en því var ekki
að fagna siðastliðið sumar — því að
hæði frá fiskverkuninni og síldveiðunum
kemur á haustin fjöldi verkamanna, sem
fnga atvinnu fær að vetrinum, og það
jafnvel þó hægt væri að halda öllum
togurum á ísfiskveíðuni að vetrinum og
fjölga þeim nokkuð frá því sem nú er,
en með þeim hömlum, sem nú eru um
sölu á ferskum fiski, bæði til Englands
og Þýzkalands, þá er ekki bjart fram
undan á þeirri leið heldur.
Til þess að ráða bót á þessari sárustu
neyð atvinnuleysisins. hafa sumir stærri
bæirnir, einkum þó Reykjavik, reynt að
láta nokkurn hluta fólksins fá svo kallaða
dýrtfðarvinnu, sem aðallega hefur verið
i því fólgin, að nokkur hundruð manna
hafa verið reknir út í móa og inn um holt,
að meslu til að berja klaka eða vinna
aðra óarðberandi vinnu, í stað þess að
leitast eftir, hvort ekki er hægt að koma
af stað einhverjnm iðnaði í sambandi
við framleiðslu þá, sem fyrir er í iand-
inu, sem dragi úr mesta alvinnuleysinu
að vetrinum, t. d. má benda á, að þvi
er Reykjavík snertir, að hér voru i sænska
frystihúsinu frystar nokkur hundruð smá-
lestir af fiskflökum, þetta var nýr iðn-
aður hjá okkur, og að því er sjá má, af
umsögn enskra fiskitímarita, hefur þessi
framleiðsla líkað mjög vel, en formaður
frystihússins hefur sagt mér, að kostnað-
arins vegna verði þessum tilraunum ekki
haldið áfram, þar sem kaup þeirra, sem
vinna á næturvöktum sé samkvæmt taxta
kr. 2,50 um tímann, þó kaup þeirra sem
á daginn vinna, sé ekki nema kr. 1,36.
Hér er atvinnumöguleiki fyrir fjölda
manns, einmitt þann tíma árs, sem ann-
ars er jafnan atvinnuleysi, auk þess, sem
hér skapaðist nokkur atvinna fyrir þær
bátshafnir sem öfluðu fisksins, en ein-
mitt að vetrinum er fiskur okkar bezt
hæfur til þessa iðnaðar, því þá er hann
feítastur og fastastur í holdum. En þegar
um slíkan iðnað er að ræða, verður að
vinna hvort heldur er á nótt eða degi,
þar sem vélarnar reka eftir á annan veg-
inn, enda hagar oft svo til, að skipin
koma með aflann á land seinni hluta