Ægir - 01.01.1933, Blaðsíða 20

14
ÆGIR
menn. Þar voru hlutföllin þannig, að á
þeim bátum, þar sem aflahlutur var 7—8
hundruð krónur, höfðu mótormennirnir
18 — 19 hundruð kr. Þetta er svo órétt
og óeðlilegt, að ekki getur haldist áfram,
því auðvitað gengur þetta eins og alltaf
á hlut hásetanna eða þeirra, sem lægst
eru launaðir, því þó að talið sé, að út-
gerðin borgi þenna mismun, þá er það
bara reikningsfærsla. Geti útgerðin borg-
að mótormönnum svona hátt kaup, get-
ur hún rýmkað svo skipti hásetanna að
meiri jöfnuður sé. Annars getur tilfelli
eins og þetta, ekki komið fyrir hjá neinni
annari þjóð en Islendingum, þar sem
vélfræðiþekking öll er á svo lágu stigi,
að það er næstum talin visindaleg sér-
þekking, að geta látið jafn einfalda vél
og mótorvélin er sijúast, eða þar sem
hugtakið vél, er látið ná yfir eldstó í
húsi, samanber orðið eldavél. Námstími
mótormanna eru tveir mánuðir, svo að
hann getur ekki réttlætt þenna kaup-
mismun. Til samanburðar vil ég geta
þess, að vélstjórar á botnvörpungum í
Ameríku, hafa sama kaup og matsvein-
ar, þ. e. einn hlut og svo litla auka-
þóknun. Annars mun það vera almennt
á mótorbátum hér við land, að mólor-
maðurinn hafi 1 xji hlut, þetta eru líka
of óeðlileg skipti á milli manna á sama
skipi, og ekki í réttu samræmi við starfi-
ið, eða kröfur þær, sem til þess eru
gerðar.
Sala sjávarafurða.
Eins og fram er tekið í síðustu árs-
skýrslu minni, gekk sala sjávarafurða
mjög illa árið 1931. Var verðið stöðugt
fallandi allt árið og um áramótin voru
birgðirnar með þvi mesta, sem þær höfðu
nokkurn tíma verið. Mikið af fiskinum
var látið i umboðssölu, sem stöðugt þrýsti
verðinu niður. Fiskeigendur vissu því
ekki lengi frameftir, hvað þeir myndu
fá fyrir framleiðslu sína, því margir
bjuggust við að þeir myndu fá einhverja
uppbót í viðbót við fyrirframgreiðslu þá,
sem þeir höfðu fengið þegar fiskurinn
var tekinn, en það verð var komið nið-
ur í 45 kr. fyrir skpd. af verkuðum fiski
hér við Faxaflóa.
Þar sem útgerðarmenn og fiskkaup-
menn höfðu reiknað með miklu hærra
verði og höfðu þvi hagað fiskkaupum
sínum og útgerð í samræmi við það,
voru skuldir þeirra við lánsstofnanirnar
afskaplegar, og mjög erfitt um vik hjá
flestöllum, enda urðu allmargir einstak-
lingar og útgerðarfélög að afhenda bú
sín til gjaldþrotaskipta.
Þegar hér var komið, gekkst gamla
Fisksölusamlagið fyrir þvi að koma
betra skipulagi á sölu birgða þeirra, sem
eftir voru i landinu. Meðlimir samlagsins
voru aðallega fiskframleiðendur við Faxa-
flóa. Nú gengu ýmsir einstaklingar og
smá samlög úti um landið í samlagið.
Við þetta fækkaði framboðunum og meiri
ró færðist yfir fiskverzlunina, enda fór
þess bráðlega að gæta í hækkuðu verði,
og var verðið síðari hluta janúar komið
upp í 68 kr. af Faxaflóafiski og var það
allveruleg hækkun, en það, sem meira
var, þá óx eftirspurnin við þessa kyrð,
sem Fisksölusamlagið skapaði, svo að
birgðirnar gengu til þurðar, miklu fyr
en búist var við.
Verðið fór svo smáhækkandi, og var
komið upp í 75 kr. fyrri hluta marzmán-
aðar, og eitthvað var selt af nýjum hús-
þurkuðum fiski fyrir 75 kr.
Þegar kom fram í maímánuð og al-
mennt var farið að bjóða út nýju fram-
leiðsluna, fór verðið bráðlega niður í 70
kr., og var töluvert selt með því verði
af fyrstu framleiðslu.
Brátt fór þó að bera á sömu einkenn-