Ægir - 01.09.1951, Qupperneq 4

212
Æ G I R
svo verð á öðrum fislctegundum og fiski í
í öðrum umbúðum ákveðið í samræmi við
grunnverð þetta. Á saltfiski var ábyrgðar-
verðið kr. 2.52 pr. kg af óverkuðuin fiski
nr. 1, en síðar var ákveðið samsvarandi
verð á öðrum gæðaflokkum og fisktegund-
um. Enn fremur var sett ábyrgðarverð á
þorskþunnildi söltuð, en það var kr. 2.20
pr. kg eða 20 aurum hærra en verið hafði
árið áður.
Þá héJdu áfram greiðslur ríldssjóðs til
Jiraðfrystilnisanna upp í geymslulcostnað
á frystum fislei, og var nú hældtuð sii
greiðsla úr kr. 25.00 í Jcr. 30.00 fyrir Iiverja
smálest af frystum fiski á mánuði. Enn
fremur var lialdið áfram greiðslum til salt-
fiskeigenda vegna rýrnunar á saltfiski, og
voru þær hinar sömu og gilt höfðu árið áður.
Með þessum ráðstöfunum þótti þó ekki
tryggt til fulls, að bátaflotinn fengi það
verð fyrir fiskinn, sem hann þurfti á að
halda, og lagði því ríkissjóður til kr.
1 000 000.00 til þess að lækka kostnað við
framleiðslu sjávarafurða, og var sú upp-
hæð miðuð við mánuðina janúar og febrú-
ar 1950, en samsvarandi uppliæð hafði ver-
ið greidd árið 1949 miðað við allt árið. All-
ar þær ráðstafanir, sem hér hefur vei’ið get-
ið um, voru samkv. lögum miðaðar við mán-
uðina janúar og febrúar 1950, en þó sá
varnagli settur, að ef ekki hefði verið leyst
til frambúðar rekstursvandamál bátaút-
vegsins að dómi ríkisstjórnarinnar, þá
skyldi gildi laganna framlengjast þar til
slík iöggjöf hefði verið sett, en þó ekki
lengur en til 15. maí 1950 eða til vertíðar-
loka.
Þá var enn fremur af hálfu ríkissjóðs
ábyrgzt verð á lifur til bátaflotans, kr.
1.30 fyrir hvern lítra.
Á þessum grundvelli hélt bátaflotinn á
vertíð í janúar 1950.
Frá upphafi var gengið út frá því, að
breyting yrði innan þess tíma, sem tiltek-
inn var í lögunum, eða rúmlega það, og með
lögum frá 19. marz 1950 um gengisskrán-
ingu o. fl. kom sú breyting. Var með þeim
lögum afnumin ríkisábyrgð á útflutnings-
vörum bátaútvegsins, en jafnframt farin
sú leið, að gengi íslenzkrar krónu var lækk-
að um 42.6%. Fyrsta breytingin, sem varð
af gengislækkun þessari, varð að sjálf-
sögðu sú, að allar útflutningsvörur sjávar-
útvegsins hækkuðu í verði í íslenzkum
krónum, sem nam 74.2% miðað við sama
verð í erlendum gjaldeyri. Var talið, að
þessi breyting á gengi krónunnar nægði
ekki aðeins til þess að halda sama fiskverði
eins og gilt hafði til þessa, heldur einnig til
nokkurrar hækkunar á fiskverðinu eða allt
upp í kr. 0.93 fyrir hvert kg af þorski
slægðum með haus.
En þó unnt væri með íslenzkum lögum
að gera þær breytingar, sem hér hefur ver-
ið getið á gengi krónunnar og annað sem
var því samfara, þá var ekki unnt að hafa
nein áhrif á verðmyndun ísl. litflutnings-
afurða á erlendum mörkuðum. Það fór
einnig svo, að verðlækkanir áttu sér stað
frá því sem verið hafði árið áður, og allmikil
óvissa var ríkjandi um sölu á fiskfram-
leiðslunni bæði að því er snerti freðfisk og
saltfisk. Raunin varð því sú, að fiskverðið
hélzt að mestu óbreytt það sem eftir var árs-
ins. Dró mjög úr íramleiðslu hraðfrysti-
húsanna og varð freðfiskframleiðslan ekki
nema % á móts við það, sem hún hafði ver-
ið árið áður, en hins vegar jókst að sjálf-
sögðu nokkuð saltfislcframleiðslan, þar sem
ekki var annað við fiskinn að gera, úr því
að hann ekki var frystur, en salta hann til
útflutnings.
Afkoma bátaflotans á vertíðinni 1950
varð ekki góð meðal annars vegna þess, að
afli var heldur tregur og hefur raunar farið
minnlcandi undanfarin ár. Ofan á það kom
svo með eindæmum léleg síldarvertíð, sem
orsakaði það, að mikill hluti þess flota,
sem fór til síldveiða, en það var megin-
hluti bátaflotans, lenti í greiðsluvandræð-
um. Að vísu var góð reknetjaveiði í Faxa-
flóa og við Suðurland síðari hluta sumars
og um haustið, og fór fjöldi báta til þeirra
veiða. Enda þótt allmargir bátar veiddu