Ægir

Årgang

Ægir - 15.12.1959, Side 29

Ægir - 15.12.1959, Side 29
ÆGIR — AFMÆLISRIT 27 Við ársbyrjun 1915 cr útlitið nokkuð annað. Farmgjald er nú þegar orðið svo hátt, að til vandræða horfir, salt og kol er hér af skorn- um skammti, og fáist það flutt hingað til lands, mun það verða mjög dýrt, og auk þess er nú bannað að nokkur útlendur botnvörpungur niegi koma á enska höfn eftir 1. febrúar. Fyrir sjávarútveginn eru því horfur binar verstu, en vonandi er að úr þessum ósköpum greiðist brátt. Skólnski'p. í marzblaðinu er grein eftir Matthías Olafsson, erindreka Fiskifélagsins, um skólaskip. Er þar rætt um nauðsyn þess að íslendingar eignist skólaskip, hvað kenna skuli á slíku skipi og hvernig það skuli rekið. Grein þessi verður Sveinbirni Egilsyni tilefni til hugvekju, er hann nefnir „Hvaða mál á að tala á skólaskip- inu?“ Þar stendur m. a.: . . . en hvaða mál á að tala á þessu skipi? Þeim sem skrifa og tala um hið hroðalega mál, sem sjómenn bér nota á skipum, mun ekki þykja sú tilhugsun góð að á íslenzku skólaskipi heyrist annar eins viðbjóður. Eins og annað hér verður allt að vera hreint, lireinir íslend- ingar og lirein íslenzka. Til eru íslenzk orð, því að í íslenzkri orða- bók standa þau, sem niætti setja saman og nota sem skipunarorð á briggskipi, sem er sú tcg- und skipa, sem br. M. Ó. stingur upp á að skólaskipið sé. Vil ég leyfa mér að sýna mönn- um hvernig þær samsetningar líta út á papp- írnum og geta þeir þá máske skilið hve óhand- bærar þessar samsetningar og orð eru þegar á að nota þau til að segja fyrir á skipsfjöl. Ég ætla hér aðeins að benda á nokkrar sam- setningar á stórmastri á briggskipi og læt dönsku heitanna getið um leið. Stormast = meginsigla, Storemærs = mcgin- siglupallur, Storemærsstang = meginsiglupall- stöng, Storebramsaling = meginhásiglureiða- slá, Storebramstang = meginhásiglustúfu'r, Storebrambardun = meginhásiglustúfshöfuð- benda. Tunga þeirra væri liðug, sem gætu greinilega skipað þessa setningu fyrir: Taktu tusku og vefSu um meginhásiglustúfshöfuS- bendana þar sem hún liggur í raufinni á meg- inhásiglustúfsreiSaslánni, og ekki nóg hér með, þetta verður hásetinn sem skipunina fær að endurtaka. Nú koma rárnar: Storraa = meginrá, Store- merseraa = meginpallseglsrá, Storebramraa = meginhásiglurá, Storemærseraatoplente = meginpallseglsrástillir meginpallseglsstjórn- borðsrástillir, (nú fer að þyngjast, piltar). Storebramstyrbordstoplente = meginbá- isglurárstjórnborðsrárstillir. . . . Það er langt orð á dönsku Storebrambrasstyrbordsblok- skive, en það heitir líka á íslenzku meginhá- siglurársstjórnborðsaktaumsskegluhjól. . . . Hlutafjársöfnun til Eiviskipafélagsins. I apríl—maí blaðinu 1916 er skýrsla um innkomið hlutafé Eimskipafélags Islands hinn 4. apríl 1916, flokkað eftir kaupstöð- um og sýslum. Alls voru þá innkomnar kr. 201.460, eða kr. 2,29 á hvern íbúa lands- ins að meðaltali. Hæsta meðaltölu hefur Akureyri kr. 6,44, aðrir kaupstaðir eru fyrir neðan kr. 1,50 og Hafnarfjörður lægstur með 28 aura. Hæst af sýslunum er Norður-Þingeyjarsýsla með kr. 6,29, en lægst Dalasýsla með 62 aura. Styrjöldin og fiskveiöarnar. Ritstjórinn skrifar í apríl—maí blaðið 1917 um vertíðina, sem þá er að ljúka. Ber sú frásögn með sér, að áhrifa frá styrjöldinni er mjög tekið að gæta, svo sem í skorti á nauðsynjum til útgerðar- innar. Mest allur flotinn varð að hætta veiðum áður en vertíð lauk vegna kola- og olíuleysis, og þó einkum saltleysis. Eftir að alger þurrð varð á salti, tóku nokkrir bátar upp veiðar, sem þá höfðu lengi legið niðri, en það voru hákarlaveiðar. Segir í greininni frá mótorskipinu Tý, sem fór á hákarlaveiðar frá Reykjavík, mannað vestfirzkum sjómönnum, sem vanir voru hákarlaveiðum: „Týr“ lagði fyrst hér í Faxabugt, en bá- karlinn var smár, sem þar fékkst, og hélt hann því þaðan og lagðist djúpt af Eldey og þar var nóg fyrir, enda hefir hákarlinn haft tíma til að aukast og margfaldast síðan „Gylfi“ og „Reykjavíkin", hans svörnu óvinir bættu að ónáða hann, að ógleymdum „Geir“. Legufæri Týs voru ekki nógu sterk, svo að hann slitnaði upp eftir stutta iegu; hafði þá fengið 66 skrokka, sem gáfu af sér um 40 tunn- ur lifrar, sem sýnir að hákarlinn hefur verið vænn. ... Beita var heldur ekki eins og skyldi, var bæði hörgull á rommi, en það vill hann bafa, því hann er non-templar, en þó fékk hann
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168

x

Ægir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.