Tímarit lögfræðinga - 01.04.1954, Page 30

231, að fljótt hafi orðið að venju, í hvaða hlutfalli menn
greiddu féð „enda munu forráðamenn bæjarins í kyrrþey
hafa jafnað gjaldinu niður og tilkynnt þeim (gjaldendum)
það í hljóði“.
Föst skipan komst ekki á þessi mál fyrr en með setningu
„Instrux for Reykjavigs Repræsentanter“ frá 4. nóvember
1836.1) Ákvæði hennar eru sniðin eftir danskri tilskipun
frá 15. okt. 1817, varðandi einstöku danska kaupstaði.
Samkvæmt 4.—5. gr. tilskipunarinnar frá 1836 skyldi
bæjargjaldkeri og matsmenn undirbúa niðurjöfnun, en
bæjarfulltrúar yfirfara hana síðan til endanlegrar af-
greiðslu. Niðurjöfnun var þá tvenns konar. I fyrsta lagi
var fasteignagjald, sem var lagt misjafnlega á húsin eftir
stærð þeirra og gerð. I nefndaráliti á Alþingi 1845 út af
frumvarpi um Reykjavíkur bæjarmálefna stjórn2 3) er sagt,
að þá sé „hér um bil helmingi af öllum þeim útgjöldum,
sem jafnað er niður á alla gjaldendur í lögsagnarumdæmi
kaupstaðarins, lokið af eigendum timbur. og steinhúsa í
bænum eftir ferhyrningsummáli húsanna". I öðru lagi var
svo jafnað niður á bæjarbúa, „eftir efnum og ástandi“,
því, sem vantaði, þegar fasteignagjöldin höfðu ver-
ið lögð á. Ekki voru í tilskipuninni frá 1836 settar
neinar leiðbeiningarreglur um, hvernig meta skyldi „efni
og ástand“, heldur hafa bæjaryfirvöldin haft frjálsar hend-
ur um það, að öðru leyti en því, sem leiddi af 5. gr. til-
skipunarinnar um yfirumsjón amtmanns.
Við þetta stóð þar til tilskipunin frá 4. nóv. 1836 var
numin úr gildi með reglugerð frá 27. nóv. 1846 um stjórn
bæjarmálefna í kaupstaðnum Reykjavík.2) Samkvæmt 19.
gr. reglugerðarinnar skyldi jafna þriðjungi af þeim tekj-
um, sem þurfti til útgjalda bæjarstjórnarinnar, niður á
byggingar bæjarmanna með þeirri aðferð, „sem áður hafði
tíðkazt", en hinum tveim þriðjungunum skyldi jafna niður
1) Lovsamling for Island, X bd., bls. 799—806.
2) Alþt. 1845, bls. 267—263.
3) Lovsamling for Island XIII, bls. 522—535.
92