Tímarit lögfræðinga - 01.01.1956, Blaðsíða 31

Tilgangur varnar eigi að vera fá sýknu, einnig fyi'ir hinn
scka. Ei' þá vitnað til þess, að vörnin sé andstæða sóknar
ákæruvaldsins, sem hafi yfir sérstaklega áhrifamiklum
vopnum að ráða, og beiti þeim stundum nokkuð einhliða.
Með þessari glímu ákæru og varnar skýrist málið bezt
fyrir dómaranum, sem síðan eigi að lciða niðurstöðu sína
af þessari viðureign glímumannanna. 1 einkamálum eigi
og að koma til svipuð sjónarmið um málfærslu af hálfu
sóknaraðilja og varnaraðilja.
b. Samkvæmt hlutlægu kenningunni1) á hjutverk mál-
flutningsmanna í einkamálum og verjenda í opinbci'um
málum hins vegar að vera það að stuðla að því algerlcga
hlutlægt, að dómarinn komist efnislega að réttri niður-
stöðu og ekki umfram allt í opinberum málum að fá sýknu
fyrir ákærða með öllum tiltækilegum ráðum. Þci)-, sem að-
hyllast þessa kenningu, ganga þó ekki svo langt að krefj-
ast þess, að málflutningsmaður skuli beint stuðla að því,
að umbjóðandi hans tapi málinu eða að hinn ákærði verði
sakfclldur, enda þótt málflutningsmaðurinn kunni að vei-a
sannfærður um sök hans, og er þá bent á, að slíkt nnindi
vcra ósamrýmanlegt því trúnaðarsambandi, sem þurfi að
vcra milli málflutningsmanns og umbjóðanda hans, milli
verjanda og hins ákærða.
Menn kunna nú að spyrja, hvort þessar fræðilcgu hug-
leiðingar séu nauðsynlegar til ákvörðunar á því, hvort mál-
flutningsmaður haldi sér innan leyfilegra takmarka í
störfum sínum fyrir dómi, þ. e. hvort löggjafinn liafi ekki
gert þau mörk svo skýr, að málið sé þar með leyzt. Nei, í
reyndinni er það svo, að það er ekki ncma í tiltölulega fá-
um tilvikum, þar sem það má teljast glöggt, að málflutn-
ingui' sé ólöglcgur, svo scm í opinberum málum, ef vcrj-
andi gerist hlutdcildarmaður í broti ákærða, ef málflutn-
ingsmaður verður sekur um sjálfstæð brot samkvæmt
hcgningarlögum, svo scm um brot varðandi mcðferð sönn-
.1) Sbr. t. d. Troels G. Jörgensen i U. í. R. 1922.
25