Tímarit lögfræðinga - 01.06.1966, Page 7

Nokkrir drættir úr ensku réttarfari
Um þýðingu á greininni hér á eftir verður að geta þess, að
þar hafa, að ég ætla, 5 menn lagt hönd að, meira og minna.
Árangurinn hefur því miður ekki orðið eins góður og skyldi,
enda enginn ánægður með sjálf sín verk — né hinna. Þessu
til skýringar er rétt að benda á það, sem reyndar mun mörg-
um kunnugt, að enskt lagamál er mjög flókið, orð og hugtök
hafa mjög afmarkaða merkingu í vitund þeirra, sem til þekkja,
en hins vegar oft mjög erfitt um hnitmiðaðar skýringar. Við
íslendingar eigum hér sérstaklega erfitt um vik og ber þar
margt til. íslenzk lögfræði hefur verið í sáralitlum tengslum
við hina ensku og réttarkerfin gerólík — ekki sízt á sviði
réttarfars. Eins og fram kemur í greininni, er dómstólakerfi
Englendinga allt annað en hér og starfslið- dómgæzlunnar skip-
að á allt annan veg. Því er það, að fjöldi starfsheita og hug-
taka á sér enga samstæðu í íslenzku lagamáli. Hér hefði því
þurft með allýtarlegra skýringa og nýorðasmíðis, en engin
tök hafa verið á að leysa það verkefni til neinnar hlítar.
Nokkrar skýringar eru þó í textanum og ýmis .starfsheiti þýdd,
en þá er að jafnaði enska heitið haft með. Nokkrum skýring-
um hef ég bætt við neðanmáls, en þær hefðu líklega mátt vera
fleiri — og vissulega betri. Það hefur og leitt af ofangreindu,
að sums staðar hefur verið gripið til þess ráðs að endursegja
fremur en þýða bókstaflega.
Þrátt fyrir þá annmarka, sem hér er vikið að, vona ég að
þeir, sem greinina lesa, verði nokkru fróðari um enskt réttar-
far. Þótt ýmsir gallar séu á því, hefur það löngum þótt til
fyrirmyndar á ýmsum sviðum, og öruggt er, að við höfum
ekki minna að læra af réttarfari Englendinga, en þeir af réttar-
fari annarra þjóða, sbr. greinarlokin.
Þótt ýmsir hafi átt hlut að þýðingu þessari, eins og fyrr var
getið, verð ég að taka ábyrgðina á vansmíðunum.
Ritstj.
í yfirliti um réttarkerfi hlýtur, þó að stutt sé, ætíð að
fylgja nokkur greinargerð um skipulag og lögsögu dóm-
stóla. Tvær skýringar- og yfirlitsmyndir fylgja því hér
með til glöggvunar. Frásögnin yrði þó næsta litlaus, ef
ekki væri eitthvað vikið að þvi fólki, sem starfar að fram-
Timarit lögfræðinga
69