Ægir - 01.09.1994, Blaðsíða 10

„Þaö er ekkert undan
Norðmönnum að
kvarta. Þetta er ágætis-
fólk, frændur okkar og
vinir. Þeir eru nauðalík-
ir okkur nema hvað við
höfum ögn meira af
keltnesku blóði og
högum okkur stundum
samkvæmt því. Ég tek
ekki undir nein illinda-
orð í garð Norðmanna.
Það þýðir ekkert að
kvarta undan því að
þeir séu harðir við-
skiptis. Við þurfum
bara að vera það líka.“
„Norðmenn hafa jafnan
á reiðum höndum til-
vitnanir í ræður Guð-
mundar Eiríkssonar
sér í hag. Þessi emb-
ættismaður fór yfir sín
mörk í málflutningi. Af
þessu leiddi að hann
var tekinn út úr við-
ræðunum því hann hef-
ur haldið fram sjónar-
miðum sem samrýmast
ekki stefnumótun
íslensku ríkisstjórn-
arinnar.“
styrkt íslendinga til að halda uppi of stór-
um skipastól. Þannig hafa þeir sjálfir
stuölað að þeirri stöðu sem nú er uppi."
Klettar hafa enga efnahagslögsögu
Nú sagði Lúðvík Jósepsson fyrrum sjáv-
arútvegsráðherra í viðtali i Ægi nýlega að
Jan Mayen-samningurinn um loðnuveiðar
vœri vondur því við hefðum samið afokkur
vegna frœndsemi við Norðmenn. Verður
þessi samningur endurskoðaður ef tií alvar-
legra samningaviðrœðna kemur við Norð-
menn?
„Ég hef ekki myndað mér sérstaka skoð-
un á því hvort þessi Jan Mayen-samningur
er vondur eða góbur. Jan Mayen er klettur
og klettar hafa enga efnahagslögsögu sam-
kvæmt hafréttarsáttmálanum.
Það er veik staba að spretta upp slíkum
samningi hálfum öðrum áratug síðar, sé
það rétt ab vib höfum samið af okkur.
Þegar samningurinn var gerður geri ég
ráð fyrir að skammtímasjónarmið hags-
munaaðila hafi ráðið ferbinni eins og oft
gerist. Það sem við náðum þó er veiðirétt-
ur og óskert lögsaga og ákveðinn réttur til
hlutdeildar í nýtingu auðlinda á hafsbotni
ef einhverjar eru."
Að nefna snöru í
hengds manns húsi
Nú ferð þú með forystuhlutverk í þessu
„þorskastríði" við Norðmenn. Þegar íslend-
ingar stóðu í slíkum stríðum áður var það
jafnan sjávarútvegsráðherra sem, ásamt
forsœtisráðherra, fór fyrir þjóðinni. Hver er
ástœða þessa?
„Ég les það í norskri pressu að skúrkur-
inn í þessu máli sé þessi Hannibalsson. Ég
átti hlut að því ásamt forsætisráðherra ab
koma í veg fyrir setningu reglugerðar sem
hefði bannað þessar veiðar. Vegna þess að
þetta er milliríkjamál fór ég með sjávarút-
vegsráðherra til fundar í Stokkhólmi. Þar
var rætt um rétt okkar til að veiða í Smug-
unni en þar nefndi ég í fyrsta sinn Sval-
barðamálið sem varð reyndar til þess að
upp úr sauð því þab var að nefna snöru í
hengds manns húsi.
Ab öbru leyti tel ég ab það sé orðin full
samstaöa innan ríkisstjórnarinnar í þessu
máli. Ef við Þorsteinn Pálsson höfum ein-
hvern tímann ekki verið samstíga í þessu
máli þá erum við það vonandi núna."
Embættismenn móta ekki stefnu
„Ég sá Halldór Ásgrímsson halda því
fram í viðtali í Ægi að það væri til marks
um stefnubreytingu íslenska stjórnvalda í
þessu máli ab Guðmundur Eiríksson emb-
ættismaður hér í ráðuneytinu hefði verið
settur til hliðar í þessu máli. Ég hef verið
gagnrýndur fyrir þetta. Ég veit ekki til þess
að embættismenn eigi að móta stefnu. Það
gera stjórnmálamenn. Hafi embættismenn
aðra stefnu en stjórnvöld ber þeim að
víkja.
Norðmenn hafa jafnan á reiðum hönd-
um tilvitnanir í ræður Guðmundar Eiríks-
sonar sér í hag. Þessi embættismaður fór
yfir sín mörk í málflutningi. Af þessu
leiddi að hann var tekinn út úr viðræðun-
um því hann hefur haldið fram sjónar-
miðum sem samrýmast ekki stefnumótun
íslensku ríkisstjórnarinnar. Þetta er að vísu
aðeins smáfótnóta í þessu mikla máli -
hreint aukaatriði.
Ég sé svo í blöðum að sjávarútvegsráð-
herra er að ráða þennan sama embættis-
mann til einhverra starfa í sjávarútvegs-
rábuneytinu. Þetta er vægast sagt óvenju-
legt."
Hefði haldið byssunni
Varstu sammála þeirri ráðstöfun sjávar-
útvegsráðherra að skrúfa fallbyssuna af
varðskipinu Óðni áður en það var sent á
miðin í BarentshafJ?
„Nei, mér fannst sú ráðstöfun óþarfi."
Því hefur verið haldið fram að þetta mál
sé notað í Noregi eins og hrossabrestur til
að draga athygli norsks almennings frá at-
kvœðagreiðslunni um EBS. Á sama hátt
hafa Norðmenn sagt að það sé ekkert hcegt
að tala við íslendinga um þetta mál fyrr en
búið verður að kjósa í vor.
„Þjóðaratkvæðið um ESB-aðild Noregs
er stærsta mál Norðmanna eftir stríð og
stjórn og stjórnarandstaða bítast um
norskar sálir. Þeir geta ekkert samið um
þetta mál fyrr en þjóðaratkvæðagreiðslan
er að baki. í þessari baráttu hentar norsk-
um stjórnvöldum vel að sýnast hörð og
ósveigjanleg eins og í samningum vib ESB
um norsk fiskimið.
Okkur er ekkert ab vanbúnaði að semja
og kosningar hér há okkur ekkert í því
máli.
Kjarni málsins er sá ab þetta verður allt
10 ÆGIR SEPTEMBER 1994