Ægir - 01.09.1994, Blaðsíða 29

undir purpurahimnu falla markaönum í
geö. Á Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins er
unnið að þessu verkefni og hefur komið í
ljós að gæði og heilnæmi íslenskra þörunga
eru mikilvægustu atriðin þegar huga skal
að markaðssetningu.
Gunnar sagði að frumathuganir við
Austfirði, sem farið hefðu fram á þessu ári,
bentu til þess að gæði íslenskra þörunga
væru mjög mikil og jafnvel meiri en innfluttra erlendra teg-
unda. Þurrkuð purpurahimna er seld út úr búð á 20 þúsund
krónur kílóið svo hér gæti leynst fjársjóður við strendur
landsins. Mikið starf er óunnið við nánari rannsóknir en
vísbendingar hafa fundist um mjög verðmæta tegund purp-
urahimnu úti fyrir Austfjörðum.
Við þörungaræktun gætu íslendingar nýtt sér hreinleika
og kulda sjávarins en heitt vatn eða heitur sjór er ekki for-
senda fyrir ræktun því þörungar þrífast vel í köldum sjó.
„Við eigum góða mögu-
leika á þessu sviði," sagði
Gunnar. „Við þurfum að
gæta okkar við markaðssetn-
ingu og slá á rétta strengi í
þeim efnum."
Hann benti t.d. á þá stað-
reynd að íslenskur þari á
heimsmet í langlífi. Þess má
að lokum geta að í kjölfar
ráðstefnunnar Þjóðarhagur í
þaraskógi, sem haldin var á
Akureyri, tók Hótel KEA eitt
íslenskra veitingahúsa þör-
unga inn á matseðilinn.
Lambakjöt og fleira bragð-
bætt með þörungum hefur þar verið borið á borð fyrir að
minnsta kosti tvær bæjarstjórnir sem fæstar hafa átt orð til
að lýsa ánægju sinni.
Á síöasta áratug voru meira en 3.5 milljón tonn þörunga
nýtt í heiminum. Helmingur þess magns kemur frá Asíu en
þar er ríflega helmingur þess framleiddur með ræktun.
Nytjarnar skiptast í tvennt. Helmingurinn fer til manneldis
en helmingur til efnavinnslu á gúmmí- og kvoðuefnum en
sú vinnsla fer einkum fram í Evrópu og Bandaríkjunum. Auk
þessa er mjöl unnið úr þangi, meðal annars á íslandi, áburð-
ur er unninn úr þörungum, fegrunarlyfjaiðnaður notar þör-
unga talsvert og tilraunir eru hafnar í Evrópu til þess að nota
þömnga til þess að eyða þungmálmameng-
un. Mörg fleiri not eru talin vera fyrir þör-
unga og vaxandi áhersla er lögð á rann-
sóknir á notagildi þeirra á Vesturlöndum.
Af framanskráðu má ljóst vera að mögu-
leikar íslendinga til nýtingar þangs, þara
og þörunga eru nokkrir. Hráefnið er fyrir
hendi við landið og aðstæður til þess að
margfalda það með ræktun. Fjörur eru víð-
áttumestar á Vesturlandi og magn og fjöl-
breytni fjörugróðurs þar er mest. Grósku-
miklir þaraskógar vaxa þó allt í kringum
landið neðan fjörunnar, að sandströndum
Suðurlands þó undanskildum. Margar teg-
undir þörunga hérlendis eru af suðrænum
uppruna og hafa hér norðurmörk út-
breiðslu sinnar en nokkrar tegundir áhuga-
verðra nytjaþörunga vaxa norðan við landið og hafa suður-
mörk útbreiðslunnar hér á landi.
Það er álit Gunnars Ólafssonar að stóraukna áherslu þurfi
að leggja á að auka þekkingu á gæðum og vinnslu íslenskra
þörunga. Þekking á vinnsluferlum í efnavinnslu er takmörk-
uð hérlendis og erfitt að nálgast hana nema e.t.v með sam-
vinnu við erlend stórfyrirtæki. Allgóð þekking er til hér-
lendis varðandi framleiðslu á matþörungum en á Rann-
sóknastofnun fiskiðnaðarins hefur verið unnið að rann-
sóknum sl. tvö ár. Til þess að
treysta markaðsstööu íslend-
inga í þessum efnum telur
Gunnar í skýrslu sinni að
sýna þurfi fram á með rann-
sóknum að íslenskir þörung-
ar taki erlendum fram að
gæðum og hollustu.
Gunnar telur að velja þurfi
af kostgæfni þá markaði sem
stefnt skuli á. Hann telur að
markaðir fyrir algínat, áburð
og fóður séu erfiðir viður-
eignar vegna stærðar og
harðrar samkeppni svo væn-
legast sé að komast inn á ört
vaxandi matvælamarkaði í Evrópu og Bandaríkjunum.
Hann bendir og á að þörungar séu holl og góð fæða svo lík-
legt sé að skapa megi nokkurn markað fyrir matþörunga hjá
íslenskum almenningi.
Gunnar sagði í samtali við Ægi að vænlegast væri að leita
hófanna á heilsumörkuðum austan hafs og vestan meðal sí-
vaxandi hóps fólks sem er tilbúið að greiða hærra verð fyrir
hollustu.
„Einnig er mikil eftirspurn eftir lífrænum vörum í dag,
t.d. áburði fyrir landbúnaðinn, og þetta gætu íslendingar
nýtt sér með framleiðslu á lífrænum áburði úr þangi og
þara sem talinn er mjög góður fyrir vöxt plantna."
Hollt sjávargrænmeti
Ólöf Hafsteinsdóttir matvælafræðingur
á Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins hefur
kynnt sér þörunga sérstaklega og í skýrslu
hennar, sem ber yfirskriftina: Þörungar -
hollt sjávargrænmeti, segir um næringar-
innihald þörunga:
„Þang er til þess að fægja og
hreinsa menn innan af
kviðsótt, búveiki og öllu
slími, gjörir mönnum nátt-
úrlegan stólgang og góöa
heilsubót."
Úr Islandicu eftir Jón lœrða
Guðmundsson.
„Því er mér ekkert blygöun-
arefni aö kannast viö þaö
hér aö stundum safnar ve-
sæll almúginn þara á fjör-
um og neytir..."
Úr íslandslýsingu Odds
Einarssonar biskups frá 1590.
ÆGIR SEPTEMBER 1994 29