Ægir - 01.09.1994, Blaðsíða 46

Uthafsveiðar
Þaö hefur víst ekki farið
fram hjá neinum íslendingi
að hafnar eru veiðar í
Barentshafinu í svokallaðri
„Smugu" og einnig við Sval-
barða og Bjarnarey. Miklar
deilur hafa risið út af þessu,
aðallega við Norðmenn en
einnig við Rússa sem telja
sig hafa hagsmuna að gæta.
íslendingar hafa stundað
þessar veiðar í áratugi, eða
alltaf þegar illa hefur veiðst
hér við land. Fiskifélagið
hefur tekið saman upplýs-
ingar um þessar veiðar og
hefur þeim verið komið til
stjórnvalda. Þá hafa þessari
sögu víðar verið gerð nokk-
ur skil, m.a. nú nýlega í
sunnudagsblaði Morgun-
blaðsins, þann 4. sept. sl.
Veiðar í þessari lotu
hófust á síðasta ári og stóðu
þá stuttan tíma, en eru nú
hafnar aftur og þá af sýnu
meiri krafti og þekkingu en
áður, enda er árangurinn
góður og þessar veiðar því
ómetanlegt innleggg í þjóð-
arbúið á samdráttartímum.
Undirritaður skrifaöi for-
ystugrein í septemberblað
Ægis á síðasta ári og vakti þá
athygli á að íslendingar
sæktu með síauknum þunga
á fjarlæg mið. Það væri liðin
tíð að landhelgi okkar ís-
lendinga væri svo stór að
við þyrftum ekki að sækja
út fyrir hana, eins og við
héldum lengi vel á þeim
árum sem við vorum að
færa út fiskveiðilandhelgina
í núverandi 200 sjómílur.
En það þarf mikið til að
koma vagninum af stað þó
hann renni greitt þá hann
46 ÆGIR SEPTEMBER 1994
er einu sinni kominn á
hreyfingu. Lítið var gert af
hálfu stjórnvalda þrátt fyrir
eindregnar óskir þeirra út-
gerða sem þessar veiðar
höfðu reynt. Þó var farið
yfir Svalbarðasamkomulagið
sem leiddi til þess að það
var staðfest af íslands hálfu í
lok síðasta árs. Lítið gerðist í
málinu og mátti halda að
stjórnvöld vildu sem minnst
ÚRFÓRUM
FISKIMÁLASTJÓRA
af því vita og vonuðu að
þessar veiðar féllu um sjálfar
sig og yrðu að engu. Því
fóru hlutirnir ekki að gerast
fyrr en skipin voru komin
norður í höf á ný í sumar og
norsk herskip farin að sigla
og skjóta á þau. Þá var rokið
til vegna mikils þrýstings
sjómanna og útvegsmanna
og varðskip sent norðureftir
sem aðstoðarskip jafnframt
því aö málið var rætt af
fullri alvöru milli ríkis-
stjórna landanna. Þetta
ásamt staðfestingu á Sval-
barðasáttmálanum eru
stærstu skrefin sem íslensk
stjórnvöld hafa stigið í þess-
ari deilu og eiga þau þakkir
skildar fyrir það. Nú er hins
vegar framundan erfið þraut
samninga og ríður á að vel
og skilmerkilega verði hald-
iö á okkar málum í þeirri
orrustu.
En það eru víðar en í
„Smugunni" stundaðar út-
hafsveiðar og má nefna
nærtæk dæmi eins og
Reykjaneshrygg, „Flæmska
hattinn" o.s.frv. íslendingar
verða því að passa sig á að
vera samkvæmir sjálfum sér,
en láta ekki stundarhags-
muni ryðja burt meiri hags-
munum til lengri tíma og
það er trú mín að uppá slíkt
sé passað. Ábyrg stjórnun á
auðlind eins og fiskinum í
sjónum hlýtur að felast í
sameiginlegri stjórnun á
eðlilegri nýtingu auðlindar-
innar í úthafinu en ekki ein-
hliða ákvörðun eins ríkis.
Það er vert að vekja at-
hygli á hressilegu viðtali við
utanríkisráðherra, Jón Bald-
vin Hannibalsson, í þessu
blaði, en þar eru öll helstu
rök okkar íslendinga tínd til
og því óþarfi að endurtaka
þau hér. Þó vil ég benda á
aö þar kemur fram að við ís-
lendingar erum eina Evr-
ópuþjóðin sem hefur viður-
kennt hafréttarsáttmála
Sameinuðu þjóðanna, þann
sama og Norðmenn vitna
sem mest i en hafa svo ekki
einu sinni staðfest sjálfir
vegna annarra og meiri
hagsmuna en fiskveiða.
Þá er einnig eðlilegt að
nú þegar verði sett fram
krafa um að efnt verði til
nýrrar ráðstefnu um Sval-
barða, þ.e. hverjir fari þar
með lögsögu og hvernig eigi
aö nýta þær auðlindir sem
þar finnast. Þó slík krafa
skapi þá hættu að önnur
ríki, sem ekki hafa áður
komið þar við sögu, láti á
sér kræla er ekki eðlilegt að
ein þjóð ráði þarna ríkjum í
skjóli áralangrar afrækslu og
afskiptaleysis annarra þjóða
eins og Norðmenn virðast
láta sig dreyma um.
Norðmenn hafa sýnt það
í gegnum árin að þeir eru
harðir í viðskiptum og
lunknir samningamenn,
enda hefur það ekki gerst af
sjálfu sér að meginþorri
skipa í íslenska skipaflotan-
um er smíðaður í Noregi
og/eða búinn tækjum og
vélum af norskri gerö. Því
verðum við íslendingar að
sýna þeim fulla hörku í
komandi viðræðum um
framtíð veiða á norðlægum
slóðum.
Bjami Kr. Grímsson
Gunnvör
kaupir af
Hrönn
Gunnvör hf. á ísa-
firði hefur keypt hlut
Hrannar hf. í íshúsfé-
lagi ísfirðinga og á
Gunnvör nú 98% í fyr-
irtækinu. Nýtt skip
Hrannarmanna, Guð-
björg ÍS, sem kemur til
landsins um mánaða-
mótin september-októ-
ber, mun ekki leggja
upp hjá íshúsfélaginu
og við þetta missir
frystihúsið um 40% af
hráefninu sem það
byggir vinnslu sína á.
(Bœjaríns besta,
september 1994)