Ægir - 01.09.1994, Side 42

Unnið er ab rannsóknum á saltfiski. Einkum er verið að
bera saman fisk sem er saltaður með hefðbundinni aðferð
annarsvegar og sprautusaltaðan fisk hinsvegar með tilliti til
gæða, nýtingar og fleiri þátta.
Dauðastirðnun er vandamál í fiskvinnslu sem rannsakab
hefur verið á efnafræðideildinni. Stirðnun veldur verri nýt-
ingu og ýmsum erfiðleikum í vinnslu til sjós og rannsókn-
irnar miða að því að leysa þessi vandamál.
Enn eitt verkefni sem deildin vinnur ab er að rannsaka
myndun DMA í frystum fiski. Komi þetta efni saman við
nítröt í öðrum fæðutegundum getur myndast DMNA í
maga neytandans en það er krabbameinsvaldandi efni. Sýnt
er að of hátt hitastig og hitasveiflur í frystigeymslum valda
mestu um myndun DMA í frystum fiski.
„Með aukinni þátttöku íslands í erlendu samstarfi opnast
fleiri möguleikar á erlendu fjármagni til rannsókna og inn-
lendum styrkjum. Þannig gætum við stundað fræðilegar
rannsóknir sem taka langan tíma en eru nauðsynlegar til
þess ab mynda fræðilegt bakland stofnunarinnar. Besta af-
mælisgjöf Rannsóknastofnunar fiskiðnaðarins væri aukinn
skilningur stjórnvalda og fyrirtækja á gildi slíkra rann-
sókna," sagði Jónas að lokum.
Sigurjón Arason
forstöðumaður tæknideildar
BÆTT NÝTING
SKILAR MILLJÓNUM
Á tæknideild Rannsóknastofnunar fiskiðnaðarins vinna 6
starfsmenn, fimm verkfræðingar og einn matvælafræðing-
ur. Deildarstjóri er Sigurjón Arason.
Meðal helstu verkefna deildarinnar að undanförnu má
nefna bætta nýtingu, aukna nýtingu aukaafurba, nýja fisk-
vinnsluferla og vannýttar fisktegundir. Bætt meðferð á
ferskfiski hefur verið meðal brýnna verkefna tæknideildar
og hugað hefur verið að vinnslutækni, rýnt í frystingu, tví-
frystingu og fleira.
„Vib erum í mjög miklum tengslum við fiskiðnaðinn
vegna verksviðs okkar."
Eitt af sérstæðari verkefnum tæknideildar í samvinnu vib
sjávarútvegsráðuneytið er rekstur aflakaupabanka. Það er
verkefni sem snýst um ab kaupa vannýttar fisktegundir af
sjómönnum og tryggja þeim lágmarksverð. Fiskurinn er síð-
an geymdur heilfrystur og tilbúinn til vinnslu þegar mark-
aðurinn vill. Veitingahús sem sérhæfa sig í sjávarréttum eru
meðal dyggustu viðskiptavina aflakaupabankans sem er
ólíkur öðrum bönkum að því leyti að hann vill helst engar
innistæöur eiga.
Sigurjón Arason: „Á næstu árum er brýnast að vinna að
rannsóknum í gæðamálum. Upplýsingatækni, bylting í
flutningatækni og auknar kröfur markaðarins um rekjan-
leika vörunnar verða ofarlega á baugi."
„Um leib og aðilar bjóöa hærra verð en það lágmarksverð
sem við tryggjum þá er okkar hlutverki lokið og við komum
á beinum viðskiptum milli kaupenda og seljenda," segir Sig-
urjón.
Meðal tegunda sem aflakaupabankinn hefur komið á
viðskiptum með má nefna gulllax, gaddaskötu, ýmsar kola-
tegundir og háf en nýlega hófst vinnsla á háfi á Eyrarbakka
og skipulegar veiðar á honum í tengslum við það. Sjald-
gæfari tegundir eins og gjölnir, broddabakur, glerhaus og
svartháfur bíða viðskiptavina í bankanum. Bankastjóri er
Halldór Pétur Þorsteinsson sem segir í samtali við Ægi að
tegundir komi og fari en best sé að hafa bankann sem næst
tóman.
„í augnablikinu erum við einna mest aö hugsa um lang-
hala og hvernig sé hægt að auka áhuga manna á að veiða
hann og nýta. Meðal annarra þjóða eru stundaðar veiðar á
langhala og gefast vel. Hann er í talsverðu magni fyrir aust-
an land. Okkur finnst þetta spennandi verkefni," segir Hall-
dór Pétur.
Er tæknideildin nægilega vel í stakk búin til að sinna
hlutverki sínu?
„Mér finnst við búa illa að fiskiðnaðinum, okkar mikil-
vægasta iðnaöi, í þessu tilviki," segir Sigurjón. „Okkar hlut-
verk ætti að vera í fararbroddi fyrir helstu nýjungum á
þessu sviði en samanborið við nágrannalöndin stöndum
við okkur illa. Til dæmis vatnar hér aðstöðu til ab stilla upp
og prófa nýjar vinnsluleiðir
Það er einkennilegt að ekki skuli vera til hér sérstakur
þróunarrannsóknasjóður fyrir fiskiönaðinn eins og land-
búnabinn og iðnaðinn."
Tæknideild Rannsóknastofnunar fiskiðnaðarins hefur
verið til í 20 ár. Verkefnin hafa verið margvísleg gegnum
árin en hvað stendur upp úr að mati Sigurjóns?
„Loðnuhrognafrystingin er í rauninni afkvæmi þessarar
deildar. Það sama má segja um þurrkun á þorskhausum. Við
42 ÆGIR SEPTEMBER 1994