Tímarit lögfræðinga - 20.11.1993, Page 15

Friðhelgi einkalífs, fjölskyldu, heimilis og bréfaskipta.
Hugsanafrelsi, samviskufrelsi og trúfrelsi.
Tjáningarfrelsi, þar með talið skoðana-, upplýsinga- og hugmyndafrelsi.
Félagafrelsi og fundafrelsi.
Réttur til að stofna til hjúskapar og fjölskyldu.
Jafnrétti hjóna.
Friðhelgi eignarréttar.
Réttur til menntunar.
Réttur foreldra til að tryggja að fræðsla bama sé í samræmi við trúar- og
lífsskoðanir þeirra.
Réttur til að greiða atkvæði leynilega í frjálsum kosningum.
Bann við frelsissviptingu vegna vanefnda á samningsbundinni skyldu.
Ferðafrelsi og réttur til að velja sér dvalarstað.
Bann við að ríki vísi þegni sínum úr landi eða meini honum komu til
landsins.
Bann við brottvísun hópa útlendinga úr landi.
Réttarstaða útlendings sem á að vísa úr landi.
Réttur til að leita endurskoðunar á dómi í refsimáli.
Bann við saksókn á hendur manni öðru sinni vegna afbrots sem hann hefur
áður verið sakfelldur fyrir eða sýknaður af.
Réttur fyrir þann sem sætir mannréttindabroti samkvæmt sáttmálanum til
raunhæfrar leiðar til að ná rétti sínum fyrir opinberu stjómvaldi.
Réttindi sáttmálans skulu tryggð án manngreinarálits, svo sem eftir kynferði,
kynþætti, litarhætti, tungu, trúarbrögðum, stjómmálaskoðunum eða öðrum
skoðunum, þjóðemis- eða þjóðfélagsstöðu, tengslum við þjóðemisminni-
hluta, eignum, uppruna eða annarri stöðu.
Aðildarríki að mannréttindasáttmálanum skuldbinda sig til að tryggja þessi
réttindi hverjum þeim, sem dvelst innan yfirráðasvæðis þeirra. Réttindin eru
þannig ekki aðeins tryggð borgurum ríkjanna heldur öllum, sem dveljast innan
þeirra og án tillits til þjóðemis, þó er heimilað að takmarka frelsi útlendinga
til pólitískrar starfsemi.
Skyldur aðildarríkja
Til að efna skuldbindingar sínar, sem fylgja aðild að mannréttindasáttmálan-
um, verða ríkin, sem í hlut eiga, að haga löggjöf, stjómog dómsýslu sinni
þannig að ofangreind réttindi séu virt. í vel flestum atriðum eru þessi réttindi
þess eðlis, að þau beinast að ríkjunum sjálfum, sem bera þá skyldurnar, sem
svara til réttindanna. Aðeins í undantekningartilvikum eru réttindin þess eðlis,
að skyldur falla á einstaklinga eða samtök þeirra. í raun má því segja, að
þegar rætt er um mannréttindi samkvæmt sáttmálanum sé í meginatriðum átt
við frelsisréttindi einstaklinga til að haga lífi sínu, skoðunum og athöfnum að
13