Tímarit lögfræðinga - 20.11.1993, Page 61

viðurkennt að ungur aldur dómara getur valdið tortryggni aðila. Með
tilliti til þess má spyrja hvort miða ætti við 35 ára aldur við skipun fremur
en 30 ár.
Fram kemur að engar sérstakar reglur gilda um aldur héraðsdómara í Noregi,
en lámarksaldur hæstaréttardómara er 30 ár. Talið er æskilegt að héraðs-
dómarar séu ekki yngri en 30 ára þannig að ætla megi að þeir hafi næga
lífsreynslu og starfsreynslu. Framboð dómaraefna er hinsvegar svo lítið utan
Oslóar að ekki hefur reynst fært að halda fast við þessa kröfu. Meðalaldur
dómara er 35 ár í Noregi en 40 ár í Danmörku.
2. Endurmenntun dómara.
í drögum formanns kemur fram sú skoðun að stuðla þurfi markvisst að
endurmenntun dómara. Hrafn Bragason hæstaréttardómari, formaður réttar-
farsnefndar, skýrir frá því sem er á döfinni í nefndinni varðandi endurmenntun.
Nefndarmenn hafa aflað sér fróðleiks úr mörgunt áttum sem unnið verður úr.
3. Aukastörf dómara.
í punktum formanns er fyrst gerð grein fyrir ákvæðum 34. gr. laga nr.
38/1954 um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins varðandi aukastörf, en
síðan segir:
Grein þessi tekur til dómara eftir því sem við getur átt, enda er ekki að
finna í lögum ákvœði er lúta sérstaklega að aukastörfum dómara. Hins
vegar verður að telja að ríkari kröfur en fram koma í greininni gildi um
dómara. Kemurþar til að telja verður það grundvallarreglu íslensks réttar
að dómarar verði, með vísan til 61. gr. stjórnarskrárinnar, að varðveita
sjálfstœði sitt. Þá hafa síðustu ár aukist kröfur um sýnilega óhlutdrœgni
þeirra. Hafa má til hliðsjónar dóm Hæstaréttar frá 9. mars 1993: Félag
íslenskra stórkaupmanna gegn heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra þar
sem segir: „Brýtur seta hans í lyfjaverðlagsnefnd því í bága við þá grund-
vallarreglu um almennt hœfi, að fyrirfram beri að girða fyrir það að
borgararnir hafi réttmœta ástœðu til að efast um að mál þeirra hljóti
lögmœta og hlutlœga meðferð...".
Dómarar hérlendis hafa löngum haft aukastörf með höndum vegna
launakjara. Engu að síður er Ijóst að þau aukastörf geta haft áhrif á
dómstörf og rýrt sjálfstœði dómara eða vakið grun um hlutdrægni.
Reglur um aukastörf dómara þurfa að vera skýrar. Dómari á að geta
sinnt þeim aukastörfum sem samrímast stöðu hans án samviskubits og
ekki má sniðganga dómara varðandi aukaverkefni vegna þess að talið sé
með röngu að þaufari ekki saman við dómstörf. Dómarar verða hinsvegar
að gœta þess að slík störf dragi ekki úr afköstum þeirra við dómstörf.
59