Tímarit lögfræðinga - 01.02.1998, Qupperneq 9

og agavald í megindráttum innan félaganna sjálfra. Það sama á við um svonefnd
nýfrjáls ríki Austur-Evrópu. I Tékklandi voru t.a.m. uppi hugmyndir um ríkis-
rekið eftirlits- og agavald en frá því var horfið m.a. eftir að samtök evrópskra
lögmannafélaga (CCBE) höfðu bent ráðamönnum á þau grundvallarsjónarmið
sem þar með væri verið að brjóta.
Eitt Evrópuland hefur þó skorið sig úr og er oft vísað til þess í rökum þeirra
sem réðu framangreindum sjónarmiðum í frumvarpi til laga um lögmenn, en
það er Noregur. I Noregi hefur kerfið verið þannig að ekki er skylduaðild að
norska lögmannafélaginu en þó eru þar nánast allir norskir lögmenn félagar.
Meginreglan var að félagið hefði eftirlits- og agavald með félagsmönnum en
dómsmálaráðuneytið með utanfélagsmönnum. Nú er hins vegar svo komið að
norska dómsmálaráðuneytið vill ekki hafa þetta vald og er að koma því til
norska lögmannafélagsins. Ef frumvarp til laga um lögmenn verður samþykkt
óbreytt, stendur það því eftir að Island mun verða eina Evrópuríkið sem felur
ríkisvaldinu að hafa eftirlits- og agavald með lögmönnum.
Auðvitað er það svo að lögmenn hafa ekki verið beittir sérstöku ofríki hér á
landi og þau sjónarmið heyrast að á íslandi standi lýðræðið og réttlætið svo
föstum fótum að ekki sé hætta á misbeitingu valds. Þetta er rangt. Hættan á mis-
notkun valds er alltaf fyrir hendi og er raunar meiri í dvergríki eins og íslandi
þar sem huglæg sjónarmið taka oft völdin af þeim hlutlægu. Og til hvers er að
sækjast eftir valdi sem menn þurfa ekki að hafa? Dómsmálaráðuneytið hefur
ekkert með aga- og eftirlitsvald með lögmannastéttinni að gera. Ekki frekar en
með öðrum starfsstéttum. Fyrirkomulagið hefur reynst ágætlega hingað til,
enda þótt menn geti greint á um hvemig því skuli fyrirkomið og hvemig staðið
er að vali þeirra sem með það fara. Ríkisvaldið hefur hins vegar ekkert með það
að gera.
Sigurmar K. Albertsson
3