Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.02.1998, Blaðsíða 79

Tímarit lögfræðinga - 01.02.1998, Blaðsíða 79
það ofmetnaður af mér, sem aðeins gisti fáein misseri í Svíaríki, að gera grein fyrir jafn viðurhlutamiklu fyrirbæri og sænsku dómstólakerfi en ég hef mér það til afsökunar að hér verður aðeins reynt að gera grein fyrir grunnþáttum kerfis- ins í þeirri von að það nægi mönnum til nokkurs skilningsauka. 1. INNGANGUR Þótt sænskt dómskerfi sé reist á sömu grundvallarsjónarmiðum og það ís- lenska hefur skipan þess orðið með öðrum hætti en hér. Má raunar fullyrða að dómskerfi þjóðanna séu undarlega ólík þegar til alls er litið. Varla þarf að tíunda það að tvö dómstig eru á íslandi, héraðsdómstólar og Hæstiréttur íslands. Hjá Svíum eru dómstigin þrjú, undirréttur, millidómstig og hæstiréttur. Arið 1972 voru sett ný lög um dómsmálaskipan í Svíþjóð. Hin forna skipan dómstóla með héraðsdóma og ráðhúsdóma, sem hafði verið við lýði frá því á miðöldum, var þá aflögð og greinast sænskir dómstólar nú í þrennt; það sem ég hef kosið að kalla almenna dómstóla, almenna stjómsýsludómstóla og sérdómstóla. Almennu dómstólamir em Tingsrátt (almennur undirréttardóm- stóll) Hovrátt (almennur millidómstóll) og Högsta domstolen (Hæstiréttur). Al- mennu stjómsýsludómstólamir eru Lánsrátt (Lénsréttur), Kammarrátt (Kam- marréttur) og Regeringsrátten (æðsta dómstig stjómsýsludómstóla). Sérdóm- stólamir em fjölmargir á ýmsum sviðum og em engin tök að gera þeim viðhlít- andi skil hér, en þó verður gerð örlítil grein fyrir þeim helstu. 2. DÓMSTÓLAR 2.1 Almennir dómstólar Við almennu dómstólana er Tingsrátt lægsta dómstigið, Hovrátt er millidóm- stigið og Högsta domstolen er efsta dómstigið, eins og einhvem býður sjálfsagt í grun. Hlutverk almennu dómstólanna er frábmgðið hlutverki almennu stjóm- sýsludómstólanna og felst meginhlutverk þeirra í að leysa úr ágreiningi ein- staklinga í millum, svo og úrlausn refsimála. í Svíþjóð em starfandi 97 al- mennir undirréttardómstólar og þar starfa 600 lögfræðingar. Úrlausnum undir- réttardómanna er hægt að áfrýja til millidómstóla, en það er þó þeim skilyrðum háð að gefið sé út sérstakt leyfi til áfrýjunar (dispens) sem áfrýjunardómstóllinn gefur þá út. í stómm dráttum er hægt að segja að áfrýjunarleyfi þurfi til þess að millidómstóll taki mál til meðferðar, ef stefnufjárhæð í einkamálum nær ekki 36.000 sænskum krónum. í opinberum málum þarf áfrýjunarleyfi ef refsing er í formi sektagreiðslu, eða ef sýknað hefur verið af broti, þar sem refsing er ekki yfir sex mánaða fangelsi. Að auki þurfa að vera fyrir hendi aðrar ástæður og í sænsku réttarfarslögunum er kveðið á um að Hovrátt gefi aðeins út áfrýjunar- leyfi ef ástæða er til að ætla að hann breyti niðurstöðu undirréttarins, eða að mikilvægt sé frá almennu sjónarmiði að málinu sé skotið til æðra dómstigs, til dæmis í málum sem orðið geta fordæmisgefandi, eða að fyrir hendi séu að öðru leyti sérstakar ástæður sem réttlætt geti að áfrýjunarleyfi verði gefið út. 73
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96

x

Tímarit lögfræðinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.