Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.02.1998, Síða 19

Tímarit lögfræðinga - 01.02.1998, Síða 19
Kvennasamningurinn er því viðbót við aðra samninga Sameinuðu þjóðanna um mannréttindi, tilkominn vegna þess að enn og þrátt fyrir þá samninga eru konur misrétti beittar. Hugtakið mismunun gagnvart konum er skilgreint í 1. gr. samningsins en það hugtak er ekki skilgreint í innlendri löggjöf. Þetta mun vera í fyrsta sinn sem hugtakið er skilgreint í alþjóðasamningi8 og er því mikilvægt íslenskum stjóm- völdum og dómstólum. 1. gr. hljóðar svo: I samningi þessum merkir „mismunun gagnvart konum“ hvers kyns aðgreiningu, útilokun eða takmörkun sem byggð er á kynferði sem hefur þau áhrif eða markmið að hindra eða koma í veg fyrir að konur, óháð hjúskaparstöðu, á grundvelli jafnréttis karla og kvenna, fái viðurkennd, geti notið eða framfylgt mannréttindum og grund- vallarfrelsi á sviði stjómmála, efnahagsmála, félagsmála, menningarmála, borgara- legra mála eða á sérhverju öðru sviði. Þessi skilgreining felur í fyrsta lagi í sér þá skyldu aðildarríkja að sjá til þess að konur á gmndvelli kynferðis síns sæti ekki þeirri aðgreiningu, útilokun eða takmörkun sem kemur í veg fyrir að þær fái notið jafnréttis á við karla. í öðm lagi er óheimilt að láta hjúskaparstöðu konu hafa áhrif á réttindi hennar og skyldur og í þriðja lagi taka aðildarríkin á sig þá skyldu að tryggja fulla þróun í ríkjum sínum sem nauðsynleg er svo að konur geti notið raunvemlegs jafn- réttis á við karla. Þessi skylda er síðan ítrekuð í 3. gr. samningsins. Breytingar á lögum og reglum samfélags til að tryggja formlegt jafnrétti kynja eru því ekki nægilegar. Raunvemlegt jafnrétti kvenna og karla er markmið samningsins. í því skyni taka aðildarríkin á sig að gera allar viðeigandi ráðstafanir á öllum sviðum samfélagsins til að tryggja fulla þróun og framfarir til handa konum svo að þær geti notið raunvemlegs jafnréttis á við karla og þar með notið mann- réttinda sinna. Skilgreiningin á hugtakinu „mismunurí* í 1. gr. tekur ekki til til- vika þegar hlutlaust ákvæði, hvort heldur er lagaákvæði, regla eða framkvæmd, kemur hlutfallslega verr við annað kynið og leiðir til þess að það kyn fái al- mennt ekki notið þeirra réttinda sem lagaákvæðið, reglan eða framkvæmdin tekur til. Ef tilgangur ákvæðisins, viðmiðsins eða framkvæmdarinnar er ekki réttlætt á hlutlægan hátt og markmiðið telst ekki viðeigandi og nauðsynlegt, þá er um óbeina mismunun að ræða. Óbein mismunun hefur verið mikið til um- fjöllunar og skoðunar innan Evrópusambandsins. Nefna má að hjá Evrópu- dómstólnum í Lúxemborg hafa gengið nokkrir dómar þar sem viðurkennt er að óbein mismunun gagnvart konum er ólögmæt.9 8 The United Nations and the Advancement of Women. UN 1995. 9 í tillögu að tilskipun sem til umfjöllunar er innan ESB er lagt til að hugtakið verði skilgreint svo að óbein mismunun teljist vera til staðar þegar hlutlaust ákvæði, viðmið eða framkvæmd kemur hlutfallslega verr við annað kynið, einkum að því er varðar hjúskapar- og fjölskyldustöðu, svo fremi sem tilgangur ákvæðisins, viðmiðsins eða framkvæmdar er réttlætt á hlutlægan hátt og mark- miðið er viðeigandi og nauðsynlegt. Sjá Com 96/340 final. 13
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96

x

Tímarit lögfræðinga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.