Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.02.1998, Page 44

Tímarit lögfræðinga - 01.02.1998, Page 44
Ákvæði 2. kapítula rekabálks Jónsbókar um afmörkun netlaga, sem miðist við sjávardýpi, hafi ekki verið felld úr gildi með ákvörðun löggjafans, þótt þau hafi hins vegar ekki verið tekin upp í útgáfu lagasafns 1919 og eftir það. Vafa um rétt fasteignareiganda að þessu leyti þótti því bera að skýra ákærða í hag. Alls óvíst væri, hvert sjávardýpi hefði verið á þeim stað, þar sem ákærði lagði net sín, og bæri því með vísan til 45. gr. laga nr. 19/1991 að sýkna hann fyrir brot á 3. gr. veiðitilskipunarinnar. Af dómi þessum verður að öllum líkindum að draga þá ályktun, að netlög jarða beri, þegar um veiði sjávarfiska er að ræða, að afmarka út frá dýptarreglu Jónsbókar, en ekki mæla hana í föðmum eða metrum út frá stórstraumsfjöru- máli. 3.6 Norrænn réttur Reglum um rétt fasteignareiganda til sjávar er nokkuð mismunandi háttað á Norðurlöndum. Samkvæmt dönskum rétti eru mörk eignarlands við sjó miðuð við „havstokken“, sem er lína þar sem land og sjór mætast við venjulega sjáv- arhæð. Fjaran fyrir framan „havstokken", þ.e. „forstranden“ svokallaða, er ekki háð einkaeignarrétti, heldur er þar um að ræða hluta af yfirráðasvæði danska ríkisins. Eigandi lands, sem liggur að sjó, hefur þó ýmsar heimildir, t.d. til umferðar að og frá ströndinni og til hagnýtingar hennar. Svipuð er réttarstaðan í Færeyjum.10 Þó á sá, sem land á að sjó, ekki forgangsrétt til fiskveiða fyrir landi sínu samkvæmt dönskum rétti, heldur njóta allir danskir ríkisborgarar þess réttar frá ströndinni (kysten) og að úthafinu (det ábne hav). Oumdeildt er hins vegar, að danska ríkið getur í skjóli fullveldisréttar síns mælt fyrir um hagnýt- ingu sjávarins með sama hætti og um hagnýtingu fastalandsins.* 11 í Svíþjóð og Finnlandi nær eignarréttur fasteignareiganda, sem land á að sjó, til sjávar og sjávarbotns nokkur hundruð metra út frá ströndinni. Samkvæmt sænskum rétti er það meginregla, að eignarréttur fasteignareiganda nær til sjáv- arbotnsins 300 metra út frá meðalflóðmáli eða að þriggja metra dýpi liggi þau mörk utar. Auk þess tilheyra firðir og vogar, þar sem mynni þeirra er 600 metrar eða minna, að öllu leyti eigendum þeirra fasteigna, sem liggja að firðinum eða voginum. í Finnlandi nær eignarréttur fasteignareiganda almennt til sjávarbotns 500 metra út frá línu, sem dregin er með ströndinni á tveggja metra dýpi miðað við venjulega hæð sjávar.12 í Noregi nær eignarréttur fasteignareiganda til hins svokallaða „marbakka“, þ.e. sjávarbotns fram af fjöru þar til botninn byrjar að dýpka (falla) verulega, en 10 Sjá nánar Knud Illum: Dansk Tingsret. Kaupmannahöfn 1976, bls. 21, og Tryggvi Gunnars- son: „Landamerki fasteigna", bls. 515. 11 Sjá nánar Knud Illum: Dansk Tingsret, bls. 12-17. 12 Sjá nánar Tryggvi Gunnarsson: „Landamerki fasteigna", bls. 516 og Thor Falkanger: Fast eiendoms rettsforhold, bls. 95. 38

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.