Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.02.1998, Qupperneq 47

Tímarit lögfræðinga - 01.02.1998, Qupperneq 47
5. Rétturinn gekk ekki að erfðum nema þá sem arfur frá einni kynslóð til ann- arrar. 6. Eftir atvikum gat rétthafi leitað til yfirvalda, ef hann var hindraður í því að neyta réttar síns, t.d. vegna ofríkis annarra, en það var þó ekki í skjóli eignarréttar. Af þessari upptalningu sést, að einstaka menn (afnotahafa) skorti að því er varðaði meðferð og nýtingu fiskimiðanna og fiskistofnana flestar þær heimildir, sem almennt eru taldar felast í einstaklingseignarrétti. Niðurstaða framangreindra hugleiðinga er því sú, að sá aimenni afnota- réttur, sem allir Islendingar höfðu af fiskimiðunum allt til ársins 1976, þegar fyrst var farið að áskilja leyfi til fiskveiða, gat sem slíkur ekki orðið grundvöllur stjómarskrárvarins einstaklingsbundins eignarréttar nokkurs manns. Hinu má svo aftur velta fyrir sér, hvort tilteknir einstaklingar hafi á sínum tíma hagnýtt sér þessa heimild með svo sérstökum hætti í atvinnuskyni, að þeir hafi með þeim hætti myndað atvinnuréttindi sér til handa, sem telja megi eign í merkingu eignarréttarákvæðis stjómarskrárinnar. Sjá til athugunar H 1964 573 (sundmarðardómur). Að því skal ekki vikið frekar hér, en næst skal að því hug- að, hvort löggjafanum hafi verið heimilt að takmarka óheftan rétt almennings til veiða á opnu hafi með þeim hætti, sem gert hefur verið og þá á hvaða gmnd- velli. 5. TAKMARKANIR Á RÉTTI TIL VEIÐA í HAFALMENNINGUM 5.1 Réttur til veiða í skjóli almannaréttar Eins og fyrr segir nutu landsmenn allir frá upphafi íslandsbyggðar réttar til þess að veiða í hafalmenningum. í því fólst, að allir þeir, sem áttu skip og veið- arfæri, höfðu frelsi til þess að nýta sér þennan rétt, ekki aðeins til þess að veiða í soðið fyrir sjálfan sig og sína, heldur líka til þess að hafa atvinnu sína af fisk- veiðum. Þessi réttur almennings til veiða var ekki grundvallaður á einkarétti af neinu tagi og byggðist ekki á því, að hver og einn einstaklingur ætti eignarrétt að ákveðnum hluta fiskistofnanna eða eignarrétt að ákveðnum hlutum hafsvæð- anna við Island. Þvert á móti var rétturinn almennur, þ.e. allir þeir, sem réðu yfir fiskiskipi og veiðarfærum, gátu fært sér hann í nyt á grundvelli almennra laga, sem áttu rætur sínar að rekja allt aftur til þjóðveldisins. Hér var m.ö.o. um al- mannarétt að ræða, og slíkur almannaréttur hefur, eins og áður segir, ekki ver- ið talinn eign í skilningi 72. gr. stjómarskrárinnar.16 5.2 Takmarkanir af ýmsu tagi Framangreind skipan mála hélst lengst af óbreytt, en á ofanverðri 19. öld voru sett lög, sem veittu heimild til að takmarka og banna notkun einstakra 16 Gaukur Jörundsson: Um eignamám, bls. 77-81. 41
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.