Tímarit lögfræðinga - 01.10.2001, Side 101

Eftir hádegi þennan dag var ferðinni heitið í héraðsdómstól þann sem fer
með sakamál (Landgericht) og er sá stærsti sinnar tegundar í Evrópu. Fyrst
hlýddum við á fyrirlestur Peter Faust, dómara við dómstólinn og varaformanns
Berlínardeildar Dómarafélags Þýskalands, um sakamálaréttarfar og var það hið
fróðlegasta. Fór fyrirlesturinn fram í öðrum af stærstu dómsölum réttarins þar
sem alvarlegustu sakamálin eru til meðferðar. Má sem dæmi nefna að þar var
réttað yfir Erich Honecker, fyrrum leiðtoga Þýska alþýðulýðveldisins (DDR).
Hlýtt á fyrirlestur Peter Faust.
Aðspurður um það hvort þýskum dómurum hugnaðist að leikmenn tækju þátt í
meðferð sakamála (þrír embættisdómarar og tveir leikmenn) kvað hann þá hafa
mismunandi skoðanir á því en að mati mikils meirihluta dómara væri þetta kerfi
gott. Hollt væri fyrir dómara að kynnast sjónarmiðum hins almenna borgara og
þurfa t.d. að útskýra réttarfars- og refsiréttarreglur því að ætti dómari í erfíð-
leikum með það hlyti eitthvað að vera athugavert við lögin. Leikmannakerfið
væri eins konar millibil á milli kviðdóms og dóms sem eingöngu væri skipaður
embættisdómunrm. Til að sakfella og ákveða refsingu þarf atkvæði fjögurra
dómara af fimm þannig að leikmenn geta í raun ráðið niðurstöðu máls. Hann
sagði að á hverju ári gegndu um 4000 leikmenn dómstörfum við dómstóllinn.
Væru þeir almennt þó nokkru refsiglaðari en embættisdómarar og endurspegl-
uðu oft almenningsálitið. Enda þótt þýskt sakamálaréttarfar væri að flestu leyti
gott kvað hann þann galla vera á því að verjendur gætu beðið nánast endalaust
um vitnaleiðslur og þannig dregið mál á langinn. Hefðu dómarar mjög takmark-
aðar heimildir til að koma í veg fyrir það. Fengju verjendur oftast greidda vissa
fjárhæð fyrir hvem dag, sem réttarhöld stæðu, og væri því tilhneiging af þeirra
hálfu að tefja framgang mála.
249