Sumargjöf - 01.01.1907, Blaðsíða 68

64
Sumargjöf
ráða um almenningsmál, sem mest, gjalda til al-
mennings þarfa; þessi kenning ræður í bæjarstjórnar-
tilskipnninni.
En hverjir gjalda mest?
Þeir sem liæst greiða gjöldin, segja riku menn-
irnir.
Þeir sem verst þola gjöldin, sega fátæku menn-
irnir.
Og það er satt; fátæklinginn munar ilirleitt
meira um sín lágu gjöld, en efnamanninn um háa
útsvarið sitt; fátæklingnum er því enn hrínni þörf á
því, að eiga fult atkvæði um það, hvernig íjenu er
varið.
Eg liefi aldrei heirt skinsamlega ástæðu firir því,
að frelsi sjálfstæðra manna eigi að fara eftir efnahag;
en nú er því svo farið, að minsti mammoninn, ein-
eiringurinn, getur gert allan muninn; það getur oltið
á eineiring, hvort jeg kemst í tölu hærri gjaldanda;
og eineiringur getur meira að segja gert út um kos-
ningarrjett minn, frelsi mitt í bæjarmálum; ef gjöld
mín í bæjarsjóð eru ekki samtals nema 7 kr. 99
aurar, ef einn lítinn eiri vantar á 8. krónuna, þá er
jeg sviftur kosningarrjettinum, gerður að minna manni.
Það bætir ckki til fulls úr þessu ranglæti, þó að gjald-
hæðin sje lækkuð, færð niður í 7, 6, 5, 4, 3, 2 eða
eina krónu; því að alslaðar verðu eineiringurinn firir
á landamærum rjettar og rjettleisis, frelsis og ófrelsis;
þar situr þessi koparkálfur, eins og blindur og brjál-
aður einvaldskonungur, gefur sumum frelsi, hneppi*'
aðra í ófrelsi, alt af handahófi.
Það er satt, að þeir sem mest vilja rímka gjald-
kvöðina, nefna ekki neina gjaldhæð; þeir vilja unna
þeim öllum rjettarins, sem gjalda eitthvað. Níu sveita-