Dvöl - 01.04.1941, Síða 30

108
D VÖL
„Þetta var slæmt. En ég hefði ef
til vill með einhverju móti getað
bjargazt," sagði hann hægt.
Ég efast um það. En hafi hann
átt einhverja bjargarvon, þá var
hún eyðilögð af ungum jafnaðar-
manni, nýútskrifuðum lögfræðingi,
sem bauðst til þess að verja hann.
Hann reyndi árangurslaust að sann
færa lögfræðinginn um, að hann
væri enginn stjórnleysingi, aðeins
friðsamur og heiðarlegur vélamað-
ur, sem ekkert vildi fremur en fá
að stunda iðn sína tíu stundir á
dag. Honum var hampað fyrir rétt-
inum sem fórnardýri þjóðskipu-
lagsins og drykkjuóp hans sögð vera
afleiðing takmarkalausra þjáninga.
Ungi lögfræðingurinn vissi, hvað
hann var að gera, og hann hefði
ekki kosið sér annað mál fremur
sem fyrsta mál sitt. Varnarræðan
var talin tilkomumikil.
Vesalings vélamaðurinn þagnaði,
kingdi og sagði síðan:
,,Ég hlaut þyngstu hegningu fyrir
fyrsta brot.“
Ég tautaði einhver samúðarorð.
Hann laut höfði og krosslagði
handleggina á brjóstinu.
„Þegar ég var laus úr fangelsinu,"
hóf hann aftur máls með hægð,
„leitaði ég auðvitað til minnar fyrri
vinnustöðvar. Húsbónda mínum
hafði fallið sérstaklega vel við mig
áður, en hann fölnaði upp af ótta,
þegar hann sá mig og benti mér til
dyra með titrandi hendi.“
Er hann stóð á götunni, órólegur
og ringlaður, kom til hans mið-
aldra maður, sem ávarpaði hann
og sagðist einnig vera vélamaður.
„Ég veit hver þú ert,“ sagði hann.
. „Ég var viðstaddur réttarhöldin. Þú
ert góður félagi og skoðanir þínar
eru heilbrigðar. En nú færð þú
hvergi vinnu. Þeir borgaralegu
munu reyna að svelta þig í hel. Það
er þeirra vandi. Þú skalt ekki gera
þér neina von um miskunn frá þeim
ríku.“
Það hafði friðandi áhrif á hann,
að talað var svona vingjarnlega til
hans þarna á götunni. Hann virt-
ist vera þannig gerður, að hann
þyrfti á stuðningi og meðaumkun
að halda. Sú tilhugsun, að hann
gæti hvergi fengið vinnu, yfirbug-
aði hann gersamlega. Það var á-
reiðanlegt, að enginn vildi hafa
neitt saman við hann að sælda
framar, úr því að gamli húsbóndi
hans, sem þekkti, hve kyrrlátur,
reglusamur og áreiðanlegur starfs-
maður hann var, hafði ekki viljað
sjá hann. Það var augljóst. Lög-
reglan myndi hafa gætur á honum
og verða fljót á sér að aðvara hvern
þann, sem gerði sig líklegan til að
veita honum viðtöku. Hann fann
allt í einu til umkomuleysis, van-
máttar og tilgangsleysis, og lét til-
leiðast að fylgja manninum inn í
veitingastofuna fyrir handan horn-
ið, og þar hittu þeir nokkra fleiri
trygga félaga. Þeir hétu honum
því, að hann þyrfti ekki að svelta,
hvort sem hann fengi vinnu eða