Dvöl - 01.04.1941, Blaðsíða 39

D VÖL
I
117
Hala iii í 111
Eftir 4wuðniiin<l l'rið|ónNN»n
Oft og tíðum hefi ég gripið And-
vökur Stephans G. Stephanssonar,
þegar ég hefi verið lúinn af vinnu-
brögðum. Sá lestur er þó ekki hvíld-
argjafi, heldur þvert á móti. Ég get
ekki gert aðra grein fyrir þessari
löngun en þá, „að sækjast sér um
líkir“. Það er að segja: lúinn sækir
lúinn heim. St. G. St. kvað kvæði
sín þreyttur af erfiði. Ég held, að
seiðmagn þreytunnar kveði sér
hljóðs með einhverjum hætti meðal
Honum var mjög líkt farið og ýms-
um öðrum stjórnleysingjum, ef
sleppt er einstökum atriðum í sögu
hans. „Viðkvæmt hjarta og veik-
ur vilji,“ það er einmitt rétta lýs-
ingin, og það er víst, að bitrustu
árekstrarnir og hatrömmustu átök-
in í heiminum eiga sér stað „1
brjóstum, sem að geta fundið til“.
Ég get borið um það, að sagan
um uppreisn fanganna er eins og
hann sagði hana.
Ég hitti stjórnleysingjann, þegar
ég kom aftur til Horta frá Cayenne.
Hann leit illa út: Óhreinn, þreytu-
legur, veiklulegur, grár og gugginn.
hað var auðséð, að nautakjöt B. O.
S. h.f. átti ekki vel við hann (svona
ómengað).
Við hittumst á bryggjunni í
Horta, og ég reyndi að fá hann til
þess að skilja bátinn eftir, þar sem
stallbræðra hans, þeirra, sem vilja
leggja á sig það erfiði að brjóta til
mergjar skáldskap þessa stórvitra
og frumlega landnema, sem kvað
stór kvæði, þegar aðrir sváfu, eða
vöktu til ónýtis.
Eitt þeirra kvæða St. G. St„ sem
ég hefi lesið margsinnis, er ferða-
kvæði, sem hann nefnir „Mála
milli“. Ég ætla, að fjöldi manna í
landi voru skilji nú tæplega það,
sem felst í þessum orðum. Orðin
hann var bundinn, og koma með
mér til Evrópu. Það var gaman að
gera sér í hugarlund undrun og
reiði hins ágæta ráðamanns og
verkstjóra yfir flótta vesalings véla-
mannsins. En hann hafnaði þessari
uppástungu með ósveigjanlegri
festu.
„Þú ætlar þó ekki að vera allt-
af hérna,“ hrópaði ég. Hann hristi
höfuðið.
„Ég ætla að deyja hérna,“ sagði
hann. Svo bætti hann við, myrkur
á svip: „Laus við þá.“
Stundum hugsa ég um hann, þar
sem hann liggur vakandi, með höf-
uðið á hnakknum, í lágu hreysinu,
sem fullt er af verkfærum og járna-
rusli — stjórnleysingjann, sem er
þræll á búgarði B. O. S. h.f., og
bíður þolinmóöur eftir svefninum,
sem hingað til hefir flúið hann.