Dvöl - 01.09.1944, Page 79

dvöl
221
Þeir tveir árgangar, sem út eru komnir,
eru góðra gjalda verðir og flytja mark-
verðar greinar. í fyrri árganginum birt-
ist ritgerð Björns Sigfússonar um náttúru-
líkingar snæfellskra fornskálda. Þar er og
töluverður sagnafróöleikur úr syrpum
Gísla Konráðssonar, auk þess sem breið-
firzkir ljóðasmiðir eiga margt kvæða í
ritinu. Vekur þar einkum athygli kvæði
•Jóns frá Ljárskógum, er nefnist „Tveir
Dalamenn." Er Jóni gefin hagmælska í
óvenjulega ríkum mæli, og mætti svo fara,
ef auðna réði, að honum tækist að ryðia
sér braut til verulegs skáldhróðurs.
Annar árgangur Breiðfirðings stendur
hinum fyrsta sízt að baki. Ritar þar
Ólafur prófessor Lárusson athyglisverða
grein um Flateyjarhrepp árið 1703. Sýn-
h' hann þar, með rökvísi sinni og gjör-
hygli, hvílík fróðleiksnáma er manntalið
frá 1703, ekki aðeins varðandi mannfræði,
heldur og um þjóðhagi alla. Með tilstyrk
jarðabókarinnar má gera sér furðanlega
ljósa grein þess .hvernig högum var hátt-
a<5 í landi voru í upphafi 18. aldar.
Af öðrum ritgerðum má einkum nefna
grein Lúðvíks Kristjánssonar um Júlíönu
i Akureyjum, og Andrésar Straumlands
úm framtíð Breiðafjarðareyja.
Jakob J. Smári og Jón frá Ljárskógum
eiga þarna ljómandi snotur kvæði. Fleiri
eiga kveðskap í ritinu.
Eins ber enn að geta. Sá, sem þessar
iínur ritar, hefur oft hrist kollinn yfir
óburðum þeim, sem blöð vor og tímarit
birta eftir Pétur og Pál, og smásögur kall-
ast. í Breiðfirðingi kemur nú sögukorn
eítir Jón Jóhannesson, bráðvel skrifað,
laust við alla uppþembu og sýndarspeki.
Sýnir það ljóslega, að oft má lítið laglega
gera. Er ég þá illa svikinn, ef höfundur
Þessarar smekklegu sögu lumar ekki á
töluverðum hæfileikum.
Ereiðfirðingur er prentaður í Félags-
Prentsmiðjunni og er frágangur til sóma.
G .G.
Kiústleifur Þorsteinsson: Úr byggö-
um Borgarfjaröar. Útgef: ísafold-
arprentsmiðja 1944.
Kristleifur Þorsteinsson fræðaþulur að
Stóra-Kroppi í Borgax-firði er löngu all-
þekktur fyrir frásagnir sínar í blöðum
og tímaritum. Nú hefur Þórður sonur
hans safnað þessum greinum og fleiru
áður óprentuðu saman og búið til prent-
unar, og ísafoldarprentsmiðja gefið út.
í bók þessari er samankominn margvís-
legur fróðleikur um sveitir Borgarfjarð-
ar. Þar eru sveitalýsingar, frásagnir um
fólk, aldarfarslýsingar, sagnir, hugleiö-
ingar og hugvekjur. Er í bókinni margt
stórfróðlegra greina um héraðsháttu fyrr
og nú í Borgarfirði. Bókin er mjög
skemmtileg lestrar, rituð á hreinu og
kjarnmiklu alþýðumáli. og frásögn öll lát-
laus og þýð. Bókin ber þess ljóst vitni,
að Kristleifur á Stóra-Kroppi er trúr og
alþýölegur fræðimaður, glöggskyggn og
réttsýnn. Slíkum mönnum á íslenzk menn-
ing mikla þakkarskuld að gjalda, og
skerfur þeirra verður enn betur metinn,
er fram líða stundir og þeim fækkar, sem
lifað hafa og muna „timana tvenna“.
Brátt verða þeir engir á lífi, er kunna að
segja frá lífinu á íslandi eins og það
var fyrir gjörbreytingu þá, er orðið hef-
ur í íslenzku þjóðlífi á síðustu fjórum
áratugum.
„Úr byggðum Borgarfjarðar'* er líka
falleg bók og vönduö að ytri frágangi.
í henni eru margar fagrar myndir, prent-
aðar á gljápappír. Flestar eru landslags-
myndirnar teknar af Þorsteini Jóseps-
syni, sem þjóðkunnur er orðinn fyrir
afburði í þessari grein.
A. K.
Ársrit Skógrœktarfélags íslands 1944 er
nýkomiö út og hefur borizt „Dvöl". Er
það mjög vandað að öllum frágangi og
myndum prýtt. Flytur það margvíslegt
lesefni um skógrækt og landgræðslu. Ritiö