Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1891, Blaðsíða 31

31
kom, fannsfc mðnnum að kostnaður við svo víðtækt
skólahald mundi verða ókleyfur; var pví gefin út ðnn-
ur tilskipun 29. apríl 1740, og par dregið úr fyrirmæl-
um fyrri tilskipunarinnar. Gjaldabyrðin hvíldi að mestu
á jarðeigendunum, og pví var peim gefið leyfi til að
leggja til bæði, hve margir skólar skyldu vera á hverju
svæði, og hversu mikil laun kennarar skyldu hafa. lin
einmitfc pessi ákvæði urðu mjög til pess að eyða peim
árangri, sem vænta hefði mátt af latiafyrinnælunum,
pví að ýmsir notuðu leyfið pannig, að peir launuðu
kennurum pví nær engu, og fyrir pá sök var hvorki
hægt að fá nýta menn í kennara stððu, nje gjöra nægi-
lega strangar kröfur til kennaranna. Yfir hötuð komst
alpýðuskólinn að mestu leyti í hendur auðugra jarð-
fliganda.
Um pessar mundir kom út tilskipun um ferming-
una (1736). Eiginlega var pað ekki fermingin sjálf,
sem hún skipaði, pví að kristinn söfnuður hafði og áð-
ur leitað tryggingar fyrir pví, að æskumenn pekktu
frumatriði kristindómsins áður en peir gengu til guðs-
horðs; en í henni var ákveðið á hvern hátt fermingin
skyldi fara fram, og skipað fyrir um fermingar undir-
búninginn. Heimtað var að æskumenn kynnu eigi að
eins kristindóminn áður en peir væru fermdir heldur
og lestur, og kvíði fyrir pví að börn næðu eigi ferm-
ingu hefur verið góður bakjarl fyrir skóla í Danmörku.
Af pví að fermingin hafði svo mikla borgaralega pýð-
ingu, klifu menn prítugan hamarinn til pess að láta
börn sín ná henni, og dæmi voru til pess að bændur
einmitt fyrir pá sök vildu vinna til að reisa skóla og
kosta pá, og eigi var pó hitt síður, að pessvegna ljetu
peir með ijúfara geði börn sín sækja skólana.
Hálfa öld eptir að lögin 1739 komu út, var skól-
inn að berjast við að ná pví miði, sem lögin ætluðu