Uppeldi og menntun - 01.01.2008, Blaðsíða 18

KENNARAMENNTUN Á T ÍMAMÓTUM – FRÁ JAÐR I AÐ M IÐ JU
18
væri forsenda fyrir þróun mannlegs þroska. Sá sem ekki getur metið eða farið út fyrir sjálfan sig er stöðvaður á þroskabrautinni eða menntunarbrautinni. fyrir mér eru
þroski og menntun náskyld fyrirbæri. Mér var hugleikið hvernig væri hægt að koma
í veg fyrir að fólk staðnaði eða stoppaði og svo líka að fólk yrði betur menntað, ekki
endilega að fólk vissi meira heldur héldi áfram að lifa lífinu og spyrja spurninga, helst
alla ævi. Það er náttúrlega allra skemmtilegasta fólkið sem komið er á gamals aldur
og er enn að spyrja spurninga.
Í Kennaraháskóla Íslands
Eftir doktorsprófið hóf ég störf við Kennaraháskóla Íslands og samtímis urðu hér rektorsskipti, þegar Jónas Pálsson tók við af Baldri Jónssyni 1983. Jónas Pálsson er
ekki maður einfaldra lausna heldur opnar hann dyr og lítur til allra átta. Hann hafði
langa og víða sýn, horfði ekki mánuði eða ár fram í tímann heldur áratugi og það hef
ég reynt að tileinka mér.
Aðstæður kennaranna í KHÍ árið 1983 þættu ekki upp á marga fiska á nútíma-
mælikvarða. Þeir höfðu ekki skrifstofur eða skrifborð nema einn og einn, símkerfið
var handvirkt skiptiborð með tveimur eða þremur línum út og tíu inn. Einn sími var
á kennarastofunni og annar hjá rektor. Breytingarnar hvað þetta varðar eru ótrúlegar.
Hér varð ég fyrst lektor, dósent og síðan prófessor eins og venja er.
Þórir Ólafsson tók við rektorsstöðu hér 1991. Hann bað mig að verða aðstoðarrektor og gegndi ég þeirri stöðu þangað til ég tók við sem rektor 1. janúar 2000. Á síðasta
áratug 20. aldar var í sjónmáli að kennaranámið yrði lengt í fjögur ár, en það hafði
lengi verið baráttumál enda Ísland orðið langt á eftir öðrum þjóðum. Lögin um Kenn-
araháskóla Íslands frá 1988 kváðu á um fjögurra ára nám og hér var búið að semja
námskrá fyrir slíkt nám og taka inn nemendur í nýtt fjögurra ára kennaranám haustið
1991. Hér innanhúss greindi menn á um inntak og áherslur í námskrá en náðu sam-
komulagi. En viku eða tíu dögum áður en skólinn átti að hefjast kom bréf frá ráðherra,
Ólafi G. Einarssyni, þar sem málið var stöðvað. Síðan komu alltaf bréf árlega þar sem
gildistöku laganna var frestað. Loks var fjögurra ára kennaranám tekið úr lögunum
1997. Þá var Björn Bjarnason orðinn ráðherra.
Um það leyti sem ég tók við sem rektor var hér mikill þungi í stofnuninni og þreyta
í fólki. Margir upplifðu það sem vonbrigði og jafnvel niðurlægingu að kennaranámið
hafði ekki verið lengt. Niðurstaða úttektar sem gerð var á kennaramenntun í landinu
um þessar mundir olli einnig vonbrigðum, en þar kom fram að ekki væri mikilvæg-
ast að lengja grunnnám kennara heldur leggja áherslu á framhaldsnám og símenntun.
Mér fannst þetta bera keim af pantaðri niðurstöðu stjórnvalda. Ég tel einnig að ástæða
þess að við fengum þetta bréf haustið 1991, þegar námið var stöðvað, hafi verið sú að
setja átti á stofn kennaranám við Háskólann á Akureyri. Allt þetta varð til þess að við
ákváðum að setja fjögurra ára námið í salt en leggja áherslu á að byggja upp framhalds-
námið, fyrst diplómunám og síðan meistaranám, en fyrstu kandídatar luku meistara-
prófi 1996. Miklar breytingar urðu svo hér árið 1998 þegar fjórir skólar, fósturskóli
Íslands, Íþróttakennaraskóli Íslands, Kennaraháskóli Íslands og Þroskaþjálfaskóli Íslands sameinuðust undir merkjum Kennaraháskóla Íslands. við það breikkuðu við-