Morgunn - 01.06.1953, Síða 83

MORGUNN
77
sig náð þýðingarmiklum áfanga á þroskabraut anda síns,
og jarðlíf hans hefur þá raunverulega ekki verið hrakfalla-
ferill, heldur sigurganga. — Og í ljósi slíkrar lifsskoðunar
sjáum vér, að sá, sem veraldarlánið leikur við, hefur því
aðeins yfir happi að fagna, að gengi hans haldist í hendur
við vaxandi sálarþroska. — Ef vaxandi auðsæld hans er
ekki tengd vaxandi þrá til að láta gott af sér leiða fyrir
þá, sem ver mega, ef aukin völd hans haldast ekki í hend-
ur við aukna árvekni um að beita völdunum réttlátlega,
ef aukin þægindi verða til þess að bjóða heim leti og væru-
kærni, ef aukin virðing verður að vöggu fyrir stærilæti
og hégómagirni, er sennilegast að uppskeran af jarðlífi
hans verði ekki neitt öfundarefni, heldur leiði af sér ei'fitt
nám og þrautafullar aðstæður á næstu tilveruskeiðum
hans. — 1 ljósi hugmyndarinnar um framhaldslífið — og
einungis í ljósi hennar, verður oss unnt að gera oss grein
fyrir gangi tilverunnar á þann hátt, að samboðið sé hug-
mynd vorri um höfund lifsins sem siðferðilega þroskaða
vitsmunaveru, sem stýri hinu mikla sigurverki af réttlæti
og góðleika.--------
--------Við þær óbrotnu heimspekilegu ályktanir, sem
þetta erindi hefur að geyma, hef ég fylgt þeirri reglu,
að útiloka það, sem fer augsýnilega í bága við rökrétta
hugsun, og að velja að öðru leyti þann sennilegri af tveim
hugsanamöguleikum. Ég vona að, að minnsta kosti hinir
greindari meðal áheyrenda minna, muni játa, að ég hafi
gert þetta samvizkusamlega. — Niðurstöðurnar eru reistar
á þeirri undirstöðuröksemd, að jafn óhugsandi sé, að afl-
gjafi eða undirstaða framvindu tilverunnar — hin fyrsta
orsök — Guð — hafi ekki alltaf verið til, eins og það, að
tími og rúm hafi ekki alltaf verið til. — Út frá hugmynd-
inni um aflgjafa framvindunnar sem þroskaða vitsmuna-
veru, hef ég síðan leitt rök að því, að annað líf hljóti að
vera til.
Ég hef gert mér þetta ómak með það fyrir augum, að
ske kynni, að einhverjir meðal áheyrenda minna, sem telja