19. júní - 19.06.1997, Page 47

lögreglu, saksóknara og dómara geti vikið sér undan því að tala
um ofbeldi fyrir það eitt að það eigi sér stað innan veggja heim-
ilisins.
Lögreglan þarf að bregðast rétt við
Claire segir að búa þurfi til starfsreglur fyrir lögregluþjóna um
viðbrögð við heimilisof-
beldi. I’eir verði skyldugir
að handtaka brotamann
hvenær sem talin er ástæða
til að ætla að ofbeldi hafi
átt sér stað. (Sem einnig
mætti orða að þeim beri
skylda til þess, nema rnjög
skýr rök mæli gegn hand-
töku). Það þurfi að veita
lögreglumönnum leyfi til
að fjarlægja fórnarlambið
og börn af svæðinu, flytja
þau í athvarf eða undir
læknishendur eftir atvik-
um. Lögreglan verði að
geta látið fórnarlambið fá
skriflegar upplýsingar um
lagalegan rétt sinn, réttar-
úrræði, og þjónustu sem
hægt er að fá, þar með
talið vernd. Lolcs þurfi að
gera öll vopn sem beitt var
upptæk.
„Auk breytinga á lögum og starfsháttum lögreglu, þarf að
sinna ákæruhliðinni,“ segir Claire. „I Bandaríkjunum er stórum
hluta mála er varða heimilisofbeldi vísað frá og rannsóknir hafa
sýnt að oft eru saksóknarar haldnir sönui fordómunt um hina
dæmigerðu „börðu konu“ og almenningur, þ.e. að aðeins
ákveðnar týpur kvenna gcti orðið fyrir barðinu á ofbeldi eða
kalli hreinlega á ofbeldi. Staðreyndin er hins vegar sú að heim-
ilisofbeldi á sér stað í öllum stigunt þjóðfélagsins.”
Claire hefur kannað tölfræðilegar hliðar á heimilisofbeldi hér
og komist að því að ntjög sjaldan er ákært. Hún segir því mik-
ilvægt að þjálfa upp sérstaka deild innan saksóknaraembættisins
sem hefði þekkingu á
heimilisofbeldi og tæki mál
fyrir án þess að láta blekkj-
ast af „ímynd hinnar börðu
konu“.
Hvað þarf að gera?
„Hvað fórnarlömbin varð-
ar þarf að konta þeim í ör-
uggt skjól og veita þeirn
strax alla nauðsynlega að-
stoð,“ segir Claire og
bendir á að á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur, eða Borgar-
spítalanum, sé starfrækt
mjög góð neyðarmóttaka
fyrir fórnarlömb nauðgana,
sem auðveldlega rnegi
víkka út og láta líka ná til
fórnarlamba heimilisof-
beldis. A landsbyggðinni
þurfi sérþjálfað hjúkrunar-
fólk alltaf að vera til taks.
„Hins vegar, hvað of-
beldismennina varðar, hafa bandarískar rannsóknir sýnt að refs-
ing, ein og sér, nægir ekki til að breyta hegðun og hugsanahætti
þeirra. Það verður að vera hægt að senda þá í einhvers konar
meðferð og endurhæfingu," segir Claire Ann Smearman að
lokunt. ■
Heimilisofbeldi er til staðar hérlendis. Nýleg könnun
sem unnin var fyrir dómsmálaráðuneytið bendir til þess
að hátt í 1100 íslenskar konur hafi mátt þola ofbeldi af
hendi núverandi eða fyrrverandi sambýlismanns eða
eiginmanns á sl. ári, þar af hafi um 750 búið við síend-
urtekið ofbeldi. Jafnframt má telja að um 650 karlar hafi
verið beittir ofbeldi af núverandi eða fyrrverandi maka.
Um er að ræða allt frá vægu ofbeldi, t.a.m. hrindingum
upþ í mjög gróft ofbeldi, svo sem voþnaðar árásir og
nauðganir.
Þær konur sem beittar voru ofbeldi voru flestar á aldrin-
um 35-44 ára, og er hlutfall þeirra svipað, sama hver
menntun þeirra er eða atvinna. Ljóst þykir þvi að skýr-
ingar á ofbeldinu sé ekki að finna í einstaklingsbundn-
um einkennum eða félagslegum aðstæðum þolendanna.
Vinnum saman Gr&öum íslcmd
Landgræðslufræ
Ef þú þarft að græða upp mela og
rofabörð eða rækta fallega grasflöt
eigum við fræið handa þér.
Hagstætt verð.
Ráðgjöf um val á fræi við mismunandi
aðstæður.
Landgræðsla ríkisins
Gunnarsholti, 851 Hellu
Sími 487 5500. Símbréf 487 5510
Kvenlögregla
í Brasilíu
Nokkur ár em liðin síðan Brasilíumenn stofnuðu sérstaka
kvenlögreglu. í höfuðborginni, Brasilíuborg, em nú tvær lög-
reglustöðvar þar sem eingöngu konur sjá um öll störf. Þar sjá
vopnaðar konur í skotheldum vestum um götulífið og innan
dyra er allur rekstur í höndum kvenna.
Kvenlögreglan var stofnuð til að koma til móts við konur sem
lent hafa í ofbeldismálum eða nauðgunum, einkum innan
veggja heimilisins, og þykir þessi tilraun hafa tekist vel. Bæði
lögreglukonurnar og þær konur sem leitað höfðu aðstoðar
þeirra láta vel af þessu fyrirkomulagi. Þær segja kvenlög-
reglustöðvarnar auðvelda konum að leita sér aðstoðar, því
þær eigi ekki auðvelt með að fara inn á lögreglustöðvar þar
sem nær eingöngu em karlar, og kæra nauðgun eða aðrar
persónulegar árásir. Konur sem leitað höfðu til lögreglu
vegna heimilisofbeldis bentu einnig á að kvenlögregluþjón-
ar meðhöndluðu málið á annan hátt, þ.e. karlar sem beittu
ofbeldi ættu ekki eins auðvelt með að „tala lögregluna á
brott" þegar konur mættu á svæðið. ■
44