Faxi - 01.12.1984, Blaðsíða 15

en tveir af þessum þremur sem við
sáum fyrst voru Garðmenn, annar
þeirra fæddur þar og uppalinn, en
hinn hafði átt þar heima nokkur
ár, en var nú burtfluttur. Eftir
þetta töfðum við ekki meir og
gengum á vit nýrra ævintýra og þau
létu ekki á sér standa. Við áttum
eftir að sjá Andey aftur þetta
kvöld, en ég kem að því síðar. Þeg-
ar við höfðum farið nokkurn spöl í
suðaustur frá Andey varð á vegi
okkar vélbátur úr Keflavík. Hann
var að enda við að taka voðina og
virtist lítill afli. Einhver geigur var í
okkur þegar við nálguðumst þenn-
an bát. Við vissum að orð fór af
formanni þessa báts, að hann væri
hrotti, svo ekki sé meira sagt. Við
áttum eftir að finna fyrir því, að
ekki væri ofsögum sagt um hrotta-
skap hans. Skipverjar kölluðu og
spurðu hvern djöf“.... við værum
að þvælast á þessari skel hér innan
um allan flotann. Við svöruðum
því til að við værum að reyna að
koma lögum yfir lögbrjóta eins og
þá. En á meðan á þessum orða-
skiptum stóð höfðu þeir lásað úr
baujunni bæði tógin. Okkur hafði
borið nokkurn spöl frá bátnum á
meðan á þessu stóð. En allt í einu
setja þeir á fullu ferð með stefnu á
bátinn okkar. Vélin hjá okkur var í
gangi og það kom sér vel í þetta
skipti, því sennilega hefur það
skipt sköpum fýrir okkur.
Geirmundur Þorbergsson á
Jaðri var við stýrið og hann var
mjög fljótur að átta sig og skipaði
að setja vélina á fulla ferð og þá
hófst þessi tvísýni leikur, sem í
upphafi varð ekki séð hvem enda
hefði. Við vorum líklega um það
bil eina sjómflu frá landi þegar þeir
á stóra bátnum hófu eftirförina.
Eg dáist að því enn þann dag í dag
hvernig Geirmundur vatt bátnum
undan þó ekki væri annað sjáan-
legt en við værum komnir undir
stefnið á vélbátnum. Þessi grái og
ójafni leikur hefir staðið í 15-20
mínútur, að við ætluðum og svo
litlu munaði að þegar vélbáturinn
tók síðustu beygjuna út um, því
stutt var upp í fjömna, þá lenti
afturendinn á honum á stýrinu hjá
okkur og braut það í tvennt um efri
krókinn, munaði mjóu þar. Þá átt-
um við eftir nokkra metra upp í
lendinguna í Kópu, en út í Gerða-
vör gátum við komist þrátt fyrir
brotið stýri.
Þegar við höfðum brýnt bátnum
gengum við upp að sjávarskúr sem
Steinn Lárusson átti. Þar vom
samankomnir nokkrir menn. Ég
nian vel eftir Bergi á Jaðri, Krist-
inn Arnason var þama og margir
fleiri, en Gísli Eggertsson koma
þarna fljótlega. Við sögðum okkar
sögu og fannst þá mörgum sem hér
væri komið að kapítulaskiptum í
þessu máli, þegar mönnum væri
hótað að drepa þá, annaðhvort
með því að keyra á þá, eða hótað
að skjóta þá, því það höfðu þeir á
orði, þessir herramenn. Var nú
skotið á fundi þama undir skúr-
veggnum og málin rædd frá ýms-
um hliðum. Margar tillögur komu
fram. Ein var sú tillaga sem fram
kom, að fara heim til hreppstjór-
ans og heimta að hann kæmi og
gerðist foringi okkar í þessu land-
varnarmáli. Eg og Atli á Jaðri voru
kvaddir til fararinnar. Við vomm
fúsir til að fara, gegn því að ein-
hver skipstjórinn færi með okkur.
Við töldum að hreppstjóri tæki
meira mark á þeim, en okkur,
strákunum, en ekki fékk sú hug-
mynd samþykki fundarmanna, svo
það varó úr að við Atli færum
tveir. Okkur var uppálagt að vera
kurteisir við hreppstjórann og lof-
uðum við því. Við tókum nú til
fótanna og hlupum inn öll tún og að
Meiðarstöðum, en þar átti hrepp-
stjóri heima. Klukkan hefir þá ver-
ið um níu um kvöldið. Við börðum
að dyrum og innan stundar kom
húsfreyjan til dyra. Við gerðum
boð fyrir hreppstjórann. Hún
kvað hann genginn til náða, en
ekki sofnaðan. Við sögðumst eiga
brýnt erindi við hann, hvort við
mættum ganga í bæinn og bera upp
erindið. Hún fór inn og koma að
vörmu spori aftur og kvað okkur
heimilt að ganga í bæinn.
Hreppstjórinn var sem áður
sagði háttaður og kominn upp í
rúm. Við köstuðum kveðju á hann
og hann tók undir, en dræmt þó.
Fyrir framan sig á sænginni hafði
hann pappírsblöð sem hann virtist
vera að sundurgreina og raða í
flokka. Við bárum upp erindið og
sögðum honum nöfn þeirra manna
sem sendu okkur. Hann svaraði
fáu til og það litla sem hann sagði
var neikvætt. Okkur fór nú að leið-
ast þetta þóf og spurðum að lokum
hverju við ættum að skila. Hann
sagði sér væri sama hverju við skil-
uðum, en hinu sagðist hann ráða
sjálfur hvort hann kæmi eða ekki.
Að svo mæltu kvöddum við hjónin
og héldum á burt. Við hlupum alla
leið út að Gerðum, eins og við
höfðum hlaupið alla leiðina inneft-
ir. Það væri gaman að vera eins
sprækur núna, þó ekki væri nema
einn dag. En er við komum aftur
út eftir sögðum við erindislok.
Urðu menn daprir við og þótti öll-
um að illa hefði til tekist og hrepp-
stjórinn brugðist vonum manna og
jafnvel hefði hann brugðist skyldu
sinni. Og nú var ekki um annað að
ræða, en láta slag standa, setja bát-
inn á flot í annað sinn. Þá kom
fram tillaga um það að fá Lukkuna
lánaða og manna hana líka, því
nóg var af mönnum. Lukkan var
gamalt sex manna far með sex
hestafla Búlindirvél. Þennan bát
átti áður Pétur Jónsson frá Klöpp á
Miðnesi. Hann var oft kallaður
,,Litli Pétur“ í gamni. Pétur var
góður karl og gamansamur.
En er hér var komið sögu hafði
Gísli Eggertsson ráð á þessu skipi
og það varð að ráði að manna
Lukkuna líka og fara á henni út,
ásamt litla bátnum sem við fórum á
fyrr um kvöldið. Við strákamir
vorum ekki ánægðir með hvemig
var skipað mannskapnum á bát-
ana. Við vildum fá að minnsta kost
einn mann af þeim eldri og h'fs-
reyndari, enda áttu þeir að hafa
meiri þekkingu á siglingarreglum,
en við. En þrátt fyrir beiðni okkar
vorum við bornir ráðum og fómm
við þeir sömu á minni bátnum og
fyrr um kvöldið. Við vorum engan
veginn ánægðir með það. Nú var
lagt úr vör og eins og Gísli segir, þá
komum við fyrst að Ingólfi, síðan
að Úðafossi og var ekkert að sjá,
annað en að voðin var í skrúfunni
hjá Úðafossi. Skipverjamir báðu
okkur að fara aðeins dýpra og
biðja bátverja á mb. Sæfara að
koma sér til aðstoðar. En allt fór
þetta á annan veg, en til stóð.
Lukkan fór frá Andey á undan litla
bátnum og hélt þangað sem Sæfari
var og við á litla bátnum ætluðum
að halda á eftir. En án þes að gefa
nokkur merki kemur Andey á
fullri ferð og stefnir beint á bátinn
miðjan. Það skipti engum togum
að báturinn sökk og gekk undir
Andey í kafi. Lukkan kom þarna
fljótt. Björgun okkar tók skamm-
an tíma, nema eftir einum manni
var beðið og var það Geirmundur
Þorbergsson. Hann var allvel
syndur, en hann sagðist hafa tekið
stefnu til lands, en eftir nokkum
tíma leit hann við og sá ljósgeisl-
ann á Andey. Þá hélt hann þangað
og náði að komast alla leið - og ég
fullyrði að allir drógu andann létt-
ara þegar hann var kominn um
borð í Lukkuna, því okkur fannst
tíminn lengi að líða meðan við bið-
um, en allir komumst við h'fs af.
Fyrir Þorberg á Jaðri var þetta
mikil áhætta. Hann átti þarna tvo
syni og einn fósturson og má nærri
geta að honum hefur ekki verið
rótt á meðan á björguninni stóð.
Þessar minningar um þetta atvik
eru nú á enda. Skaðabætur feng-
um við smávegis fyrir það sem við
töpuðum. Ég tapaði til dæmis nýj-
um gúmmístígvélum sem ég gat
náð af mér til að létta mig í sjón-
um. Fyrir þau fékk ég 30 krónur.
Sömuleiðis var báturinn dæmdur
ónýtur og fékk eigandinn nýjan
bát, en vélin var talin óskemmd.
Verklýðs- og sjómanna-
félag Keflavíkur
og nágrennis
Verkakvennafélag
Keflavíkur og Njarðvíkur
Skrifstofur félaganna eru að Hafnargötu 80
Síminn er 2085.
Opið mánudaga til fimmtudaga kl. 9 — 17.
Föstudaga kl. 9—3.
FAXI-271