Faxi - 01.03.1988, Blaðsíða 43

RAUÐI KROSSINN
OG STAKKUR
Erfið ferð á vélsleðum
Um miðjan janúar 1987 fórum við
í fyrstu æfinguna á nýju vélsleðun-
um tveimur. Og voru tveir aðrir
sleðar með í ferðinni. Var ferðinni
heitið ffá Lyngdalsheiði að Hvera-
völlum. Lögðum við upp frá Lyng-
dalsheiði og keyrðum inn á Gjá-
bakkahraun og settum stefnuna á
Hlöðuvallaskála í góðu veðri. Nú
fljótlega fór að blása það mikið að
það fylgdi með skaffenningur. Það
kostaði það að við misstum fjalla-
sýn. En ekki leið langur tími þar til
við fundum Hlöðuvallaskála og var
áð þar. Eftir að menn höfðu fengið
sér að borða var haldið áffam og
stefnan tekin á Hagavatnsskála. Við
höfðum áhyggjur af vatnsfalli miklu
sem heitir ,,Farið“ og áhyggjumar
stöfuðu mest af því að fará yfir Farið
í þessu skyggni, ef vera skyldi að
snjóbrýr væm engar. Og þá var bara
að vita hvenær við áttum að passa
okkur. Var áin öll á ís svo þessar
áhyggjur reyndust óþarfar. Komum
við seinni part dags í skálann við
Hagavatn og var farið að skyggja.
Við fómm inn í skálann og kvittuð-
um í gestabókina samkvæmt venju
og öryggisins vegna, en ef eitthvað
kemur fyrir er auðveldara að rekja
slóð manna ef menn kvitta fyrir
komu sinni og segja ffá ferðaáætlun
og ættu menn að venja sig á þetta í
vetrartúrum, hvort sem menn em á
sleðum eða á jeppum. En frá Haga-
vatni var farið áfram og var stefnan
tekin á Bláfellsháls til að reyna að
hitta jeppamenn sem vom á sama
ferðalagi og við eða veginn sem ligg-
ur við rætur Bláfells og komast yfir
brúna við Hólavað því ekki fannst
okkur árennilegt að fara yfir Hvítár-
vatn. Því ffost var lítið og hafði ekki
verið mikið síðustu dagana á und-
an. Og Hvítárvatn er með dýpri
vötnum, mesta dýpi 84 m og meðal-
dýpi um 27 m. Og það var úr að við
fundum brúna og þar var bara erfitt
að komast yfir brúna, vindur var á
hlið og um leið og við fómm út á
brúna tók við svell og við hringsner-
umst og höfðum enga spymu á
svellinu. En yfir komust við þó að
lokum en veðrið var orðið snældu
vitlaust og að lokum sáum við jepp-
ana og var allur hópurinn kominn í
gangnamannaskála er Gránunes
heitir og treystu hvorki jeppamenn
né sleðamenn sér að fara lengra. Á
leiðinni var veðrið mjög slæmt og á
tímabili var skyggnið svo slæmt að
við urðum að keyra eftir áttavita og
á tímabili var kófið svo mikið að við
urðum að setja fótinn út fyrir sleð-
ann og reka hann í snjóinn til að
finna hvort við vomm á ferð eða
ekki. Vindhraðinn var svo mikill að
í tví og þrígang fauk sleði á hliðina
og þegar við vomm að aðstoða
þurftum við að skríða svo veðrið
tæki okkur ekki. Við sváfum í
Gránunesi þá nótt og héldum áffam
daginn eftir í mun betra veðri en
samt var fjúk og skyggni lélegt. En
engin ofankoma og var sem daginn
áður keyrt samkvæmt áttavita frá
Gránunesi yfir Kjalhraun að Hvera-
völlum. Þegar að Hveravöllum var
komið heimsóttum við Hveravalla-
hjónin sem að þessu sinni vom Suð-
umesjamenn og Stakksfélagar. Þeg-
ar hann Sigurður Hveravallabóndi
innti okkur um ferðina daginn áður
kom í ljós að samkvæmt hans mæli-
tækjum var fárviðri daginn áður og
á svo kölluðum sírita sem mælir
veðurhæð þurfti hann að líma við-
bót við blaðið sem er sett í tækið
vegna þess að nálin sem skrifar fór
útfyrir staðlaða blaðið. Mæhtækið
sýnir á borðanum 68 hnúta/klst. en
hann vildi meina að í hviðum hefði
vindhraðinn farið í 90 hnúta/klst.
sem er geysilegt veður. Gistum við á
Hveravöllum, ásamt öðmm ferða-
löngum og áttum við skemmtilega
kvöldvöku. Ferðin heim gekk mjög
vel og er heim var komið fréttum við
að félagar okkar hér heima áttu í
ströngu þá helgi. Því óveður geisaði
hér eins og uppi á hálendi og var
útkall hjá björgunarsveitum á
Suðumesjum.
Það er ómetanleg reynsla sem
maður fær af svona æfingu, þegar
veðrið fer úr skorðum, því þessa
helgi var spáin ágæt en það fór á
annan veg. Og við veiðum að geta
bjargað okkur á allan hátt í vondum
veðmm. Því við veljum ekki veðrið
þegar útkall kemur og bjarga þarf
mannslífum, en við veljum ekki
heldur slæmt veður til æfinga, því
það telst ekki gáfulegt, en þeir sem
ferðast mikið uppi á hálendi þurfa
alltaf að gera ráð fyrir hinu versta.
Því spumingin er ekki hvort þeir
lendi í slæmi veðri á íslandi he/dur
hvenœr og þá er eins gott að kunna
eitthvað fyrir sér.
Það virka starf sem nú er hjá
Rauða kross deildinni á Suðumesj-
um má rekja til ársins 1975. Það ár
óskaði stjóm Sjúkrahúss Keflavík-
urlæknishéraðs eftir samstarfi við
Rauða kross deildir á svæðinu um
kaup og rekstur sjúkrabfls. í fram-
haldi af því lögðust félagar í Björg-
unarsveitinni Stakk á eitt, undir
forustu Bjöms Stefánssonar um að
endurvekja Keflavíkurdeild Rauða
krossins.
Eitt fyrsta verk deildarinnar var
kaup á sjúkrabifreið, en þá um
nokkurt skeið hafði björgunarsveit-
in lánað björgunarbifreið sína til
sjúkraflutninga.
Með góðri hjálp fyrirtækja og ein-
staklinga tókst hinum nýju Rauða
luxtss félögum að láta drauminn
rætast því árið 1977 kom hér á göt-
umar fyrsti sjúkrabfllinn í eigu
Rauða kross deilda á Suðumesjum.
Að rekstri og kaupum bflsins
stóðu deildir Rauða krossins í
Keflavík, Njarðvík, Sandgerði og
Grindavík.
Þrátt fyrir nýjan sjúkrabfl var
björgunarbifreið Stakks notuð sem
varasjúkrabfll fyrir svæðið og stóð
oftast tilbúinn í útkall hvenær sem
með þurfti. Það var ekki fyrr en
1983, að teknar vom í notkun tvær
sérútbúnar sjúkrabifreiðar fyrir
svæðið, að ekki gerðist þörf fyrir
björgunarbfl til útkalla.
Þann 30. mars síðastliðinn var ný
sjúkrabiffeið tekin í notkun, er það
sú fimmta frá árinu 1977.
Blóðsöfnun á vegum Rauða kross-
ins og Stakks hér í Keflavík, hefur
verið til fyrirmyndar, þar hafa félag-
ar í Stakk ekið í fyrirtæki og sótt
blóðgjafa, hefur þessi aðferð gefið
góða raun, reyndar hafa hér verið
sett met í fjölda blóðgjafa á einum
degi.
Árið 1983 var Rauða kross starf á
Suðumesjum í lágmarki, var þá
ákveðið af Rauða krossi Islands í
formannstíð eins Stakksfélaganna,
Baldurs Guðjónssonar, að sameina
Keflavíkurdeild, Njarðvíkurdeild
.og Sandgerðisdeild í eina.
Rauða kross deild á Suðumesjum
var síðan formlega stofnuð í sept-
ember 1984 undir formennsku
Stakksfélagans Ama V. Amasonar.
Síðustu tvö árin hefur greinarhöf-
undur sem einnig er Stakksfélagi
verið í formennsku deildarinnar.
Nú síðari ár hefur umfang starfa
Rauða krossins aukist, má þar
nefna þátt neyðarvama í skipulagi
Almannavama ríkisins. Nám-
skeiðahald í skyndihjálp og bama-
gæslu hafa verið haldin við góðar
undirtektir. Aðstoð við aldraða,
sjúka í formi niðurfellingar á gjald-
töku vegna sjúkraflutninga, ásamt
því að. vinna að þeim markmiðum
sem Rauða kross starfið byggist á.
Á þessum merku tímamótum í
starfi Björgunarsveitarinnar Stakks
vil ég fyrir hönd Rauða kross deild-
ar á Suðumesjum, þakka samstarf-
ið á liðnum ámm. Til hamingju með
þann 28. apríl. Megi gæfa fylgja
starfi ykkar um ókomin ár.
Gísli Vidar Harðarson
FAXI 131