Faxi - 01.03.1988, Blaðsíða 32

STAKKUR 20 ÁRA
f
SJÓBJÖRGIN
MEÐ FLLGLÍNLBJÖRGLNARTÆKJUM
Eitt af allra erfiðustu atriðum
við björgun manna úr sjávarháska
hefur verið að koma björgunar-
taug út í skip, sem strandað hefur
á grynningum fjarri landi. Áður
en fluglínutækin komu til sög-
unnar, töpuðust ótalin mannslíf,
af því að ekki reyndist mögulegt
að koma bjarglínu milli lands og
skips, við hinar ólíklegustu að-
stæður. Nú er skylda að hafa flug-
línubyssu í öllum skipum hér á
landi. Slysavamarfélag íslands
hefur komið upp fluglínutækjum
hjá öllum sínum deildum víðsveg-
ar í kringum landið. Björgunar-
sveitin Stakkur hefur svo til frá
stofnun, haft með fluglínutæki
S.V.EÍ. að gera og haldið margar
æfingar, bæði einir og með Eldey
í Höfnum og á námskeiði sem
Hannes Hafstein hélt fyrir okkur
með æfingartæki sem S.V.F.Í. hef-
ur til kennslu og upprifjunar. Hér
á eftir fer lýsing á búnaði þessum.
Búnaður:
1. 4 stk. speedline línubyssur,
hver þeirra hlaðin eldflaug,
skoti og skotlínu.
2. Merkjabyssa ásamt merkja-
skotum sem eru 3 rauð, 3 græn,
3 hvít.
3. Líflína, 120 fáðma löng, 24
mm sver. Eftir henni er stóllinn
dreginn.
4. Tildráttartaug, 2x120
faðma löng, 12 mm sver. Segul-
naglar eru hafðir á línunni á
tveimur stöðum og er hún
splæst saman svo hún myndi
eina heild. Á henni er einskorin
blökk sem nefnist halablökk
sem þrædd er uppá tildráttar-
taugina áður en hún er splæst
saman. Áfastur við hana er fest-
ingarhali a.m.k. tveir faðmar að
lengd.
5. Strekktalía, 20 faðmlög,
með tveimur tvískornum blökk-
um og stoppara.
6. Björgunarstóll sem þrædd-
ur er upp á líflínu.
7. Klúði.
8. Knapphelda.
9. Þrífótur með opnanlegri
blökk.
10. Festingarankeri og stroffur.
11. IVeir belgir eða flotkútar.
12. TVær brimtaugar 10 faðma
langar eða lengri (eftir aðstæð-
um).
13. Spjald með leiðbeiningum
(fast við halablökk fyrir sjó-
menn).
Þetta er það helsta yfir búnað.
Hvemig er staðið að fram-
kvæmd sjóbjörgunar með flug-
línutækjum þegar komið er á
strandstað?
Stjómandi byrjar á að meta allar
aðstæður og gera sér grein fyrir
hvemig best verði að björgun stað-
ið. Hafi skipið strandað á flóði og
áhöfn ekki í yfirvofandi lífshættu,
er oft skynsamlegast að bíða þar
til lækkar í sjó og aðstæður til
björgunar verða betri. Sérstak-
Óli Hrafnsson.
Óli Kristinn segir til um notkun fluglínu. Myndin er tekin á œpngu í Helguvik.
Hér var verið að prófa flotgalla sem fenginn var að láni hjá Erlingi KE 45.
lega á þetta við ef skipið er í sand-
fjöru. Hafi skipið strandað í stór-
grýti eða klettum verður oftast að
framkvæma björgun tafarlaust,
séu mannslíf í hættu, að mati
stjómanda. Svo vel takist að fram-
kvæma slíka sjóbjörgun þarf
minnst 12 menn sem skipta með
sér verkum. Stjómandinn velur
hæfasta manninn í hvert skipti til
að meðhöndla línubyssu.
Skyttan og aðstoðarmaður:
Hlutverk þeirra er að skjóta línu
til hinna nauðstöddu sjómanna,
til þess nota þeir línubyssu af
speedline gerð sem er f öllum bát-
um nú til dags. Línubyssa af þess-
ari gerð er meðfærileg, fyrirferða-
lítil og einföld í notkun. Aðstoðar-
maður skyttu festir skotlínu í
halablökk. Þegar skotmaður er
klár til að skjóta, gefur stjómand-
inn skipbrotsmönnum merki.
Þegar skotmaður hefur fram-
kvæmt skotið draga skipbrots-
menn tildráttartaugina til sín. Á
meðan á þessu stendur gera aðrir
björgunarmenn hinn hlutann af
búnaðinum kláran, það er að
segja líflínu, þrífót og björgunar-
stól. Þegar skipbrotsmenn hafa
náð blökkinni á tildráttartauginni
og fest hana tryggilega á hag-
kvæmlegan stað, þar sem hlaup-
arinn er greiður og aðstaða er til
þess að festa líflínuna ofan við,
gefa þeir merki til björgunar-
manna að tildráttartaugin sé
tryggilega fest svo þeir geti ffam-
kvæmt næsta stig björgunarinnar.
Björgunarmenn hnýta þá líflín-
una í tildráttartaugina með tvö-
földu bragði, réttara er að hnýta í
tildráttartaugina vindmegin.
Gæta skal þess að þegar líflína er
hnýtt í tildráttartaug, skal vera
laus endi fyrir skipbrotsmenn á
líflínu minnst 2 faðmar svo þeir
geti gengið frá líflínu án erfiðleika
um borð hjá sér. Um leið og skip-
brotsmenn gefa merki um að líf-
línan hafi verið tfest hnýta björg-
unarmenn tildráttarlínu í björg-
unarstólinn. Hnýtt skal í báðar
stroffumar á stólnum, síðan er líf-
línan sett upp í blökkina á þrífæt-
inum og blökkinni tryggilega lok-
að. Líflínan er síðan strekkt eins
mikið og skynsamlegt þykir. Þeg-
ar strekkt hefur verið með hand-
120 FAXI