Frjáls verslun - 01.10.2003, Síða 50

því að ég þekki Eirík vel frá þlautu barnsbeini
finn ég að ég hækka heldur í áliti.
Timburhlaðai'nir eru svo háir að grunur
læðist að manni að fyrst og fremst sé verið að
framleiða fyrir lagerinn. En Karlis svarar: „Nei,
þetta eru ekki nema mánaðar birgðir. Þær
mega ekki minni vera.“ Eftir að hafa þrammað
um svæðið í einn og hálfan tíma setjumst við
inn í kaffistofu og þai' er dregið fram mynda-
albúm að sveitasið. Þar sést uppbyggingin frá
því að þarna var ekkert nema sovésk tjós.
Þarna hafa komið ýmsir gestir, meðal annars bæði forsetinn og
forsætisráðherrann frá Islandi. Samt finnst þeim mest gaman
að sýna frá því þegar plantað var þarrtrjám á stóru svæði
framan við verksmiðjuna. Jón Helgi og konan hans komu
bæði til þess að vinna að gróðursetningunni með starfs-
mönnum. Þetta var skemmtilegt. Við ætlum að hafa jólatré
handa öllum starfsmönnum eftir nokkur ár.“ Það er greinilegt
að þeim félögum finnst gaman í vinnunni og þeir segja að
Byko-Lat sé eftirsóttur og vinsæll vinnustaður.
Timburfyrirtækið CED Nú hefur nýr maður bæst í hópinn.
Kynntur er Alvis Septe, ijármálasijóri CED. Smám sarnan er
hulunni svipt af þessu fyrirtæki. I september ákvað Bykó að
færa út kvíarnar í Lettlandi enn meira en orðið var. A fyrri hluta
yfirstandandi árs fréttist að timburfyrirtækið CED væri til sölu.
CED er í borginni Cesis, um 30 kílómetra frá Byko-Lat verk-
smiðjunni og er svolítið annars konar, þó að bæði fyrirtækin
séu í timbri. CED framleiðir lika timbur til húsasmíða, nema
hvað húsin eru talsvert minni, sem sé fyrir fugla. Reyndar er
það villandi að segja að CED sé fuglahúsaverksmiðja, því að
framleiðslan er ijölbreyttari, en almennt má segja að fram-
leiðslan þar sé nær fullunninni vöru. Þegar ekið er að skrif-
stofubyggingu CED fær maður það á tilfinninguna að hér sé
komið að nútímalegra fyrirtæki en Byko-Lat, en sú tilfinning
hverfur þegar maður gengur um verksmiðjusvæðið.
Hjá CED starfa álíka margir og hjá Bykó-Lat, en veltan er
ekki nema um ijórðungur af því sem þar er. Skýringin er sú að
framleiðslan er miklu mannfrekari. Það er að ýmsu að hyggja í
fuglahúsum, málningu, leiðbeiningum, skrúfum og umbúðum
svo aðeins fátt eitt sé nefnt. Vélarnar eru ekki jafnfínar eins og
í Byko-Lat, enda öðru hverju sagt frá þvi að þær séu rússn-
eskar. Það vekur athygli að vörur eru merktar
FSC og í ljós kemur að slíkt þykir gæðastimpill.
Það þýðir að timbrið er aðeins tekið úr skógum
þar sem viðurkennt er að jafnhratt er byggt upp
og höggvið niður. „Það eru margir Bretar sem
líta ekki við öðru.“ Það vekur athygli að hér eru
konur í mörgum störfum, en þær voru örfáar í
Byko-Lat verksmiðjunni. Þeir vildu meina að
verkin þar væru of erfið fyrir konur, en ekki var
að sjá annað en þær ynnu ýmis erfið verk í
CED. Alvis sagði að þetta væri vinsæll vinnu-
staður. Hann hefði nýlega auglýst eftir 10
starfsmönnum og fengið 60 umsóknir.
Tilkoma Byko; nýtt lif fyrir CED Eftir yfir
ferð hittum við framkvæmdastjórann, Janis
Herbsts, og fáum okkur kaffi. Janis er
ánægður með að kominn sé nýr eigandi.
Hann var sjálfur í hópi upprunalegra eig-
enda og sagði að þeir hefðu þurft að greiða
tvisvar fyrir landið. Fyrst sovéska hernum,
en þarna var áður herstöð, og svo lettneska
ríkinu sem sagði að Rússar hefðu aldrei
verið löglegir eigendur landsins. CED var
áður í eigu nokkurra aðila, meðal annars
Þjóðveija sem Janis segir að gott hafi verið að losna við. Þeir
hafi haft meiri áhuga á því að græða sjálfir frernur en fyrirtækið
byggðist upp. Tilkoma Bykó væri nýtt lif fyrir fýrirtækið. CED
er bara tíu ára gamalt fyrirtæki en Janis sagði að í upphafi hafi
það verið svo illa Ijármagnað að ekki hafi verið um annað að
ræða en að sækja vélar til Rússlands. „Við áttum ekki fyrir
öðru.“ Hann segir margt gott við aðkomu Bykó. Þó að verk-
smiðjurnar verði ekki sameinaðar megi samnýta margt,
þannig að hráefnið nýtist betur og innkaup verði hagkvæmari.
Haldið verði áfram að framleiða þær vörur sem fyrir voru, en
jafnframt unnið að vöruþróun. Bykó hafi lofað að setja nýtt fjár-
magn til Ijárfestinga. Fyrirtækið hefur ekki gengið nægilega
vel undanfarin ár, en Janis segist sannfærður um að það
breytist með nýjum eiganda.
Spyrill skýtur því að hvort það trufli þá ekkert hvað Jón
Helgi sé umsvifamikill í tjárfestingum í heimalandi sínu og upp-
tekinn maður. Þeir segja það ekki hafa komið neitt að sök, en
höfðu greinilega ekkert heyrt af því að Kaupás hefði bæst í
safn tjárfestínga Jóns og fannst mikið tíl koma.
FuglahÚSÍn fljúga Út Framleiðslan fer mest til Bretlands,
tæpur helmingur, en þeir kaupa fuglahúsin. Næst kemur Japan
með um 30% en þangað fer minna unnin vara. Danir koma svo
í þriðja sæti með urn 10% en þeir kaupa bæði köggla til eldiviðar
og timbur til húsgagnagerðar. Það er heldur enginn vandi í
markaðsstarfinu hér, þeir segjast ekki anna nýjum viðskipta-
vinum. Aðaláhyggjuefnið er ekki sölutregða heldur miklar
sveiflur á gjaldeyrismarkaði og hátt gengi Latsins, sem er gjald-
miðill þeirra Letta. Vandamálin virðast kunnugleg.
Þeir CED menn segja að ekki standi til að breyta nafninu,
þeir verði bara hluti af Bykó-samstæðunni. Það verði fyrir-
tækinu til góðs. Það muni leggja vöruþróun
sem sé í höndum „meistarans“ en það er eitt
af fáum orðum sem er eins í lettnesku og
íslensku. Fuglahúsamarkaðurinn breiðist út
til fleiri landa. Fyrirtækið muni sérhæfa sig í
vinnuaflsfrekri vinnslu. Hér er engan bilbug
á mönnum að finna.
Það er ekki hægt annað en fyllast stolti
yfir framtaki Jóns Helga í Lettlandi. Hann er
ekki bara búinn að byggja upp starfsemi
með nálægt 600 starfsmönnum. Hann er
með arðbæra starfsemi og 600 ánægða
starfsmenn. Og það er mikið afrek.SH
Allt í einu kemur
fiutningabíll á móti
okkur, hlaðinn
timbri, merktur Byko.
„Við semjum við
verktaka um flutn-
ingana. Það er
miklu hagstæðara.
,Jón Helgi og konan
hans komu bæði til
þess að vinna að
gróðursetningunni
með starfsmönnum.
Þetta var skemmti-
legt. Við ætlum að
hafa jólatré handa
öllum starfsmönnum
eftír nokkur ár.“
50